หน้าหนาวมาแล้ว ผมสัมผัสลมหนาวเมื่อเย็นวันที่ ๑๗ ตค. แล้วอีกสักครู่ก็ได้กลิ่นหอมที่มาพร้อมกับลมหนาว เป็นกลิ่นหอมที่ได้เมื่อเดินออกไปหน้าบ้านตอนค่ำ ผมรีบเอาไฟฉายไปส่องดูที่ต้นพญาสัตบรรณ ก็ไม่เห็นดอก คงจะเป็นของต้นที่บ้านอื่น แต่กลิ่นนี้เป็นกลิ่นดอกพญาสัตบรรณแน่นอน และเมื่อวันอาทิตย์ที่ ๑๕ ผมไปเห็นต้นพญาสัตบรรณที่วัดบางพังออกดอกทุกต้น แต่ยังตูมอยู่
ปีนี้ฤดูกาลดูจะรุนแรงกว่าปีก่อนๆ คือตอนแล้งก็แล้งจัด ตอนฝนตกก็ตกชุกจนน้ำท่วม ฤดูหนาวมาล่ากว่าปกติ แต่ดอกพญาสัตบรรณออกเร็ว สงสัยว่าจะหนาวจัดหรือเปล่า ต้นพญาสัตบรรณจะเป็นผู้บอกเราล่วงหน้าว่าปีนี้จะหนาวจัด ได้หรือเปล่า
เย็นวันที่ ๒๑ ผมก็เห็นว่าต้นพญาสัตบรรณที่บ้านผมก็ออกดอกเหมือนกัน แต่มีไม่ถึง ๑๐ ช่อ เช้าวันที่ ๒๒ ผมออกไปวิ่งและสำรวจพบว่าต้นพญาสัตบรรณในหมู่บ้านออกดอกอย่างน้อย ๑๐ ต้น ต้นปีบ จำปี กระดังงาไทย สารภี ต่างก็ออกดอกกันพร้อมหน้า ส่งกลิ่นหอมอ่อนๆ อบอวลไปทั่วหมู่บ้านสิวลี ไม่นับลั่นทม หรือลีลาวดี ที่ออกดอกตลอดปีอยู่แล้ว
นี่คือ "กลิ่นหนาว" ที่ผมรอคอย
วิจารณ์ พานิช
๒๓ ตค. ๔๙
วันปิยมหาราช
อาจารย์คะ ข้างบ้านหนูต้นพญาสัตบรรณมีหลายต้น ปีนี้ออกดอกพร้อมกันทุกต้น แต่หนูและเพื่อนบ้านหลายคนแพ้กลิ่นที่มารวมกันมาก ๆ เพื่อนบางคนได้กลิ่นแล้วคอแห้ง แต่ดอกปีปหนูชอบมาก กลิ่นหอมบาง ๆ ดอกสวย ได้เรียนรู้จากอาจารย์ว่าเป็น "สัญญาณ" แห่งฤดูกาล ขอบคุณมากคะ
บันทึกเพิ่มเติม
วันที่ ๔ พย. ๔๙ ผมสังเกตเห็นต้นพญาสัตบรรณในบ้านผมซึ่งมีต้นเดียว ออกดอกตูมเต็มต้น วันที่ ๘ พย. ผมกลับมาบ้านจากต่างจังหวัดตอนกลางคืน ดอกพญาสัตบรรณบานส่งกลิ่นหอมจนฉุน วันนี้ (๑๒ พย.) ดอกพญาสัตบรรณร่วงไปมากแล้ว แต่ก็ยังหอมอบอวล
ต้นที่บ้านอื่นในหมู่บ้านสิวลี ออกดอกเต็มต้นยิ่งกว่าที่บ้านผม ปีนี้ต้นพญาสัตบรรณแทบจะทุกต้นออกดอกดกมากกว่าทุกๆ ปี
จะเห็นว่าต้นพญาสัตบรรณที่บ้านผมต้นเดียวให้ความหอมประมาณ ๑ เดือน ในปีนี้