มนุษย์กระถาง
สมัยเด็ก ๆ ผมไม่เคยได้ยิน แม้แต่คำว่า “ต้นไม้กระถาง” เลย เพราะทุกสิ่งทุกอย่าง อยู่บนดินในป่าอย่างเป็นธรรมชาติ อย่างมากก็มีกระบะไว้ปลูกขิง ปลูกสะระแหน่ เพื่อไม่ให้ไก่มาจิก
แต่ในระยะหลัง ๆ ผมเห็นการนำพืชชนิดต่างๆ เข้ามาใส่ไว้ในกระถาง ตอนแรกๆ ก็เป็นไม้ต้นเล็กๆ จนกระทั่งปัจจุบัน ไม้ใหญ่ขนาดไหนก็เอามาใส่กระถาง ในนามของ “บอนไซ” ซึ่งแปลจากภาษาญี่ปุ่นว่า “ไม้กระถาง” เช่นเดียวกัน
อยู่มาวันหนึ่ง พี่ชายของผมบอกผมว่า ปัจจุบัน เรายังกำลังพัฒนาตัวเองเป็นมนุษย์กระถาง
ผมไม่ค่อยเข้าใจเท่าไหร่ ว่า มนุษย์ทำไมต้องอยู่ในกระถาง
พี่ชายผมบอกว่า ต้นไม้กระถาง เป็นต้นไม้ที่แยกออกจากต้นไม้อื่นๆ เกือบจะสิ้นเชิง จะมีคนยกกระถางต้นไม้ไปวางไว้ในที่ต่างๆ ต้นไม้เหล่านั้นก็จะอยู่เป็นกลุ่มๆ อาจแยกประเภทหรืออยู่ประเภทเดียวกันก็ได้ ดูเหมือนจะอยู่ด้วยกัน แต่แท้ที่จริงแล้วไม่ได้อยู่ด้วยกัน แต่ละต้นมีกระถางของตนเอง ไม่แบ่งน้ำ แบ่งอาหาร อย่างมากก็แข่งขันเรื่องแสงอาทิตย์กัน แทบจะไม่มีปฏิสัมพันธ์ใด ๆ ซึ่งกันและกัน
แล้วมนุษย์กระถาง ล่ะ! เป็นอย่างไร
ก็คือ คนที่อยู่ในระบบสังคมแบบไม่มีปฏิสัมพันธ์กับคนอื่น ทำงานด้วยกันก็จริง แต่ไม่มีความสัมพันธ์ใดๆ มากกว่านั้น รู้จักกันมุมใดมุมหนึ่งเพียงอย่างเดียว แล้ววันดีคืนดี ก็จะถูกย้ายให้ไปอยู่อีกที่หนึ่ง ก็ไปอยู่ในรูปแบบของ “มนุษย์กระถาง” อีกนั่นแหล่ะ จะมีปฏิสัมพันธ์กับใครก็แบบฉาบฉวย จะงอกรากลงดินผ่านตามรอยแตกของกระถางก็ถูกตัดออก เพราะจะทำให้การย้ายกระถางลำบาก
เช่น บางหน่วยราชการ จะมีการย้ายสับตำแหน่งบ่อยๆ เพื่อไม่ให้รากออกนอกกระถาง หรือออกไปก็ถูกตัดให้ขาด ในระยะเวลาอันสั้น
เห็นไหมครับ..ระบบการทำงาน ก็ทำให้เราเป็นมนุษย์กระถางที่สมบูรณ์แบบ
เหมือนพืชกระถาง ที่อยู่ไม่ได้ ถ้าไม่มีคนรดน้ำ ให้ปุ๋ยความเป็นมนุษย์กระถางของเรา คือ ไม่มีการทำมาหากินที่แท้จริง
ทำหน้าที่เป็นเสี้ยวเล็กๆของระบบใหญ่ เพื่อ
- หวังผลตอบแทนที่ตนต้องการ
