เครือข่ายนักพัฒนาสุขภาพชุมชน “อสม. นักพัฒนา จิตสาธารณะ หัวใจประชาชน”: จากเครือข่ายระดับจังหวัดสู่ระดับชาติ ใน KM Forum #3 (อย่างไม่คาดคิด)
ในงานมหกรรมการจัดการความรู้แห่งชาติครั้งที่ 3 ที่ สคส.และภาคีพันธมิตรการจัดการความรู้แห่งชาติ จะจัดขึ้นในระหว่างวันที่ 1 – 2 ธันวาคม 2549 ณ ศูนย์การประชุมไบเทค บางนา จะมีห้องย่อยที่เป็นการสาธิต (แบบเอาจริง) เวทีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันของเครือข่ายนักพัฒนาสุขภาพชุมชนโดยเฉพาะที่เป็น อสม. งานนี้ สคส.และเครือข่าย อสม.จังหวัดพัทลุง ร่วมกันเป็นแกนนำในการจัด ซึ่งเป็นเวทีที่รวมเอาคุณกิจที่เป็น อสม.ดีเด่นระดับชาติ ปี 2549 ทั้ง 10 สาขา คือ สาขาการควบคุมป้องกันโรคไข้เลือดออก อสม.ถาวร กันยุตะ จากจังหวัดอำนาจเจริญ สาขาการดำเนินงานเรื่องเอดส์ในชุมชน อสม.จ.ส.อ.สมบัติ วัฒนะโชติ จากจังหวัดชัยนาท สาขาสุขภาพจิตชุมชน อสม.ธัญญาภรณ์ ผาสุกกุล จากจังหวัดเพชรบุรี สาขาการแก้ไขปัญหายาเสพติด อสม.คำมูล ดีพรมกุล จากจังหวัดน่าน สาขาการสร้างสุขภาพ อสม.นัยนา คชอ่อน จากจังหวัดปัตตานี สาขาการบริการในศูนย์สาธารณสุขมูลฐานชุมชน (ศสมช.) อสม.สุมณฑา ทองนาคขาว จากจังหวัดพัทลุง สาขาการออกกำลังกาย อสม.อรวรรณ ศรีพจน์ จากจังหวัดลำปาง สาขาการคุ้มครองผู้บริโภค อสม.วรรณา ปรีชานุภักดิ์ จากจังหวัดนครศรีธรรมราช สาขาการแพทย์แผนไทยและภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสุขภาพ อสม.สุนทร เชาวนะพานิช จากจังหวัดปราจีนบุรี และสาขาการพัฒนาสังคม เป็น อสม.เข็มชาติ ชุมแวงวาปี จากจังหวัดขอนแก่น
ในการเดินเรื่องของเวทีในห้องย่อยนี้ แกนนำ อสม.จากจังหวัดพัทลุง ซึ่งมี อสม.พันธ์ อ่อนเกลี้ยง และ อสม.สมพงษ์ เหมียนย่อง ร่วมกันทำหน้าที่เป็นคุณอำนวย (KF: Knowledge Facillitator) ให้เกิดการพูดคุยกันในเวที และเกิดการแลเปลี่ยนกันอย่างกว้างขวางกับผู้เข้าร่วมสังเกตการณ์ด้วย มีคุณลิขิต 2 คนคือ อสม.ณัฐชยา ทองศรีนุ่น ซึ่งจะลิขิตเรื่องราวที่ตกผลึกได้จากเวทีด้วยการเขียนแผนที่ความคิด (Mind Map) อีกท่านหนึ่งเป็นพยาบาลชุมชน คือ คุณศันศนีย์ บุญส่ง จะทำหน้าที่จดบันทึกสรุปรายงาน (Note Taker) ตัวผมเองจะคอยอำนวยให้เครือข่ายได้เกิดเวทีและกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันในภาพรวม
ส่วนคุณธวัช หมัดเต๊ะ แห่ง สคส. จะเป็นคนประสานงานกับภาคส่วนต่าง ๆ เพื่อให้เกิดความสมบูรณ์ที่สุด ความคาดหวังที่เหนือขึ้นไปและดูจะเป็นประเด็นสำคัญของการเกิดเวทีในครั้งนี้คือ เราจะต้องทำให้เครือข่าย อสม.ที่เป็นนักพัฒนาสุขภาพชุมชนในพื้นที่ต่าง ๆ ทั่วประเทศได้ถอดความรู้ออกมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างกัน นำความรู้ฝังลึกในตัวตนที่มีคุณค่าออกมาขยายผลในการสร้างสุขภาพ มากกว่าที่เป็นอยู่โดยครั้งนี้ถือว่าเป็นการสาธิต และจะจัดทำเป็นต้นฉบับ VCD ที่สามารถแจกจ่ายไปยังเครือข่ายจังหวัดต่าง ๆ ได้ง่ายในภายหลัง โดยใช้เวทีคราวนี้เป็นต้นแบบ 
สำหรับการจัดการความรู้ในลักษณะแบบนี้ เมื่อได้มีการริเริ่มดำเนินการกันในจังหวัดพบว่าไม่มีใครปฏิเสธวิธีการนี้เลย ครั้งหนึ่งผมได้พูดคุยกับ อสม.พันธ์ อ่อนเกลี้ยง ประธานชมรม อสม.จังหวัดพัทลุง และกรรมการชมรม อสม.ระดับชาติ ท่านบอกผมว่า
