ข้อคิดคำคมจาก "เสียงกู่จากครูใหญ่"

การศึกษานั้นต้องเป็นไปเพื่อพัฒนาท้องถิ่น ไม่ใช่ศึกษาเพื่อที่จะทิ้งถิ่น

วันนี้นึกถึงเรื่อง "เสียงกู่จากครูใหญ่" ขึ้นมา เคยเล่าไว้ที่นี่ เรื่องเล่า : เสียงกู่จากครูใหญ่

เรื่องดี ๆ แบบนี้มีผู้อ่านน้อยจัง ก่อนหน้าเก็บสถิติใหม่ (ก่อน 6 มิ.ย.49) มีผู้อ่านเป็นร้อยครั้ง พอเก็บสถิติใหม่เหลือแค่ 48 ครั้ง...ส่วนของคุณจ๋า ณ สคส. เหลือแค่ 26 ครั้งเท่านั้นเอง...

ต่อไปนี้เป็นข้อคิด คำคม ที่ผมถอดบทมาจาก VCD นะครับ..ใครสนใจเอาไปทำเป็นภาพยนตร์ ผมจะแต่งเรื่องให้ใหม่นะครับ...เริ่มต้นเลยครับ

นักพัฒนานั้น...ต้องเป็นผู้ที่ทำงานด้วยความเสียสละไม่เรียกร้องความดีความชอบหรือผลประโยชน์เป็นพิเศษตอบแทน ...เพราะมิฉะนั้นจะกลายเป็นนักฉวยโอกาส
คนเราวัดกันด้วย...เครื่องแต่งกายภายนอก....ถ้าแต่งกายด้วยเสื้อผ้าขาดๆ คนเขาก็ไม่นับถือ
บทเรียนบทแรกของนักพัฒนา "ถ้าสร้างศรัทธาไม่สำเร็จ การพัฒนาก็ล้มเหลว"
ชาวบ้านอยู่กันอย่างเห็นแก่ตัว
ความสำเร็จของการพัฒนา ขึ้นอยู่กับความร่วมมือของชาวบ้าน
ก่อนลงมือทำงาน...ต้องสร้างกำลังใจในการทำงานเสียก่อน
การทำงานเพื่อพัฒนาสังคม คือการทำงานกับคนหมู่มาก ซึ่งยังมีความคิดเห็นแตกต่างกัน ดังนั้นต้องมีการ "ประสานความคิด ประสานจิตใจ"
ต้องการเพียงคำเขวัญเดียว..แต่ทำให้สำเร็จ ไม่ใช่มีคำขวัญไว้เยอะแยะ แต่ไม่ได้ทำเลย
คำขวัญ "การทำงานหนัก เป็นดอกไม้ของชีวิต"
การทำงานต้องคิดหา...จุดเริ่มต้น...
นโยบายของครูใหญ่เน้น "การพี่งตนเอง" หรือ อตฺตา หิ อตฺโน นาโถ
ครูใหญ่เชื่อว่าชาวบ้านที่เห็นแก่ตัวกันมานานนั้น ยังไม่สามารถใช้คำพูดจูงใจได้ ต้องอาศัยการทำงานหนักเป็นตัวอย่างจูงใจ
การสร้างโรงเรียนเป็นหน้าที่ของรัฐบาล ไม่ใช่เรื่องของชาวบ้าน ถ้ารัฐไม่สร้างให้ เขาก็ไม่ให้ลูกหลานเรียน เขาอยู่มาได้โดยไม่ต้องไปโรงเรียน
หลักการทำงานของครูใหญ่ "พี่งตัวเองเสียก่อน แล้วสวรรค์จะช่วย"
เหนือฟ้ายังมีฟ้า เหนือครูใหญ่ก็ยังมีภรรยาครูใหญ่
การที่บ้านเมืองเสื่อมโทรมจนทุกวันนี้ ก็เพราะคนเห็นแก่ตัว เราเป็นครู เราเป็นพ่อเป็นแม่คน เราเป็นผู้ใหญ่ในสังคมนี้ ถ้าไม่ทำเป็นตัวอย่างแล้วใครจะทำ
มีธรรมะคนจะช่วยมาก ไม่มีธรรมะคนจะช่วยน้อย
พลังของนักเรียนหรือพลังมด มีความภาคภูมิใจที่ได้ช่วยโรงเรียน ดีกว่าไปวิ่งเล่น
