การปลูกข้าว

การปลูกข้าว

            ข้าว  เป็นพืชอาหารหลักที่สำคัญของคนไทยเรา  ฉะนั้น  การปลุกจึงมีความสำคัญกับเกษตรกรเป็นอย่างยิ่ง ทำอย่างไรจึงจะได้ผลผลิตสูงที่สุด 

สภาพแวดล้อมที่เหมาะสมกับการปลูกข้าว

            เป็นที่ราบลุ่ม    สามารถควบคุมระดับน้ำได้

            ดินมีความอุดมสมบูรณ์สูงถึงปานกลางและสามารถอุ้มน้ำได้ดี

            ดินมีค่าความเป็นกรดด่างระหว่าง  5.0-6.5  

            ระดับหน้าดินลึกไม่น้อยกว่า  15  เซนติเมตร

            อุณหภูมิที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตประมาณ  20-33  องศาเซลเซียส

            มีแสงแดดจัด

            มีน้ำเพียงพอสำหรับใช้ตลอดฤดูปลูก

การเตรียมเมล็ดพันธุ์

                ใช้เมล็ดจากแหล่งที่เชื่อถือได้  เช่น  สถานีทดลองข้าว  ศูนย์วิจัยข้าว  กรมวิชาการเกษตร  และศูนย์ขยายพันธุ์พืช  กรมส่งเสริมการเกษตร

หากใช้เมล็ดพันธุ์ของเกษตรกร  ต้องเป็นเมล็ดพันธุ์ที่ตรงตามพันธุ์  สะอาด  และมีความงอกไม่น้อยกว่า  80  เปอร์เซ็นต์

ปลูกโดยวิธีปักดำ  ใช้เมล็ดพันธุ์  5-7  กิโลกรัม  ตกกล้าเพื่อปักดำในพื้นที่  1  ไร่

ปลูกวิธีหว่านน้ำตม  ใช้เมล็ดพันธุ์  15-20  กิโลกรัม/ไร่

การเตรียมดินและวิธีปลูก

            การเตรียมดินจะขึ้นอยู่กับวิธีปลูกข้าว  ซึ่งจะแตกต่างกันออกไป  แต่ที่เหมือนกัน  ไถดะทิ้งไป  7-10  วัน  เพื่อตากดินและกำจัดวัชพืช

            1.  การปลูกโดยวิธีการปักดำ

วิธีการปักดำ  มี  2  ขั้นตอน

                       1.1  การตกกล้า

                       การเตรียมแปลงตกกล้า  โดยไถดะทิ้งไว้ 7-10  วัน  ไถแปรเอาน้ำเข้า  แช่ขี้ไถ  คราดปรับระดับผิวดินแล้วทำเทือก ( มอบ)

                       แบ่งแปลงย่อย  กว้างประมาณ  1-2  เมตร  ยาวตามความยาวของแปลง  ทำร่องน้ำระหว่างแปลงกว้างประมาณ  30  ซ.ม.  

แล้วระบายน้ำออก

                       หว่านเมล็ดข้าวที่เตรียมไว้บนแปลงให้สม่ำเสมอ  ใช้อัตราเมล็ดพันธุ์  50-70  กรัมต่อตารางเมตร

                       อย่าให้น้ำท่วมแปลงกล้า  แต่ให้มีความชื้นเพียงพอสำหรับการงอก เพิ่มระดับน้ำตามการเจริญเติบโตของต้นข้าว  

อย่าให้ท่วมต้นข้าวและไม่เกิน 5  เซนติเมตร  จากระดับหลังแปลง

                       1.2  การปักดำ  

                       เตรียมแปลงปักดำโดยไถดะ  ทิ้งไว้  7-10  วัน  ไถแปร  เอาน้ำเข้า  แช่ขี้ไถ  คราดปรับระดับดิน  

