หลักแห่งการสร้างความรอบรู้ 5 ประการ

การจัดการความรู้

หลักแห่งการสร้างความรอบรู้ 5 ประการ
ของ ปีเตอร์ เอ็ม เซงเก้ (The Five Disciplines)
โดย ยรรยง สินธุ์งาม

     Peter Senge ได้เสนอแนวความคิดของการสร้างองค์การแห่งการเรียนรู้ด้วยกรอบความรู้ 5 สาขา วิชาการ ที่เรียกว่า The five disciplines ซึ่งจะเป็นแนวทางหลักในการสร้างองค์การการเรียนรู้ให้เกิดขึ้น The five disciplines หรือแนวทางสำคัญ 5 ประการที่จะผลักดันและสนับสนุนให้เกิดองค์การแห่งการเรียนรู้ขึ้นประกอบด้วย

1. การใฝ่เรียนใฝ่รู้ของสมาชิกในองค์กร (Personal Mastery)
คือลักษณะการเรียนรู้ของคนในองค์การซึ่งจะสะท้อนให้เห็นถึงการเรียนรู้ขององค์การได้สมาชิกขององค์การ ที่เป็นองค์การแห่งการเรียนรู้นั้น จะมีลักษณะสนใจและใฝ่หาที่จะเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ อยู่เสมอมีความปรารถนาที่จะเรียนรู้เพื่อเพิ่ม ศักยภาพ ของตน มุ่งสู่จุดหมาย และความสำเร็จที่ได้กำหนดไว้

2. ความมีสติ หรือ มีแบบจำลองความคิด (Mental Model)
คือ แบบแผนทางจิตสำนึกของคนในองค์การซึ่งจะต้องสะท้อนถึงพฤติกรรมของคนในองค์การองค์การแห่งการเรียนรู้จะเกิดขึ้นได้เมื่อ สมาชิกในองค์การมีแบบแผนทางจิตสำนึกหรือความมีสติที่เอื้อต่อการสะท้อนภาพที่ถูกต้องชัดเจน และมีการจำแนกแยกแยะโดยมุ่งหวังที่จะปรับปรุงความถูกต้องในการมองโลกและปรกกฏการณ์ต่างๆที่เกิดขึ้นรวมทั้งการทำความเข้าใจในวิธีการที่จะสร้างความกระจ่างชัด เพื่อการตัดสินใจได้อย่างถูกต้องหรือมีวิธีการที่จะตอบสนองความเปลี่ยนแปลงที่ปรากฏอยู่ได้อย่างเหมาะสม มี Mental Ability ไม่ผันแปรเรรวนหรือท้อถอยเมื่อเผชิญกับวิกฤตการณ์ต่าง ๆ ซึ่งการที่จะปรับ Mental model ของคนในองค์การให้เป็นไปในทางที่ถูกต้องอาจจะใช้หลักกการของศาสนาพุทธ ในการฝึกสติรักษาศีล และดำรงตนอยู่ในธรรมะ

3. การมีวิสัยทัศน์ร่วมกันของคนในองค์การ (Shared Vision)
คือ การมีวิสัยทัศน์ร่วมกันของคนทั้งองค์การองค์การแห่งการเรียนรู้จะต้องเป็นองค์การที่สมาชิกทุกคนได้รับการ พัฒนาวิสัยทัศน์ของตนให้สอดคล้องกับวิสัยทัศน์รวมขององค์การซึ่งจะสนับสนุนให้เกิดการรวมพลังของสมาชิกที่คาดหวังต่อความเปลี่ยนแปลงและความก้าวหน้าต่อไปภายใต้จุดมุ่งหมายเดียวกันของคนทั้งองค์การ

4. การเรียนรู้เป็นทีม ( Team Learning )
คือ การเรียนรู้ร่วมกันของสมาชิกในองค์การโดยอาศัยความรู้และความคิดของสมาชิกในการแลกเปลี่ยน และพัฒนาความฉลาดรอบรู้และความสามารถของทีมให้บังเกิดผลยิ่งขึ้น เรียกว่า การอาศัยความสามารถของสมาชิกแต่ละบุคคล องค์การแห่งการเรียนรู้จะเกิดได้เมื่อมีการรวมพลังของกลุ่มต่าง ๆ ภายในองค์การเป็นการรวมตัวของทีมงานที่มีประสิทธิภาพ สูงซึ่งเกิดจากการที่สมาชิกในทีมมีการเรียนรู้ร่วมกันมีการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและประสบการณ์กันอย่างต่อเนื่องและ สม่ำเสมอ

5. การคิดอย่างเป็นระบบของคนในองค์การ (Systems Thinking)
คือ กระบวนการคิดอย่างเป็นระบบ เป็นกระบวนการในการหาความสัมพันธ์ของสิ่งต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นเห็นแบบแผน เห็นขั้นตอนของการพัฒนา คือ เห็นทั้งป่า และเห็นต้นไม้แต่ละต้นด้วย (See Wholes instead of part, See the forest and the trees)

     จากหลักการทั้ง 5 ข้อในข้างต้น สามารถสรุปลักษณะของผู้ที่จะรอบรู้ ได้นั้น ต้องมีลักษณะดังนี้ คือ เปิดใจกว้าง และรักความก้าวหน้า คนที่ใจกว้าง จะยอมรับได้ว่าตนมีความรู้ความสามารถเพียงใด เมื่อเปรียบเทียบกับผู้อื่น จะยอมรับในความสามารถของผู้อื่น ยอมรับฟัง ข้อเสนอแนะต่างๆที่เป็นประโยชน์ และปฏิบัติตามเทคนิควิธีการต่างๆ อย่างเต็มใจ การรักความก้าวหน้า ทำให้อยากพัฒนาตนให้เท่าเทียมคนอื่น ก็จะเข้าไปแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากผู้อื่นได้โดยง่าย จึงส่งผลให้ กลายเป็นผู้รอบรู้ ในที่สุด

ที่มา: http://www.fridaycollege.org/blog.php?&obj=blog.view(97)&PHPSESSID=8ae6d9

[พิศิษฐ ยินดีวี]

ห่างหายคำนี้มาเนิ่นนาน ทั้ง ๆ ที่เกิดขึ้นทุกวัน ทุกเดือน ทุกปี ทั้งทางเศรษฐกิจ สังคม การเมือง ความมั่นคง และภัยพิบัติทางธรรมชาติ และ สงคราม ความรอบรู้ทั้ง ๕ เป็นเกราะป้องกัน และ เป็นกองทัพที่ทำลายสิ่งต่างๆ ทุกเป้าหมาย