ผมลอง search ใน G2K เรื่องปวดหลัง พบมีหลายบันทึกเหมือนกัน เช่น บันทึกของ "คนเขียนข่าว"" และของ Tingly เป็นต้น
ตอนแรกผมว่าจะไม่เขียนเรื่องนี้อีก แต่พอลองอ่านบันทึกที่มีอยู่แล้วนั้น ก็คิดว่าสิ่งที่ผมบันทึกนี้น่าจะมีประโยชน์เพิ่มขึ้น อีก 3 ประเด็น
ประเด็นแรกคือ อาการปวดหลังเป็นกันมากน้อยแค่ไหน
จากการสำรวจพนักงานธนาคาร 180 คน (หญิง 66%, อายุเฉลี่ย 35 ปี) ซึ่งทำคอมเฉลี่ยวันละ 5 ชม. พบมีความผิดปกติของระบบกล้ามเนื้อถึง 91% โดยพบอาการปวดหลังถึง 83%
[SMJ 2005; ปีที่ 20 ฉบับที่ 1]
ประเด็นที่สองคือ อาการปวดหลังรุนแรงแค่ไหน
โดยการคิดค่าคะแนนประกอบ
และประเด็นที่สามคือ การรักษาด้วยการประคบความร้อนทำได้อย่างไรบ้าง (โปรดติดตามตอนต่อไป)
สำหรับการคิดคะแนนความรุนแรงของอาการปวดหลัง ทำได้โดยใช้แบบสอบถามออสเวสทรี ซึ่งมีทั้งหมด 10 คำถาม โดยในแต่คำถามจะมีตัวเลือกให้ 6 ตัว
คำแนะนำ กรุณาตอบคำถามในตัวเลือกที่ตรงกับตัวท่านมากที่สุด
ส่วนที่ 1 - ระดับความรุนแรงของอาการปวด
ก ไม่ปวดเลย
ข. มีอาการปวดบ้างเล็กน้อย
ค. มีอาการปวดปานกลาง
ง. มีอาการปวดค่อนข้างมาก
จ. มีอาการปวดมาก
ฉ. มีอาการปวดมากที่สุด
ส่วนที่ 2 - การดูแลตนเอง (เช่น การแต่งตัว, ซักรีด)
ก. ทำได้เป็นปกติโดยที่ไม่ปวดเลย
ข. ทำได้เป็นปกติ แต่มีอาการปวด
ค. ทำได้อย่างช้าๆ และ ต้องระมัดระวัง เนื่องจากอาการปวด
ง. ทำได้เป็นส่วนใหญ่ บางส่วนต้องมีผู้ช่วยทำงาน
จ. ทำได้บ้างเพียงเล็กน้อย ที่เหลือต้องมีผู้ช่วยทำงาน
ฉ. ทำไม่ได้เลย ต้องนอนอยู่กับเตียงตลอด
ส่วนที่ 3 - การยกของ
ก. สามารถยกของหนักๆขึ้นจากพื้นได้ โดยที่ไม่ปวดเลย
ข. ยกของหนักๆขึ้นจากพื้นได้ แต่มีอาการปวด
ค. ปวดจนไม่สามารถยกของหนักๆขึ้นจากพื้นได้ แต่สามารถยกของชิ้นเดียวกันขึ้นจากโต๊ะได้
ง. ปวดหลังมาก ยกได้เฉพาะของที่มีน้ำหนักไม่มากนัก
จ. ยกได้เฉพาะของเบาๆ
ฉ. ไม่สามารถยกได้เลย
ส่วนที่ 4 - การเดิน
ก. เดินไกลๆได้
ข. ปวดหลัง เดินได้ไม่เกิน 1 กิโลเมตร
ค. ปวดหลัง เดินได้ไม่เกิน 1/2 กิโลเมตร
ง. ปวดหลัง เดินได้ไม่เกิน 100 เมตร
จ. ปวดหลัง เดินได้ต้องใช้ไม้ค้ำยัน หรือไม้เท้าช่วย
ฉ. นอนอยู่กับเตียงตลอด ต้องคลานเข้าห้องน้ำ
ส่วนที่ 5 - การนั่ง
ก. นั่งเก้าอี้นานๆได้
ข. ต้องนั่งเก้าอี้เฉพาะแบบที่ชอบจึงจะนั่งนานๆได้
ค. นั่งได้ไม่เกิน 1 ชั่วโมง
ง. นั่งได้ไม่เกิน 1/2 ชั่วโมง
จ. นั่งได้ไม่เกิน 10 นาที
ฉ. นั่งไม่ได้เลย
ส่วนที่ 6 - การยืน
ก. ยืนนานๆได้ โดยไม่ปวด
ข. มีอาการปวดหลังเวลายืนนานๆ
ค. ปวดหลัง ยืนได้ไม่เกิน 1 ชั่วโมง
ง. ปวดหลัง ยืนได้ไม่เกิน 1/2 ชั่วโมง
จ. ปวดหลัง ยืนได้ไม่เกิน 10 นาที
ฉ. ปวดหลังจนยืนไม่ได้เลย
ส่วนที่ 7 - การนอน
ก. นอนได้โดยไม่ปวด
ข. นอนได้มีบางครั้งต้องตื่นเพราะอาการปวดหลัง
ค. ปวดหลัง นอนได้ไม่เกิน 6 ชั่วโมง
ง. ปวดหลัง นอนได้ไม่เกิน 4 ชั่วโมง
จ. ปวดหลัง นอนได้ไม่เกิน 2 ชั่วโมง
ฉ. ปวดหลัง นอนไม่ได้เลย
