สายธารความรู้สู่การเลี้ยงโคแบบไทบ้าน ตอนที่ 6 นายฮ้อยสมัครเล่น
จากที่ได้ไปเป็นนายฮ้อยสมัครเล่นที่ตลาดนัดโค - กระบือบุรีรัมย์มา พบว่ากลุ่มพ่อค้าโคคือบุคคลสำคัญมาก เพราะสามารถปั่นราคาโคให้สูงขึ้นหรือต่ำลงได้อย่างสบาย ถ้าใครไม่มีประสบการณ์ในการซื้อโคในแต่ละสนามละก้ออย่าอาจหาญไปซื้อเพียงลำพังเด็ดขาด เพราะนั่นเท่ากับเราขาดทุนตั้งแต่อยู่ในมุ้งแล้ว โดยพ่อค้าโคนั้นจะมีอยู่ 4 กลุ่มใหญ่ ๆ คือ
1. พ่อค้าที่ซื้อโคไปขุน พบว่าจะเลือกโคขนาดกลาง สูงยาวเข่าดี นั่นคือต้องโครงสร้างใหญ่ กระดูกใหญ่ ระยะระหว่างกระดูกก้นกบและระยะระหว่างกระดูกเชิงกรานมาก สะโพกใหญ่ จะทำให้มีเนื้อมาก สันหลังตรงและยาวและผอม เหตุที่เลือกโคผอมเพราะราคาต่ำ เมื่อนำไปขุนได้ที่แล้วจะขายได้กำไร พ่อค้ากลุ่มนี้เมื่อซื้อโคได้แล้วจะรีบกลับไม่อยู่ที่สนามนานและจะซื้อครั้งละ7 - 10 ตัวต่อสนาม โดยบรรทุกไปกับรถบรรทุก 6 ล้อ เพราะถ้าซื้อมากจะมีผลต่อการขนย้าย เนื่องจากไม่ต้องการขนทีละมาก ๆ ถ้าโคแออัดกันมากอาจทำให้โคบาดเจ็บแล้วนำไปขุนไม่ได้ เวลาไล่ต้อนโคขึ้นรถถ้าโคตัวใดล้มหรือนอนไม่ยอมลุก พ่อค้าจะมีเครื่องช๊อตไฟฟ้า 220 โวลท์ ซ๊อตที่ต้นขาทำให้โคสะดุ้งยืนสุดตัวเห็นแล้วน่าสงสารมากค่ะ
2. พ่อค้าที่ขายและรวบรวมโคที่มีชีวิต จะซื้อโคตามหมู่บ้านท้องถิ่นของตนเองหรือจากสนามต่าง ๆ เพื่อนำไปขายต่อที่หมู่บ้านหรือที่สนามอื่น ๆ พ่อค้ากลุ่มนี้จะเลือกซื้อเฉพาะโคที่มีลักษณะดีเท่านั้นเพราะมีผลต่อการนำไปขายต่อ ซึ่งตอนนี้ตลาดกำลังนิยมโคบราห์มันแดงเนื่องจากราคาสูงมาก ส่วนโคพื้นเมืองและโคบราห์มันเทาราคากำลังตก
3. พ่อค้าวนหรือพ่อค้าหมุนเวียน พ่อค้ากลุ่มนี้จะดักรอซื้อตั้งแต่ก่อนเปิดสนามหนึ่งวัน เป็นการซื้อโคเก็งกำไรระยะสั้น จะซื้อโคในตลาดในราคาต่ำและขายต่อในวันเดียวกัน โคบางตัวต้องผ่านพ่อค้าหลายมือกว่าจะสิ้นสุดการขายได้ขึ้นรถบรรทุก ซึ่งกำไรที่พ่อค้าวนแต่ละรายได้ต่อตัว จะอยู่ในราว 300 - 700 บาท
