เครื่องมือ KM
ชุมชนนักปฏิบัติ Communities of practice : CoP
การร่วมกลุ่มกันอย่างไม่เป็นทางการกลายเป็นชุมชน โดย
· สนใจเรื่องเดียวกัน ต้องแลกเปลี่ยนประสบการณ์
· เป็นกลุ่มที่มีแรงปรารถนาที่จะพัฒนาความรู้ในเรื่องใดเรื่องหนึ่งหรือแก้ปัญหาใดปัญหาหนึ่งร่วมกัน
· มีเป้าหมายร่วมกัน มุ่งมั่นร่วมกันที่จะพัฒนางานให้ดีขึ้น
· วิธีปฏิบัติคล้ายกันใช้เครื่องมือและภาษาเดียวกัน
· มีบทบาทในการสร้างและใช้ความรู้
· มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้
· มีช่องทางในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เพื่อให้ความรู้ไปถึงผู้ที่ต้องการใช้ได้ง่าย
· มีปฏิสัมพันธ์ต่อเนื่อง พื่อเพิ่มความเข้มแข็ง
ข้อควรระวัง
· ให้มีการเรียนรู้ใกล้ชิดกับการปฏิบัติให้มากที่สุด อย่าด่วนหลวมตัวที่จะสกัดความรู้จาก CoP หรือเปลี่ยนความรู้จาก CoP ไปเป็นหลักสูตรเพื่อการฝึกอบรม
· แนวคิดปัจจุบันเปลี่ยนจากการเก็บเกี่ยวความรู้ ไปสู่การเชื่อม่อระหว่างบุคคล อย่าสร้างห้องสมุดที่เต็มไปด้วยเอกสาร ให้สร้างบัตรรายชื่อบุคคลเพื่อเชื่อมต่อระหว่างบุคคลต่อบุคคล
· ความสำเร็จของชุมชน ต้องคิดถึงการพัฒนาแนวปฏิบัติ และการพัฒนาชุมชน
· ความพยายามที่จะเปลี่ยนความรู้ที่ฝังลึกมาเข้ารหัสไว้ในลักษณะของเอกสารอาจจะก่อให้เกิดผลเสียมากกว่าผลดีเกิดเป็นขยะของข้อมูลข่างสารที่ไม่มีคนใช้สุดท้ายคนก็ยังต้องการความช่วยเหลือในเรื่องประสบการณ์จากเพื่อนร่วมทาง
กำหนดทิศทางการหาความรู้ ตรวจสอบความรู้ Conducting a knowledge audit เพื่อ· การกำหนดทิศทางของความรู้
· การตรวจสอบความรู้ในอดีตเป็นการตรวจสอบความรู้โดยการวัดผลการทำงานกับมาตรฐาน
สิ่งที่จำเป็นในการตรวจสอบ knowledge audit
· องค์ความรู้ที่จำเป็นขององค์กรคืออะไร
· มีแหล่งหรือทรัพย์สินความรู้อะไร และอยู่ที่ไหน
· ช่องว่างขององค์ความรู้ที่เกิดขึ้นคืออะไร
· ทำให้เกิดการหมุนเวียนความรู้ในองค์กรได้อย่างไร
· อะไรคือตัวขัดขวางในกระบวนการความรู้เช่น กระบวนการเทคโนโลยี
ประโยชน์ของ knowledge audit
· ทำให้เกิด evidence –based ในองค์กร และมีการหมุนเวียนความรู้และใช้ภายในองค์กร
· ทำให้มีการขยายองค์ความรู้ที่แท้จริงและชี้ให้เห็นถึงการพัฒนา
· สร้างเป็นแผนที่ความรู้ที่เกิดขึ้นในองค์กร
· ช่วยให้องค์กรมีความชัดเจนในเรื่องความรู้ เป็นสิ่งจำเป็นที่สนับสนุนให้เป้าหมายของกิจกรรมของบุคคลและทีม ชัดเจน
· เป็นการเตรียมแผนที่ความรู้ กระบวนการสื่อสาร และการสร้างเครือข่าย
· จัดเก็บเป็นความรู้พกพาโดยสามารถใช้ให้เกิดประโยชน์ได้ และมีศักยภาพ
· ทำให้เกิดรายการทรัพย์สินความรู้ knowledge assets เรื่องที่เราจำเป็นต้องรู้คืออะไร เราจะไค้นหารายละเอียดได้จากที่ไหน เรานำสิ่งไหนกลับมาใช้บ้าง เราต้องไปพูดคุยปรึกษาหารือกับใคร