เมื่อชาวบ้านได้ร่วมมือกันทำงานเพื่อสร้างโรงเรียนให้ลูกหลานแล้ว จิตใจก็พัฒนาขึ้น เห็นคุณค่าของความสามัคคี เขาจึงช่วยกันทำงานด้วยความขยันขันแข็ง ไม่มีการเกี่ยงงอน ถึงตอนกลางคืนไม่ยอมหยุด จุดคบเพลิงทำต่อ
ชาวบ้านตกลงกันว่า จะร่ามมือกันสร้างสาธารณประโยชน์อย่างอื่น อันจะทำให้ชีวิตของเขาและลูกหลานของเขาดียิ่งขึ้น โดยไม่ต้องรอเงินงบประมาณ เงินผัน เงิน.....
เมื่องานสำเร็จ ครูใหญ่เรียกประชุมเพื่อกล่าวยกย่องเป็นกำลังใจว่า "การที่เราทำงานสำเร็จ เรียบร้อย และรวดเร็วเช่นนี้ ก็เพราะความร่วมแรงร่วมใจของทุกคน"
โรงเรียนที่ยากจน และเริ่มต้นพัฒนาอย่างเรา ความสวยงามไม่จำเป็น ต้องยึดหลักพึ่งตนเอง และประหยัด
นักเรียนได้ฝึกการก่อสร้างด้วยตนเอง และเมื่อเรียนจบชั้นประถมก็สามารถสร้างบ้านของตัวเองได้
ครูและนักเรียน ได้ใช้โรงเรียนที่เขาช่วยกันสร้าง อย่างภาคภูมิใจ
แม้โรงเรียนจะสร้างเสร็จแล้ว ครูใหญ่ยังคงทำงานหนักเพื่อพัฒนาโรงเรียนต่อไป เพราะงานพัฒนาหรืองานสร้างความเจริญนี้ ทำได้ตลอดชีวิตไม่มีที่สิ้นสุด
ครูใหญ่บันทึกการทำงานของตนเองไว้ทุกขั้นตอน และบันทึกของครูใหญ่ทราบไปถึงหนังสือพิมพ์ที่มีความรับผิดชอบต่อสังคม ที่ช่วยกันตีพิมพ์ให้รัฐบาลทราบเรื่องว่า บัดนี้ครูใหญ่ได้พัฒนาจิตใจของชาวบ้าน ให้ขยัน ให้พึ่งพาตนเอง โดยร่วมกันทำงานสร้างโรงเรียนสำเร็จแล้ว รัฐบาลจึงมาสร้างโรงเรียนให้ใหม่ ให้ใหญ่กว่าเก่า และเพิ่มครูให้อีก
สวรรค์ชั้นแรกคือครูน้อยกับนักเรียน...สวรรค์ชั้นต่อมาคือชาวบ้าน...และสวรรค์ชั้นสูงก็คือรัฐบาลนั่นเอง
การพัฒนารายได้ของชาวบ้าน เพื่อช่วยให้นักเรียนมีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น การเรียนก็จะได้ผลดีตามไปด้วย... ได้เริ่มต้นจากการสังเกต
ครูใหญ่สังเกตว่า นักทัศนาจรที่มาเที่ยวในหมู่บ้าน (มีบ่อน้ำแร่ร้อน) ขากลับจะมีไข่ไก่ติดไปด้วย...นักทัศนาจรเหล่านี้คือตลาด ที่เข้ามาถึงหมู่บ้าน ไม่ต้องไปหาให้ยาก
ครูใหญ่สละเงิน 300 บาทไปซื้อไข่ไก่มา 200 ตัว "การเลี้ยงไก่เพื่อเพิ่มรายได้นี้ เป็นความคิดริเริ่มของครูใหญ่เอง ไม่ใช่เลี้ยงตามคำสั่ง ถ้าเลี้ยงตามคำสั่ง ไม่นานก็เลิก"
เมื่อทางการทราบว่า ครูใหญ่เริ่มต้นเลี้ยงไก่แล้ว ก็ส่งผู้เชี่ยวชาญมาให้คำแนะนำ เพื่อให้โรงเรียนมีไก่มากขึ้น ไม่ใช่ส่งมาช่วยกินไก่ของโรงเรียน
5 เดือนต่อมา โรงเรียนมีไก่มากขึ้น ครูใหญ่จึงใช้กุศโลบายแจกไก่ให้นักเรียนที่เรียนดี.(และเพื่อให้เห็นความสำคัญ จึงจัดงานอย่างยิ่งใหญ่)..แล้วครูใหญ่จะตามไปดูที่บ้านเพื่อตรวจให้คะแนน...นักเรียนคนไหนเลี้ยงไก่ได้มากจะได้คะแนนเยอะ...นักเรียนอยากได้คะแนนเยอะๆ...ก็ไปบังคับพ่อแม่ให้ช่วยเลี้ยงไก่