4. พ่อค้าโคชำแหละ กลุ่มนี้อาจจะซื้อทั้งโคขุน โคมีชีวิต จากชาวบ้านและจากตลาด เพื่อส่งเขียงพ่อค้าในตลาดสดชำแหละอีกทอด หรือบางครั้งพ่อค้าโคก็จะมีเขียงชำแหลของตนเองครบวงจร โคที่ขายชำแหละจะเป็นโคที่ลักษณะไม่ดี อาจมีอาการพิการเล็กน้อย เช่น เดินขากะเผลก และเป็นโคกระโดนตัวเล็กเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งราคาจะถูกมาก เหตุที่นิยมส่งโคกระโดนไปฆ่าชำแหละเนื้อเพราะราคาถูกและเนื้อที่นำไปปรุงเป็นอาหารนั้นถูกโฉลกกับลักษณะการบริโภคประเภททำลาบ ก้อย เพราะเนื้อเหนียว อีกทั้งคนอีสานบ้านเราไม่นิยมสเต็ก จึงไม่นิยมเนื้อโคนุ่ม ๆ มีไขมันแทรก เป็นเรื่องจริงแต่แปลกที่คนอีสานพากันเลี้ยงโคงาม เนื้อคุณภาพดีกันมากมาย แต่ไม่ได้กินเนื้อดี ๆ มีแต่ส่งไปขายให้คนอื่น
นอกจากนี้ยังมีสิ่งที่ต้องพึงระมัดระวังและพิจารณาให้ถี่ถ้วนในการเลือกซื้อโค เพราะขณะมีเทคนิควิธีการหลอกขายแปลก ๆ ที่พบก็คือ
- การย้อมสีพู่หางให้มีสีดำเพื่อให้ตรงกับลักษณะของสีพู่หางโคบราห์มันหรือฮินดูบราซิล หรือการทาสีที่หูให้มีสีดำเหมือนหูโคฮินดูบราซิล เวลาเลือกควรใชช้ผ้าชุบน้ำมาด ๆ เช็ดที่หาง โดยเฉพาะพ่อค้าหน้าใหม่ ๆ ควรระวังเป็นพิเศษ เพราะถ้าเป็นพ่อค้าหน้าเดิม ๆ จะไม่หลอกกัน
- การผ่าตัดเส้นประสาท โดยเฉพาะบริเวณขาไม่ให้โคเดินขากะเผลก ซึ่งแผลจะเล็กมากแทบมองไม่เห็นส่วนใหญ่จะนิยมทำกับโคงามราคาแพง เช่น ฮินดูบราซิล บราห์มัน เวลาเลือกจะต้องดูบริเวณขาให้ละเอียดมาก ๆ
- การให้โคกินน้ำมากๆ จนท้องป่องให้ดูเหมือนโคอ้วน เพื่อโก่งราคา เวลาซื้อเลือกซื้อควรใช้มือกดที่ท้องถ้าท้องนุ่มหรือกดแล้วบุ๋มลงมากแสดงว่ากินน้ำมาเยอะ หรือดูที่มูลโคถ้าเหลวมากอาจเป็นเพราะกินน้ำมากก็เป็นได้
- โคพยศ หรือโคตื่นสนาม ไม่ควรซื้อเป็นอย่างมาก เพราะจะมีปัญหาเวลาไล่ต้อนขึ้นรถลำบากมาก และเมื่อขึ้นรถไปแล้วก็ยังอาลวาดโคตัวอื่นให้บาดเจ็บได้ ข้อสังเกตุว่าโคพยศหรือไม่ดูที่ท่าทางก็ได้จะตื่นตัวตลอด เข้าใกล้ไม่ได้ หรือถ้าผูกไว้ที่หลักก็จะเดินวนจนเชือกพันหลักเหลือไม่ถึงเมตรเพราะจะหนีตลอด ถ้าเดินไปในสนามแล้วพบเจอโคประเภทนี้อย่าเข้าใกล้จะเป็นการดี
ขอบคุณค่ะ
ความเห็น (1)
ผมเริ่มกังวลกับการนำเสนอเชิงบรรยายของคุณ และการละเลยแกนวัตถุประสงค์ของงาน หรือคุณจะเขียนแบบนี้แยกกับงาน ผมจะได้ไม่ให้ความสำคัญกับงาน blog ของคุณมากจนเกินไป