Zazen: ใช้หมองนั่ง'มาธิ (2)
- สวัสดีจากนอกเมืองแวนคูเวอร์ค่ะ
- ไม่ได้เข้า GotoKnow หลายวันเพราะไม่มี internet ที่ห้องพักค่ะ
- ตอนนี้กำลังเร่งเขียนบทความเพราะ
- อีกสองอาทิตย์จะกลับ ไปเยี่ยมบ้านแล้ว
- คงไม่ได้เข้า GotoKnow บ่อยๆเหมือนแต่ก่อน
- วันนี้ขอมาบันทึกก่อนลาหาตัวไปซักพัก
เมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา ผู้เขียนก็ไปฝึกสมาธิกับยิงธนูตามปกติ แต่ที่น่าสนใจคือ ครูฝึกให้ลองนั่งสมาธิแบบเปิดตา
โดยปกติแล้วเค้าเองก็ไม่ได้นั่งแบบนี้ แต่ครูสอนว่า มันเป็นอีกวิธีหนึ่งของ Zazen ให้นั่งลืมตานิดๆ มองไปข้างหน้า (เคยเห็นพระพุทธรูปปางสมาธิแบบญี่ปุ่นที่ตามปรือๆ กึ่งหลับกึ่งตื่นไม๊ค่ะ ประมาณนั้นแหละค่ะ ) เค้าบอกว่าสำหรับคนที่นั่งสมาธิแล้วชอบหลับให้ลองวิธีนี้ดู อาจจะช่วยได้
แต่หลักจริงๆของการนั่งแบบนี้ คือ การเชื่อมโยงระหว่างโลกในจิต (mind) กับโลกภายนอก (โลกที่เห็นด้วยตาสัมผัสด้วยประสาทต่างๆ)
เป็นการเตือนใจเสมอว่าเราก็ยังอยู่ในโลกนี้ ให้นำสติและปัญญาที่เกิดจากสมาธิมาใช้ในชีวิตประจำวัน ไม่ใช่นั่งสมาธิเพราะหนีโลก
ถ้าฝึกแบบนี้ได้จนชิน ก็จะเหมือนการเดินจงกรม หรือ การฝึกแปรงฟันด้วยสติ หรือ การฝึกยกช้อนทางข้าวอย่างมีสติ คือจิตเราจะรู้ทันพอในการกระทำต่างๆในชีวิตประจำวัน
ผลการฝึก: ยากค่ะ ยากกว่านั่งแบบหลับตา เพราะเวลามองที่พื้น มันมีจุดๆลายหินขัด แล้วพอนั่งๆไป ตามันเล่นกล จุดหนึ่งจุดแยกเป็นสองจุด สามจุด เข้าๆออกๆ พอลืมตาให้กว้างมานิด ก็มากไป นั่งๆไปแล้วตากะพริบ พอกะพริบตาทีนึงใจก็เหมือนถูกขัดจังหวะ ต้องเริ่มทำสมาธิใหม่ ส่วนตัวชอบนั่งหลับตามากกว่า หรือไม่ก็เดินสมาธิไปเลย แต่ทั้งนี้ก็แล้วแต่คน ใครสนใจลองทำดูแล้วมาแลกเปลี่ยนกันได้นะคะ
ก่อนจบบันทึกขอเล่าอีกนิดว่า สำหรับการนั่งสมาธิก่อนฝึกยิงธนูเมื่อครั้งก่อนๆนั้น ครูจะให้คำถามก่อนเริ่มนั่งค่ะ คำถามนี้ในภาษาเซ็น เรียกว่า โคอัน หรือ อ่านเร็วๆว่าโคน (kō·an = 公案)
แล้วระหว่างนั่งก็คือ การคิดทบทวนคำถาม หรือ โจทย์ที่ครูให้ แล้วก็หาคำตอบให้กับตัวเอง ตัวอย่างคำถามง่ายๆ เช่น "วันนี้มาทำไม ต้องการอะไรในการมาฝึกยิงธนูวันนี้" เวลานั่งสมาธิใจก็มีเป้าหมายไม่ฟุ้งซ่านไปคิดเรื่องอื่นมาก
โคน ที่ดังๆในการฝึก Zazen ก็มีหลายอันค่ะ ผู้อ่านอาจได้ยินมาบ้างจากงานของท่านพุทธทาส เช่น
- "ปรมมือสองข้างมีเสียงดัง แล้ว เสียงของการปรบมือข้างเดียวคืออะไร?"
- สุนัขนั้นมีความเป็นพุทธะหรือไม่
- ไหนลองอธิบายมาซิว่า หน้าตาของคุณก่อนพ่อแม่คุณเกิดเป็นอย่างไร
วันนี้แค่นี้ก่อนนะคะ ไว้ว่างๆจะเข้ามาใหม่ค่ะ
ที่มาของประโยคเด่น: http://www.intrex.net/chzg/posture.htm
