เสนอแนวทางการสร้างเสริมคุณธรรมจริยธรรมนักเรียน(ตอนที่ 1)

      เนื่องจากการสร้างเสริมคุณธรรมจริยธรรมของนักเรียนเป็นเรื่องของการกล่อมเกลาทางจิตใจให้เกิดเจตคติ เกิดความตระหนัก และซึมซับไปพร้อมกับการปฏิบัติจนเกิดเป็นนิสัย  จึงต้องทำอย่างต่อเนื่อง ภายใต้บรรยากาศและแบบอย่างที่ดี  จึงไม่ใช่เป็นการทำแบบโปรยหว่านหรือทำทิ้งๆขว้างๆไม่จริงจัง เพียงต้องการบอกให้คนอื่นรู้ว่าได้ทำแล้วเท่านั้น  ผมจึงขอนำเสนอแนวคิดแนวทางในการส่งเสริมพัฒนานักเรียนเกี่ยวกับเรื่องนี้ เป็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กัน พอสังเขป สัก 10 กิจกรรม ดังนี้
     1.  การวิจัยและพัฒนารูปแบบการสร้างเสริมคุณธรรมจริยธรรมผู้เรียน    เป็นการบูรณาการระบบประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา ( มาตรฐานที่ 1  ด้านคุณธรรมจริยธรรมของผู้เรียน ) กับหลักทฤษฎีการกระจ่างในค่านิยม ( V.C ) และการปรับพฤติกรรม ( BM ) โดยใช้ระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนผ่านทางครูที่ปรึกษาและชั่วโมงโฮมรูม เป็นฐาน ( ผมกำลังทดลองที่โรงเรียนศรีบุณยานนท์ แต่ทำกับมาตรฐานด้านผู้เรียนทุกมาตรฐาน )   โดยมีเอกสารเป็นเครื่องมือดำเนินการเริ่มจาก
1.1    การกระตุ้น/เสริมแรงให้นักเรียนแต่ละคนตระหนักในพฤติกรรมที่เป็นปัญหาของตนเอง ( VC. )
1.2    การส่งเสริมให้นักเรียนแต่ละคนวางแผนแก้ปัญหา/พัฒนาพฤติกรรมที่ตนยืนยันว่ายังเป็นปัญหา  ( Self Control )
1.3    การติดตามการปฏิบัติตามแผนที่นักเรียนกำหนดเอง  โดยใช้หลักการเสริมแรงเป็นระยะๆจนนักเรียนมีพฤติกรรมที่ดีขึ้น       
        2.  การอบรมครูเพื่อสอนผู้เรียนให้เข้าถึงแก่นของหลักธรรม                ได้แก่
        2.1    อริยสัจ 4 ( ทุกข์  สมุทัย  นิโรธ  มรรค )
        2.2    ปฏิจจสมุปบาท ( อิทัปปัจจยตา )
        2.3    ไตรลักษณ์ ( อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา )
        2.4    ไตรสิกขา ( ศีล สมาธิ ปัญญา )
        2.5    โยนิโสมนสิการ ( การคิดอย่างแยบคาย )
        2.6    กาลามสูตร ( ความมีวิจารณญาณ )
      โดยหลักธรรมทั้ง 6 ประการนี้มีผู้ยืนยันหลายท่านว่าเป็นแก่นแท้ที่ควรปลูกฝังแก่ผู้เรียน เช่น ท่านพุทธทาส     พระธรรมปิฎก( ประยุทธ ปยุตโต )     ศ.ดร.สาโรช   บัวศรี      ดร.เอกวิทย์   ณ ถลาง   ดร.แสง   จันทร์งาม     ดร.พระมหาจรรยา   สุทธิญาโณ      รศ.เสถียรพงษ์    วรรณปก      อาจารย์พะนอม   แก้วกำเนิด   เป็นต้น               
      วิธีการอบรมนั้นควรมีหลักสูตรอบรมที่เป็นระบบ   มีวิทยากรอบรมที่มีเทคนิควิธีการสอนให้เกิดความรู้ความเข้าใจและความตระหนักที่แท้จริง   โดยเริ่มอบรมที่ครูผู้สอนก่อน เพื่อนำไปอบรมนักเรียน  โดยมีแผนการติดตามประเมินผลหลักสูตรการอบรมตามรูปแบบของ Kirk  Pattric  เป็น 4 ขั้นตอนคือ
      1)      ประเมินปฏิกิริยาตอบสนอง ( Reaction )
      2)      ประเมินความรู้ความเข้าใจ ( Learning )
      3)      ประเมินพฤติกรรมที่นำความรู้ความเข้าใจไปสอนนักเรียน ( Behavior )
      4)      ประเมินผลลัพธ์ที่เกิดแก่นักเรียน ( Results )
       โดยขั้นตอน 1) - 2)  ประเมินตอนอบรม  ส่วนขั้นตอน 3) – 4) ประเมินผลหลังอบรมเป็นระยะ อย่างต่อเนื่อง