“เครือข่าย อสม.ที่มีอยู่เดิมใช่ว่าจะไม่มีการทำแบบนี้มาก่อน แต่มีอยู่อย่างแคบ ๆ เป็นวงปิด ส่วนใหญ่ยังเป็นการสื่อสารถึงกันแบบทางเดียว เฉพาะกลุ่ม ซึ่งอาจจะเป็นเพราะเราเป็นชาวบ้าน เราไม่ค่อยมีเครื่องมือดี ๆ มาใช้เพื่อขยายผล หรืออาจจะมีแต่เราใช้ไม่เป็น ตัวอย่างง่าย ๆ ที่เคยได้เรียนรู้จากเวทีที่เขาชันฯ เป็นวิธีการที่ทำให้เราที่เป็นชาวบ้านแล้วมีจิตอาสาลุกขึ้นมาทำงานเพื่อเพื่อน ๆ ประชาชน เกิดความรู้สึกภาคภูมิใจในตัวเองเป็นอย่างมาก และมั่นใจเป็นตัวของตัวเองมากขึ้นด้วย”
ความเห็น (10)
- แวะมาทักทายครับ ไม่รู้ว่าผมหรือคุณชายขอบที่หายไป
- เยี่ยมมากเลยครับเวทีนี้ และผมเห็นด้วยอย่างยิ่ง ที่ อสม. พันธ์ อ่อนเกลี้ยง ได้บอกไว้ และคิดว่ายังมีอีกมากที่รอการถักทอเครือข่าย
- การขับเคลื่อน KM ของ สคส.ช่วยมาเติมเต็มในสิ่งที่ขาดหายไปเหล่านั้นได้ ทั้งการบันทึก โอกาส และการเชื่อมเครือข่าย แต่อาจต้องใช้ระยะเวลาบ้าง
พี่เมตตา คนเก่ง แห่ง PSU ครับ
สวัสดีครับ ผมหายไปเสียหลายวัน เพราะงานที่คั่งค้าง บวกกับการเดินทางที่ไม่หยุดหย่อน ตอนนี้พักเคลียร์จนเริ่มลงตัวแล้วครับ ประมาณว่ามีเต็มพุงที่พร้อมจะนำมาเล่าสู่กันอ่าน ขอบคุณพี่มากนะครับที่เป็นห่วงเป็นใย ในทุกสถานการณ์ คนหนึ่งล๊ะแม้จะเกิดอะไรขึ้นก็ไม่ขอลืมพี่ครับ
อาจารย์พี่ Handy ครับ
ผมหายไป พี่ก็หายไป พอกลับมาก็พร้อม ๆ กัน เลยทำให้ผมไม่ทราบว่าพี่ก็ไม่อยู่นะครับ แล้วจะติดตามงานอาจารย์พี่นะครับ คงมีอะไรดี ๆ มาให้มากมายเช่นกัน
พี่เม่ย พี่สาวที่แสนดีเสมอ ๆ
คิดถึงครับ จริง ๆ ที่ยุ่ง ๆ ก็วุ่น ๆ อยู่แถวตึกบริหาร คณะแพทย์ มอ.นั่นแหละครับ แต่ไม่ได้แวะหาและทักทายพี่เลย แล้วเจอกันนะครับต้นเดือนหน้าที่ KM Forum #3
พี่สิงห์ป่าสัก ที่เคารพรัก
ครับ เชื่ออย่างที่พี่ว่า บางเรื่องต้องใช้เวลา ที่ผ่านมา สคส.และ Gotoknow.Org ได้ช่วยให้คนชายขอบและพรรคพวกได้รับอะไรที่เป็นโอกาสเยอะมากครับ สิ่งเหล่านั้นล้วนเป็นส่วนขาดในอดีตแทบทั้งสิ้นครับ
เรียนน้องชายขอบ น้องบ่าวที่นับถือ
เครือข่าย อสม.จังหวัดพัทลุง เป็นหัวเชียก(เชือก)ลากพระ งานใหญ่ระดับประเทศครั้งนี้น่าดีใจ งานนี้คนพัทลุงเราดังไปทั่วประเทศอีกแล้วแหละนะ พี่จะไปจะไปแลให้เห็นกับตา จะไปเชียร์ อสม.สุมณฑา ทองนาคขาว จะไปเรียนรู้เทคนิคการทำหน้าที่คุณอำนวยจากแกนนำ อสม.จังหวัดพัทลุง อสม.พันธ์ อ่อนเกลี้ยง และ อสม.สมพงษ์ เหมียนย่อง เรียนรู้การลิขิตจาก อสม.ณัฐชยา ทองศรีนุ่น ซึ่งจะลิขิตเรื่องราวที่ตกผลึกได้จากเวทีด้วยการเขียนแผนที่ความคิด (Mind Map) mindmap ตัวเดียวกับฝากมาให้พี่ครูนงเมืองคอนลองทำหรือเปล่าก็ไม่ทราบ และเรียนรู้การจดบันทึกสรุปรายงานจาก คุณศันศนีย์ บุญส่ง........ และที่สำคัญเรียนรู้วิธีการเป็นนายหัวหรือนายโรงจากน้องบ่าวที่นับถือของพี่ครูนงเมืองคอน ......จะดับแผงไปกันวันไหน แวะรับที่เมืองคอนด้วย......เอ้าร้องเพลงมาร์ชจังหวัดพัทลุงเรากันหน่อย
พี่บาว...ครับ (ครูนงเมืองคอน)
จะรอคอยการเข้าเชียร์ของพี่บ่าวครับ เสร็จแล้วผมจะแว๊บไปเชียร์ KM แก้จน...คนคอน มั่ง อย่าลืมว่าเห็นกันแล้วต้องให้หนุกหนานกันเข้าไว้ก่อนนะ ผมบอกทางทีมงานแล้วด้วยว่าพอเสร็จเวทีเรา เราจะไปล้มทับโหมํคอน แต่ตอนเราปลุกโรงเราจะปลุกเหงียบ ๆ ไม่บอกใคร (พอดีแกงไก่ ไม่ได้แกงวัว) ฮา...ฮา