- จะพัฒนาอะไรมากก็ไม่ได้ เพราะกระถางไม่เอื้ออำนวย
- รอแต่ว่าใครจะมาพรวนดิน รดน้ำให้เรา
- เราจะพรวนดินเองก็ไม่ได้ รดน้ำเองก็ไม่ได้ เขาห้าม! ครับ
- เขาบอกว่า เป็นการเบียดบังเอาเวลางานไปทำอย่างอื่น
เพราะเขาให้มาเป็นไม้ประดับบ้าง ไม้ใช้ประโยชน์บ้าง จนไม่มีเวลาพัฒนากระถาง
แต่แม้จะพัฒนากระถาง
- ก็เป็นเสี้ยวเล็กๆ อยู่ไม่ได้จริงๆเท่าไหร่ ขาดปุ๋ยขาดน้ำ
- บางทีเดี๋ยวเขาก็ย้ายไปใส่กระถางใหม่อยู่ดี
เลยต้องรออยู่ไปวันๆ ให้คนมารดน้ำเป็นเดือนๆ กลายเป็น “มนุษย์เงินเดือน” นั่นแหล่ะครับ
แล้วเราจะทำอย่างไรกันดี..
- ถ้าเขาไม่จ่ายเงินเดือน เราจะไม่ตายเหรอ
- ทำไมเราต้องยอมตัวเป็นมนุษย์กระถาง
- หรือว่า การเป็นมนุษย์กระถาง เป็นสิ่งที่ดีที่สุดแล้ว
ผมย้อนถามกลับไปหาพี่ชายผมว่า
ผมหลวมตัวมาเป็นมนุษย์กระถาง ซะแล้ว จะให้ทำอย่างไรดี
พี่ชายผมตอบว่า
- ก็พยายามไปอยู่ในที่ที่เขาไม่ย้ายกระถางบ่อย
- นานพอที่จะทำให้เราแอบหย่อนรากไปตามรอยแตกของกระถางได้ และ
- ก็พยายามอยู่ในกระถางที่มีขนาดใหญ่หน่อย และ
- ถ้าเป็นไปได้น่าจะไปอยู่กระถางที่มีต้นไม้หลายๆ ชนิด
- หรือเปิดช่องให้ต้นไม้ชนิดอื่นเข้ามาอยู่ในกระถางเดียวกับเราด้วย
ก็จะทำให้เราเป็นมนุษย์กระถางที่มีระบบสังคมจริงๆบ้าง ไม่เป็นมนุษย์กระถางโดดเดี่ยว อย่างที่หลายๆ คนเป็น
ลองสำรวจดูนะครับ ?
- ท่านเป็นมนุษย์กระถางแบบไหน
- หรือท่านเป็นมนุษย์ธรรมชาติ ก็ถือว่าโชคดีสุดๆ แล้วครับ
ขอแสดงความยินดีด้วยครับ
ด้วยความเห็นใจมนุษย์กระถางด้วยกัน
จาก มนุษย์กระถาง..........
ที่พยายามจะทำตัวเป็นมนุษย์ธรรมชาติ ให้มากที่สุด ครับ...
ความเห็น (18)
แล้วท่านจะร่อนลงตรงไหนละครับ ที่จะพ้นกระถางได้
สวัสดีค่ะท่าน
- ครูอ้อยก็รู้สึกว่า อยู่ในกระถางค่ะ กระถางที่แขวนอยู่ในเครื่องโมบายด้วย
- แต่จะทำตัวเป็นธรรมชาติในกระถางค่ะ
- ขอบคุณค่ะ ข้อคิด คำคม
ครูอ้อยครับ
กระถางแบบนั้นกว่าจะแอบหย่อนรากลงมาได้ก็คงหมดแรงไปเยอะ และแค่ลมพัดก็รากขาดแล้วครับ
เห็นใจครับ
เรียนท่านผู้อาวุโส....
