แห่ตา แย็ย ตรวจป่า

วันนี้ ร่วมกับชาวบ้านหมู่ 3 ต.สำโรง อ.เมือง จ.สุรินทร์ ถิ่นอิสานใต้ ต่างก็ยินดีมาร่วมแห่ตายาย รอบป่า ร้องรำทำเพลงด้วยความดีใจ ภูมิใจ อบอุ่นใจ ที่ชาวบ้านมาร่วมแรงร่วมใจกันทำบุญศาลตายาย ที่คอยดูแลป่า ดูแลลูกหลาน “ แห่ตา แย็ย ตรวจป่า ว่าลูกหลานดูแลป่าดีมั้ย แห่รอบป่าใหญ่ แล้วก็กลับมาเลี้ยงอาหาร ตา แย็ย และลูกหลานทุกคน “ พ่อประดับ สาคร ผู้อาวุโสของหมู่บ้าน กล่าวในงานวันที่ 4 มกราคม 2550 วันทำบุญศาลตายาย ศาลตา ศาลแย็ย ศาลตาศาลยาย เป็นความเชื่อของชาวบ้าน ว่ามีจิตวิญญาณ หรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ลงมาให้คุณและโทษต่อคนได้ ใครปฏิบัติดีก็ได้ดี ปฏิบัติไม่ดีก็ได้โทษ มีความสำคัญโดยถือว่าเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำหมู่บ้าน ที่ลงมาดูแลปกปักษ์รักษาคุ้มครองป่าและชาวบ้านให้พ้นจากภัยพิบัติอยู่สุขสบายปราศจากโรคภัยไข้เจ็บ เป็นที่พึ่งส่งเสริมขวัญและกำลังใจของผู้คนในหมู่บ้าน สร้างเมื่อวันที่ 18 ธันวาคม 2546 โดยชาวบ้าน และเด็กรักป่า ช่วยกันระดมทุนมาสร้าง เพื่อให้เป็นที่เคารพ และยึดเหนี่ยวในการดูแลรักษาป่า ศาลตาศาลยายนี้มิได้สร้างขึ้นเฉยๆ แต่ได้มีการปั้นตาก่อนแล้วปั้นยายอีกทีหนึ่ง ชาวบ้านได้จัดพิธีไปสู่ขอยาย มีขบวนขันหมากตามประเพณี ก่อนที่จะอันเชิญมาอยู่ด้วยกัน มิได้ปั้นให้มาอยู่คู่กันเลย ตา-ยายจึงเปรียบเสมือนเป็นเจ้าของป่าเป็นผีบรรพบุรุษตามความเชื่อของชุมชนที่คอยดูแลปกปักรักษา “ ในเมือง ยังมีศาลหลักเมือง ในหมู่บ้านก็มีศาลตายาย เป็นหลัก เป็น ความเชื่อของชาวบ้าน ลูกหลานมีความเชื่อที่ต้องดูแลผู้แก่ผู้เฒ่า เราเคารพ เทิดทูน และท่านก็ดูแลเรา....” ลุงสม ดีนิยม มาวัดทุกวันพระ คอยดูแลพิธีกรรมบวงสรวง ก่อนแห่ตายาย รอบป่า กล่าวด้วยรอยยิ้ม ความเชื่อ ความภูมิใจ เป็นสิ่งที่ถูกสร้างขึ้น ด้วยความรัก ความศรัทธา ชุมชนจะอยู่ได้ ก็ด้วยสิ่งเหล่านี้ที่จะเชื่อมร้อยความดีงามเข้าด้วยกัน