ส่วนที่ 8 - เพศสัมพันธ์
ก. มีเพศสัมพันธ์ได้เป็นปกติ ไม่มีอาการปวดเลย
ข. มีเพศสัมพันธ์ได้เป็นปกติ มีอาการปวดหลังบ้าง
ค. มีเพศสัมพันธ์ได้เกือบปกติ แต่มีอาการปวดหลังตลอด
ง. มีเพศสัมพันธ์ได้น้อย เนื่องจากอาการปวดหลัง
จ. มีเพศสัมพันธ์แทบไม่ได้เลย เพราะมีอาการปวดหลังมาก
ฉ. ปวดหลังจนไม่สามารถมีเพศสัมพันธ์ได้เลย
ส่วนที่ 9 – การเข้าสังคม (พบปะ สังสรรค์)
ก. เข้าสังคมได้เป็นปกติ ไม่มีอาการปวดเลย
ข. เข้าสังคมได้เป็นปกติ มีอาการปวดหลังบ้าง
ค. มีอาการปวดหลัง เข้าร่วมกิจกรรมเบาๆได้ ไม่สามารถเข้าร่วมกิจกรรมที่ต้องออกแรงมากๆ ได้ เช่น ไม่สามารถเล่นกีฬาได้
ง. มีอาการปวดหลัง จนบางครั้งไม่สามารถไปร่วมกิจกรรมภายนอกบ้านได้
จ. มีอาการปวดหลัง จนแทบจะไม่สามารถไปร่วมกิจกรรมภายนอกบ้านได้
ฉ. มีอาการปวดหลังมาก จนทำกิจกรรมไม่ได้
ส่วนที่ 10 - การเดินทาง การท่องเที่ยว
ก. เดินทางได้ โดยไม่ปวด
ข. เดินทางได้ มีอาการปวดหลังบ้าง
ค. ปวดหลัง แต่พอเดินทางได้ในราว 2 ชั่วโมง
ง. ปวดหลัง จนเดินทางได้ไม่เกิน 1 ชั่วโมง
จ. ปวดหลัง จนเดินทางได้ไม่เกิน 1/2 ชั่วโมง
ฉ. ปวดหลัง จนเดินทางไม่ได้เลย(จะยอมเดินทางก็เฉพาะเมื่อมารับการรักษา)
ในแต่ละด้านจะมีค่าคะแนน จาก 0 ถึง 5 คะแนน (เรียงลำดับจาก ก=0 คะแนน, ข=1 คะแนน, ค=2 คะแนน, ง= 3 คะแนน, จ=4 คะแนน, ฉ=5 คะแนน)
คะแนนเต็มทุกหมวดรวมทั้งหมด 50 คะแนน
ให้นำคะแนนที่ได้ มาคำนวณเป็นร้อยละ
ตัวอย่าง เช่น คะแนนที่ได้ = 40 คะแนน คิดเป็นค่าดัชนี ได้ = 40 x 100 / 50 = 80%
กรณีที่ตอบไม่ครบทุกข้อ เช่น เด็กไม่ได้ตอบข้อเพศสัมพันธ์ ก็ให้นำคะแนนที่ได้ มาคิดเป็นร้อยละจากคะแนนเต็มทั้งหมด 45 คะแนน ก็สามารถคิดค่าดัชนีได้เป็น 88.9% เป็นต้น
การแปลผล
จากค่าดัชนีที่คำนวณได้สามารถจำแนกเป็นระดับความรุนแรง ได้ดังนี้
0-20 % ถือเป็นความรุนแรงของการปวดหลังในระดับเล็กน้อย
20-40 % ถือเป็นความรุนแรงของการปวดหลังในระดับปานกลาง
40-60 % ถือเป็นความรุนแรงของการปวดหลังในระดับมาก
60-80 % ถือเป็นความรุนแรงของการปวดหลังในระดับที่เรียกว่าทุพลภาพ
80- 100 % ถือเป็นความรุนแรงของการปวดหลังในระดับพิการต้องนอน หรืออยู่กับเตียงตลอด
ผมลองคิดแล้ว ได้ 22 % เริ่มเข้าข่ายระดับปานกลางแล้ว
ใครคิดได้เท่าไหร่ช่วยรายงานผลด้วยนะครับ แล้วจะนำเสนอเรื่องการประคบความร้อนในตอนต่อไป
คุณหมอคะ
ครูอ้อยครับ
มีประโยชน์มากเลยคะ แต่ตอนแรกยังไม่ทำแบบสอบถามนึกว่าตนเองปวดมาก แต่ทำแบบสอบถามแล้วได้ 16% อยู่ในข่ายเล็กน้อย
ที่ตนเองทำอยู่คือหากอยู่ในบ้าน เมื่อปวดหลังจะนอนเหยียดอย่างน้อย ประมาณ 10 นาที และพยายามเปลี่ยนพฤติกรรมการนั่งให้ตัวตรง รู้สึกว่าจะลดอาการปวดได้มาก ไม่ทราบว่าถูกต้องหรือไม่คะ
ขอบคุณครับ มีประโยชน์มาก ผมใช้แบบสอบถามนี้ให้เพื่อนพนักงานลองทำเพื่อคิดค่าคะแนนเพื่อนำไปแปลผลหาระดับความรุนแรง เพื่อทำโครงการประเมินความเสี่ยง มอก.80001 ของบุคลกรในหน่วยงาน
ผมได้ 18 คะแนนครับ