นักเรียนที่ถือไก่กลับไปบ้านเหล่านี้ คือทหารกองหน้าที่จะต่อสู้เอาชนะความยากจน โดยใช้ไก่เป็นอาวุธนั่นเอง
ชาวบ้านอื่นๆ เห็นหมู่บ้านนี้มีไก่มาก...เลยตั้งชื่อให้หมู่บ้านนี้ว่า "บ้านไก่"....ต่อมาเห็นมีการเลี้ยงผึ้งมากขึ้นจึงเปลี่ยนชื่อให้ใหม่ว่า "บ้านผึ้ง" .....ต่อมาเห็นมีการเลี้ยงวัวมากขึ้น จึงเปลี่ยนชื่อให้ใหม่ว่า "บ้านวัว" .......ต่อมา.....ต่อมา
ครูใหญ่ทำสวนครัวตัวอย่าง เพื่อช่วยให้ชาวบ้านมีผักกินในฤดูหนาว...ปลูกสวนครัวในโรงเรียน โดยมีพลาสติกคลุม และมีขี้ไก่เป็นปุ๋ย
ครูใหญ่ยังเช่าที่ดินจากทางการ เพื่อปลูกไม้สนหอมบนเขา ซึ่งได้กล้าไม้มาจากกรมป่าไม้ 38,000 ต้น ให้นักเรียนช่วยดูแล และภาพใน 4 ปี ต้นไม้เหล่านี้ถ้าตัดหมดจะขายได้เงินถึง...4 ล้านบาท
การเรียนของเด็กนักเรียน ในภาคปฏิบัติเกี่ยวกับการเลี้ยงไก่ เลี้ยงผึ้ง เลี้ยงวัว เป็นการเรียนเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตโดยตรง และเห็นผลเร็ว "เป็นการศึกษาเพื่อพัฒนาท้องถิ่น ไม่ใช่ศึกษาเพื่อจะทิ้งถิ่น"
ต่อมาครูใหญ่ได้ขายวัวไปจำนวนหนึ่ง เอาเงินไปซื้ออุปกรณ์การเรียน อุปกรณ์การทดลองทางวิทยาศาสตร์ อุปกรณ์การกีฬาและดนตรี โดยไม่ได้รบกวนเงินงบประมาณจากทางราชการ...
ต่อมา...โรงเรียนนี้กลายเป็นโรงเรียนพัฒนาตัวอย่าง..ทางราชการจึงส่งเรือมาให้รับส่งนักเรียน....
เมื่อมีการจัดงานโรงเรียน ให้กับนักเรียนที่จบการศึกษา ครูใหญ่ยังแจกเงินก้นถุงที่เก็บสะสมไว้ ให้กับนักเรียนเพื่อใช้เป็นทุนต่อไป
ความทราบไปถึงผู้ใหญ่ในรัฐบาล เชิญครูใหญ่ไปรับรางวัลนักพัฒนา พร้อมมอบเงินรางวัลให้อีก 80,000 บาท ซึ่งครุใหญ่ก็ไม่ได้นำไปใช้ส่วนตัว นำไปสมทบทุนสร้างศาลาประชาคม ซึ่งต่อมาก็ใช้เป็นสถานที่จัดงานแต่งงานของลูกศิษย์
ภรรยาครูใหญ่เห็นแล้วว่า ผลงานของครูใหญ่ทำให้ชาวบ้านรักและศรัทธาเธอด้วยความจริงใจไปด้วย เธอมีความสุขมาก และความสุขเช่นนี้ จะใช้เงินซื้อหาไม่ได้
8 ปีก่อน ครูใหญ่คนเดียวแท้ๆ ที่เดินทางเข้าหมู่บ้าน และสอนให้พวกชาวบ้าน ขยันอย่างฉลาด ปราศจากอบายมุข เห็นความยากจนของเพื่อนบ้านเป็นหน้าที่ของพวกเราที่จะต้องช่วยกัน มีเพื่อนบ้านที่ดีแล้วไม่ต้องมีรั้วบ้าน
ความสำเร็จของทุกๆ คนในสังคม จะหล่อหลอมรวมกัน นำพาประเทศไปสู่ความเข้มแข็ง..และเอาชนะความยากจนได้...