· กรณีต้องสร้างแนวปฏิบัติพอเพียงที่รวดเร็วไม่ต้องไปค้นหาจากงานวิจัย เพื่อที่จะสร้างแนวทางขึ้นมาใหม่
การพัฒนายุทธศาสตร์การจัดการความรู้ Developing a knowledge management strategy
เป็นแผนซึ่งอธิบายถึงการจัดการความรู้ขององค์กรให้ดีขึ้นได้อย่างไร มาดูกันเลยดังนี้
· แหล่งดึงดูดที่ทำให้เกิดความสำเร็จ
· ได้รับความไว้วางใจจากผู้บริหาร
· มีความเข้าใจและมีความตระหนักในเรื่องการจัดการความรู้ขององค์กรเพิ่มขึ้น
· เกิดการสื่อสารในเรื่องการปฏิบัติการจัดการความรู้ที่ดี
· เกิดความชัดเจน ในการวางแผนการสื่อสารเกี่ยวกับทิศทางที่จะไป และจะวางแผนอย่างไรต่อไป
· เกิดการยอมรับต่อการวัดผลของความก้าวหน้า
การเชื่อมโยงความรู้ Connections
เป็นศูนย์ในการเป็นแหล่งข้อมูลในการแบ่งปันความรู้
ศูนย์รวมความรู้ Knowledge centers ลักษณะคล้ายๆห้องสมุด แต่มีความกว้างกว่า ซึ่งมีการเชื่อมโยงระหว่างบุคคลกับข้อมูลสารสนเทศการเก็บเกี่ยวความรู้ Knowledge harvesting
เป็นเครื่องมือที่ใช้สำหรับการเก็บเกี่ยวความรู้ของผู้เชี่ยวชาญ และการสร้างความรู้ที่ได้จากบุคคลอื่น
เพื่อนช่วยเพื่อน Peer assists
เป็นการประชุมซึ่งเชิญสมาชิกจากทีมอื่นมาแบ่งปันประสบการณ์ความรู้ ความเข้าใจ ให้แก่ทีมซึ่งต้องการความช่วยเหลือ มีประโยชน์ คือ การป้องกันมิให้ทำผิดพลาดอย่างที่คนอื่นเคยทำมาแล้วการสร้างเครือข่ายทางสังคม Social network analysis
เป็นการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล หน่วยงาน และองค์กร และสร้างความสัมพันธ์ในการช่วยเหลือหรือหน่วงเหนี่ยวการไหลของความรู้
การบอกเล่าเรื่องราว Storytelling
เป็นการแบ่งปันความรู้โดยการเล่าเรื่องราวที่น่าสนใจและมีความหมายหรือสำคัญ ซึ่งอาจจะจุดประกายให้เกิดการเปลี่ยนแปลงขึ้นได้
ผลของการบอกเล่าเรื่องราวและลักษณะของเรื่องที่เล่า
· ก่อให้เกิดอารมณ์รื่นรมย์
· ช่วยถ่ายทอดข่าวสาร
· ช่วยรักษาวัฒนธรรม
· ช่วยสร้างสัมพันธภาพ
· สร้างชุมชน
· ส่งเสริมให้เกิดนวตกรรม
· ช่วยให้เกิดการเปลี่ยนแปลงองค์กร
คุณสมบัติของผู้เล่า
· บอกเล่าต้องมีความชัดเจน
· เรื่องเล่าที่บอกเล่าทำให้ผู้ฟังเข้าไปร่วมอยู่ในความคิด มีความรู้สึกเหมือนเป็นส่วนหนึ่งของเรื่องที่เล่า
· มีความต้องการที่จะหาคำตอบเพื่อแก้ปัญหาเรื่องราว
· เรื่องเล่าต้องเป็นเรื่องที่ผู้อ่านเขาใจง่าย
· เล่าจากมุมมองของคนสำคัญคนใดคนหนึ่ง
· เป็นเรื่องที่มีความแปลกในระดับหนึ่ง
· สอดแทรกแนวคิดการเปลี่ยนแปลงในเรื่องราวให้มากที่สุด
· เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นไม่นาน
· ต้องเป็นเรื่องจริง
· ควรเป็นเรื่องลงท้ายด้วยความสุขWhite pages นำข้อมูลมาออนไลน์
เป็นการนำความรู้ ข้อมูลต่างๆทั้งหมดมา online เพื่อให้สามารถค้นหาทีม เพื่อนซึ่งมีความรู้ และผู้เชี่ยวชาญในด้านนั้นๆ