ตอนน้ีผมก็รู้สึกว่าอยู่ในกระถางเหมือนกัน ...(หน่วยงาน)..... แต่ดีอยู่ที่ในกระถางของผมนั้น เป็นกระถางใหญ่ สามารถปลูกต้นไม้ได้หลายชนิด ตอนน้ีมีต้นไม้ที่เป็นพันธ์ุเดียว เป็นไม้พุ่มขนาดกลาง 1 ต้น และไม้พุ่มขนาดเล็ก 2 ต้น รวม 3 ต้น ในกระถางใบน้ี แม้จะไม่ค่อยได้รับปุ๋ยบำรุงสักเท่าใหร่ แต่อาศัยการพึ่งพากันตามอัตภาพ ที่พอจะพึ่งพากันได้ และกระถางน้ียังมีที่ว่างให้ต้นไม้ต้นอื่น ๆ เช่นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ และวัชพืช รวมทั้งพวกราต่าง ๆ เข้ามาอยู่ร่วมกัน เพื่อให้กระถาง..(หน่วยงาน) เป็นกระถางที่มีความ สมดุลทางสภาวะแวดล้อม มีความสมบูรณ์ และพร้อมที่จะเติบโตไปด้วยกัน
ด้วยความเคารพ
ครูราญเมืองคอน คนนอกระบบ
ชัดเจน แจ่มแจ้งครับ ขอคารวะ ท่านพี่ของอาจารย์ด้วยครับที่ อุปมาได้เห็นภาพชัด ชนิดที่ไม่รู้จะปฏิเสธได้อย่างไร .. ผมก็รู้สึกตลอดมาว่า ทำไมหนอกระถางจึงมาปิดกั้นอิสรภาพของเรา ทำไมเขาไม่เพียงแค่ล้อมรั้ว ให้เราได้อยู่กันอย่างธรรมชาติ ให้โอกาสเราได้แลกเปลี่ยน แบ่งปัน สิ่งที่แต่ละคนมี เพื่อก่อประโยชน์ สูงสุดให้กับสิ่งที่เราคิด เห็น ตรงกัน และสามารถร่วมแรงร่วมใจกันได้ แม้จะเป็นไม้ต่างสายพันธุ์
พูดก็พูดเถอะครับ Physically .. ผมอยู่ในกระถางเหมือนใครต่อใคร แต่ Spiritually .. ผมคุยได้ว่า กระถางทำอะไรผมไม่ได้มากนักหรอกครับ .. รอวันว่าเมื่อไรที่สภาพ ทางกายภาพมันเปลี่ยน กระถางถูกทุบให้แตก หรือแค่มีรอยร้าว .. ด้วยจิตวิญญาณ ผมว่าต้นไม้จำนวนไม่น้อยจะแสดงปาฏิหาริย์ ขยายรากออกไปเกาะเกี่ยวกัน และอาจถึงขั้นเคลื่อนตัวเข้าหากัน เพื่อรวมตัวกัน ทำอะไรบางอย่าง หรือหลายอย่างก็ได้ ใครจะรู้
เรียน ดร.แสวง ชอบมากเลยค่ะ คำว่า มนุษย์กระถาง อ่านความหมายแล้ว ได้ใจมาก ๆ เลยค่ะ
- ดิฉันขอเป็นเพียงต้นกล้าเล็ก ๆ ที่รอการฟูมฟักในกระถาง เพียงสักวันหนึ่งจะแกร่งกล้า เป็นพืชไม้ใหญ่ ที่ยังไง ๆ ต้องผันตัวเอง ไปยังกระถางที่ใหญ่กว่า หรือไม่ก็ลงพื้นดิน เพื่อจะเป็นร่มเงาให้สรรพสิ่งแม้เพียงเล็ก ๆ ได้อาศัยบังแดดฝน
