เรื่องนี้เป็นเรื่องที่ลำบากใจที่จะเขียน โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับมนุษย์เงินเดือน เป็นเรื่องที่อาจจะไม่เข้ากับวัฒนธรรมองค์กร ซึ่งมีแตกต่างกันไปในหลายๆที่
เงินเดือน เป็นสิ่งที่ตกลงกันไว้ล่วงหน้าตั้งแต่ก่อนจะเริ่มทำงานเสียด้วยซ้ำ เป็นความพอใจด้วยกันทั้งฝ่ายนายจ้างและฝ่ายลูกจ้าง
การขึ้นเงินตอบแทนโดยเชื่อมโยงกับ KPI นั้น ไม่สมเหตุผล ยกเว้นว่าเป็นส่วนของ performance contract คือตกลงกันไว้อย่างนั้น เพราะความสำเร็จ (achievement) หรือผลงาน/ความสำเร็จในอดีต เป็นเรื่องที่เกิดขึ้นเป็นครั้งคราว ไม่ได้มีอะไรรับประกันว่าจะคุ้มค่าเงินเดือนที่เพิ่มขึ้นในอนาคต การขึ้นเงินเดือนไปรอความสำเร็จก็อาจจะดูแปลกๆ
เงินเดือน ควรจะขึ้นโดยให้น้ำหนักกับศักยภาพของผู้ที่ถูกประเมิน ที่พัฒนาขึ้นไปเรื่อยๆ เป็นคนที่มีค่ามากขึ้นต่อองค์กร สามารถจะทำงานท้าทายให้สำเร็จได้เรื่อยๆ -- หากผู้ถูกประเมินมีคุณค่าเท่ากับเมื่อครั้งเข้ามาทำงาน ทำไมจึงควรจะเป็นต้นทุนที่เพิ่มขึ้นขององค์กร -- ถ้าความชั่วไม่มี ความดีไม่ปรากฏ และการที่มีคนๆนี้หรือไม่มี ก็ไม่ได้ทำให้องค์กรดีขึ้นหรือเลวลง (เหมือนกับไม่มีตัวตน) ทำไมองค์กรจึงควรจะแบกต้นทุนที่เพิ่มขึ้นจากการขึ้นเงินเดือนให้ด้วย
คนทำดี ก็ต้องได้รับการตอบแทน จึงจะยุติธรรม
สำหรับผลงานในอดีตนั้น หากเป็นเรื่องเหมาะสมที่จะตอบแทนด้วยเงิน ก็ควรให้น้ำหนักกับโบนัส เพราะโบนัสไม่ใช่ต้นทุนถาวรที่เพิ่มขึ้นเหมือนเงินเดือน -- หากผู้ถูกประเมินไม่สามารถแสดงผลงานที่ต้องการได้ องค์กรก็จะไม่เสี่ยงต่อเงินเดือนที่ไม่ก่อให้เกิดผลลัพธ์ (non-performing cost)
การตอบแทน/รางวัลสำหรับผลงานในอดีตนั้น ไม่จำเป็นต้องเป็นตัวเงิน และบางทีอาจต้องใช้ทั้งเงินและสิ่งที่ไม่ใช่เงินประกอบกัน
เรื่องนี้เขียนไปเขียนมา ก็จะพบข้อจำกัด/ข้อยกเว้นมากมาย มีทั้งประเพณีปฏิบัติ มีทั้งความจำเป็นทางเศรษฐกิจของพนักงาน ฯลฯ แต่ข้อจำกัดเหล่านี้ ก็ไม่ได้เปลี่ยนแปลงข้อเท็จจริงที่ว่าการขึ้นเงินเดือนเป็นการเพิ่มต้นทุนขององค์กร ดังนั้นหากองค์กรมีต้นทุนที่เพิ่มขึ้น ก็ต้องมีศักยภาพที่จะทำงานให้ดีขึ้น มีประสิทธิผลมากขึ้น เช่นภาคเอกชนสามารถทำกำไรได้มากขึ้น หรือภาครัฐสามารถให้บริการต่อประชาชนได้ดีขึ้น
เฉพาะงานปัจจุบันนี้ เป็นองค์กรที่เงินเดือนขึ้นทุกปี มีโบนัสทุกปี มีกำไรทุกปี ผมอนุมัติการขึ้นเงินเดือนมาประมาณ 1600 คน-ครั้ง (คือหลายปีแล้ว) มีเพียงคนเดียวครั้งเดียวที่ไม่พิจารณาขึ้นเงินเดือนให้ แต่ในปีต่อๆมาเขาได้พัฒนาปรับปรุงตัวขึ้นมาก เพราะชี้แจงให้เขาเข้าใจว่าทำไมจึงไม่ได้รับเงินเดือนขึ้น และปรับปรุงตัวได้อย่างไรบ้าง และมีหลายครั้งที่ขึ้นเงินเดือนพนักงานบางคนต่ำกว่าอัตราเงินเฟ้อ
มีหรือค่ะความยุตธรรมในโลกน้