      ผมจะเล่าแนวคิดแนวทางการสร้างเสริมคุณธรรมจริยธรรมนักเรียนอีก 8 แนวทางในตอนต่อๆไปครับ...

[จิตราภรณ์ ใยศิลป์]

กำลังสนใจเรื่องการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมนักเรียน เปิดเจอเลยแวะเข้ามา เพื่อศึกษาและหาแนวทางที่จะพัฒนาในโรงเรียน ไม่ได้ทำผลงานนะคะ แต่อยากทำจริง ๆ แม้ว่าคนส่วนใหญ่ชอบให้พัฒนาด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนแต่ดิฉันสนใจเรื่องนี้มากกว่าเพราะเป็นจุดที่สำคัญและสามารถพัฒนาไปเรื่องอื่น ๆ ได้

[ธเนศ ขำเกิด]

ขอชื่นชมและเป็นกำลังใจให้ประสบผลสำเร็จและมีความสุขในการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมนักเรียนครับ

[ลำดวน]

• อ่านแล้วเห็นวิธีพัฒนาชัดเจนมากค่ะ
• ขออนุญาต นำไปบอกต่อคุณครูค่ะ
• ขอบคุณมากนะคะ
• พี่ธเนศสบายดีนะคะ

[ทิชากร]

ชอบใจงานเขียนของอาจารย์มากเลยค่ะ เห็นด้วยที่อาจารย์บอกว่าการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมนักเรียน ควรจัดทำหลักสูตรให้เป็นระบบโดยเริ่มที่ครูผู้สอนก่อน เพราะปัจจุบันที่โรงเรียนดิฉันมักจะทำโครงการอบรมนักเรียน ใช้เวลา 1-3 วัน ใช้งบประมาณเกือบแสนบาทต่อโครงการ พอจบโครงการพฤติกรรมนักเรียนก็กลับมาเหมือนเดิม เป็นการสิ้นเปลืองงบประมาณเปล่า ๆ เป็นการรพัฒนาที่ไม่ยั่งยืน

ถ้าหากมีการพัฒนาที่เป็นระบบน่าจะเป็นการลงทุนที่คุ้มค่าที่สุด และควรจะนำเข้าเป็นนโยบายเร่งด่วน ก่อนที่คุณธรรมจริยธรรมในสังคมไทยจะเสื่อมไปมากกว่านี้ ..ขอบคุณอาจารย์มากนะคะ

[ธเนศ ขำเกิด]

ขอบคุณครับ

[ประเสริฐ ใจองอาจ]

ผมกำลังศึกษาเรื่องการอบรมคุณธรรมจริยธรรมพอดี ได้เรียนร้จากท่านผู้มีความรู้และมีจิตเมตตาก็เลยเกิดความกระจ่าง ต้องขอขอบคุณมากครับ