และทำเทือกรักษาระดับน้ำในแปลงปักดำ

ประมาณ  5  เซนติเมตรจากผิวดิน

                       ปักดำโดยใช้ต้นกล้าอายุประมาณ  25 วัน

                       ระยะปักดำ  20x20  เซนติเมตร  จำนวน  3-5  ต้นต่อกอ

                       รักษาระดับน้ำให้เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของต้นข้าว  ประมาณ  0-10  เซนติเมตร  

                       อย่าปล่อยให้ต้นข้าวขาดน้ำ  โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงกำเนิดช่อดอกถึงออกรวง

                       หลังข้าวกรองออกรวง  80  เปอร์เซ็นแล้วประมาณ  20  วัน  ระบายน้ำออก

              2.  การปลูกโดยวิธีหว่านน้ำตม

                       เตรียมแปลงโดยไถดะ  ทิ้งไว้  7-10  วัน  ไถแปรเอาน้ำเข้าแช่ขี้ไถให้พอเหมาะกับการคราด  คราดปรับระดับผิวดิน

 แล้วทำเทือก

                       แบ่งแปลง  กว้าง  5-10  เมตร  ยาวตามความยาวของแปลง  ทำร่องน้ำระหว่างแปลงกว้าง  30  เซนติเมตร  แล้วระบายน้ำออก

                       หว่านเมล็ดข้าวที่เตรียมไว้บนแปลงให้สม่ำเสมอ  ใช้อัตราเมล็ดพันธุ์  15-20  กิโลกรัม/ไร่

                       หลังหว่านเมล็ด  อย่าให้น้ำท่วมแปลง  แต่ให้มีความชื้นสำหรับการงอก  ค่อยๆ  เพิ่มระดับน้ำตามการเจริญเติบโตของต้นข้าว  

อย่าให้น้ำท่วมต้นข้าว  และไม่ควรลึกเกิน  10  เซนติเมตร

                       อย่าปล่อยให้ต้นข้าวขาดน้ำ  โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงกำเนิดช่อดอกหรือออกรวง

                       หลังข้าวออกรวง  80  เปอร์เซ็นต์แล้วประมาณ  20  วัน  ระบายน้ำออก

การดูแลรักษา

การให้ปุ๋ย

1.  นาดำ   

        *    ครั้งที่  1  ให้ปุ๋ยสูตร  19-20-0  หรือ  18-22-0  หรือ  20-20-0  อัตรา  30  กิโลกรัมต่อไร่  ที่ระยะปักดำหรือก่อนปักดำ 1  วัน  (รองพื้น)  แล้วคราด

กลบหรือหรือให้หลังปักดำ  15-20  วัน  (หากเป็นดินเหนียวปนทรายควรใช้สูตร  16-16-8)

        *  ครั้งที่  2  ให้ปุ๋ยสูตร  46-0-0  อัตรา  10-15  กิโลกรัมต่อไร่  หรือสูตร  21-0-0  อัตรา20-30  กิโลกรัมต่อไร่ที่ระยะกำเนิดช่อดอก    

 หรือ  30  วัน   วันก่อนข้าวออกดอก

        *  ครั้งที่  3  ให้ปุ๋ยสูตรและอัตราเช่นเดียวกับครั้งที่  2  ที่ระยะ  10-15  วันหลังระยะกำเนิดช่อดอก

2.  นาหว่านน้ำตม

        *  ครั้งที่  1  ให้ปุ๋ยสูตร  16-20-0  หรือ  18-22-0  หรือ  20-20-0  อัตรา  30  กิโลกรัมต่อไร่  ที่ระยะ  20-30  วัน  หลังข้าวงอก  

หากเป็นดินร่วนเหนียวปนทรายควรใช้สูตร  16-16-8)

        *  ครั้งที่  2  และครั้งที่  3  เช่นเดียวกับนาดำ

********************************************************************************************************************************

ที่มา            ศูนย์บริการวิชาการด้านพืชและปัจจัยการผลิต  กาฬสินธุ์

                  สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่  3  ขอนแก่น    กรมวิชาการเกษตร