ว่าแล้วไหมละ เป็นโคบาล มันต้องรูปนี้ เท่ห์ซะไม่มี
ไม้กระถามรึ ระวังเฮอะ บางที่อาจจะถูกน้ำร้อนรดก็ได้
หมารดให้ก็มีบ้าง
ถูกปล่อยให้แห้งตายก็เยอะ
สมัยนี้ใช้กระถางพลาสติกกัน
สมัยต่อไปจะใช้กระถางอะไร
วิทยาการเริ่มจะไม่ง้อกระถางมากขึ้นๆ เช่นการปลูกพืชไม่ใช้ดิน ความสำคัญของกระถางก็ลดลง กระถางย่อมได้รับความกระทบกระเทือน เขาพยายามแปรรูปกระถางไปให้ภาคเอกชนมากขึ้น ลดจำนวนกระถางลง แต่พวกอายุขนาดเล่าฮูคงไม่ต้องวอรี่อะไร ยังไงก็ตายคากระถางได้ตามเจตนารมณ์อยู่แล้ว เว้นแต่กวนเขามากๆโดนไล่ออก ก็รอดตัวไป หมายความว่าควรทำใจ อยู่ก็ได้ ไปก็ดี มาที่มหาชีวาลัยนี่แหละ มีเรื่องให้ทำเยอะ ตอนนี้ก็รออยู่..มาแต่ของเขา ของเราไม่มา ตาละล้า ลา ลา..
ขอร้องนะครับ โปรดอย่างแรง อย่าเปลี่ยนรูปและเสียงเพลง เวลาเปิดบล็อกนี้ทำให้คิดถึงน้องวัว
เขงเบ้ง บอกว่า
กระถางเหมาะที่จะเอาไม้พลาสติกมาปลูก
กระถาง กระทะ กระโถน
อย่าโยน อย่าทิ้ง อย่าขว้าง
ใส่ดิน ใส่ปุ๋ย ตั้งวาง
วันว่าง ปลูกผัก พักใจ
มนุษย์กระถาง มนุษย์ธรรมชาติ
เป็นการเปิดประเด็นที่น่าสนใจมากครับ
ผมสนใจว่าต้นไม้ยอมมาอยู่ในกระถางเพราะอะไร และอะไรที่ทำให้ต้นไม้กระถาง กับต้นไม้ธรรมชาติ มีความแตกต่างกัน
เรียน อาจารย์ดร.แสวง รวยสูงเนิน
อาจารย์ครับ ผมก็เป็นเพียงมนุษย์ธรรมดาคนหนึ่ง หากเปรียบเสมือนต้นไม้ก็คิดว่าเป็นต้นไม้ในกระถาง แต่ผมอยู่ในกระถางดินเผาครับ เพราะเป็นกระถางที่สะอาด อีกทั้งสามารถมีช่องสำหรับระบายอากาศ และดูดซับความชื้นได้ดี(สามารถสร้างบรรยากาศในการทำงาน)
ด้วยความเคารพ
อุทัย อันพิมพ์
ผมต้องขอขอบพระคุณทุกท่าน
ตอนนี้ "ห้องทำงาน" ของผมเปิดไม่ได้ กำลังตามช่างกุญแจอยู่ ทำให้ผมต้องมานั้งทำงาน "นอกห้อง" จึงไม่ได้ตอบงานละเอียด
แต่ขอขอบคุณทุกท่าน ทีมาแลกเปลี่ยนให้ผมได้เรียนรู้มากขึ้น
- ผมก็คงเป็นมนุษย์กระถางครับ
- แต่ผมจะไม่ยอมอยู่แต่เพียงในกระถางครับ ตอนนี้ก็หย่อนรากลงสู่ดินบ้างแล้วครับ ปรับทั้งที่ทำงาน และชีวิตจริงๆ ครับ
สุดยอดครับท่านสิงห์ป่าสัก ครับ
ท่านทำได้ แต่ผมกำลังทำครับ
