วันนี้ไปช่วยงานออกตรวจสุขภาพช่องปากที่โรงพยาบาลแห่งนึงในเมืองแวนคูเวอร์ มาค่ะ ที่นี่เป็นกึ่งๆโรงพยาบาลกึ่งบ้านพักคนชรา คือ เนื่องจากคนไข้admitอยู่กันนานมาก เค้าเลยพยายามทำให้โรงพยาบาลมีความเป็นบ้านมากขึ้น
ทาง UBC Geriatric Dentistry Program จะมาตรวจที่นี่ประมาณเดือนละครั้งคือรวมคนไข้ใหม่ที่เพิ่ง admit ในเดือนนั้น (ที่นี่มีกฎหมายว่าทุกคนต้องมี individualised mouth-care plan at admission และต้องได้รับการตรวจปีละครั้ง)
ทุกคนที่ให้ consent ก็จะได้รับการตรวจเป็น baseline แล้วเราก็ดูว่าต้องรักษาอะไรไม๊ ถ้ามีก็รักษา ถ้าไม่มีก็รอครบปี ทุกคนก็จะได้รับการตรวจประจำปีอีกครั้ง (recall)
ลองมาดูรูปกันนะคะ
ทางเข้าค่ะ พนักงาน หรือ ญาติคนไหนไอหรือมีไข้ห้ามเข้า เพราะผู้สูงอายุนั้นถ้าเป็นไข้หวัดใหญ่ทีร้ายแรงมากอาจถึงชีวิต
คนไข้ที่นี้มีทั้งคนขาว และ เอเชีย สังเกตที่ป้ายนั้นจะมีสี่ภาษา คือ อังกฤษ จีน เวียดนาม แล้วก็แขกปันจาบ (panjabi)
Nurse Station ตกแต่งเตรียมวันฮัลโลวีนเต็มที่ค่ะ
ผู้ช่วย กับ หมอ (ทันตแพทยประจำบ้าน) ยิ้มให้กล้องหลังเลิกงาน
ห้องนี้เป็นห้องกายภาพบำบัดค่ะ สังเกตจากเครื่องไม้เครื่องมือด้านหลัง โรงพยาบาลนี้ไม่มีห้องฟัน เราก็อาศัยห้องไหนก็ได้ค่ะ ไว้เป็นห้องฟันชั่วคราว หลายๆครั้งคนไข้มาที่ห้องนี้ไม่ได้เพราะนอนบนเตียงตลอด เราก็ไปตรวจถึงข้างเตียง เดินสายบริการถึงที่
รถเข็นสำหรับเดินสายค่ะ ก็มีชุดตรวจ มาส์ก ถุงมือ ยาเจลฆ่าเชื้อโรค ถุงสำหรับเครืื่องมือที่ใช้แล้ว ก็อารมณ์เดียวกับเวลาออกหน่วยที่บ้านเราหน่ะค่ะ
ด้านล่างของรถเข็นคือแฟ้มคนไข้ของทางโรงพยาบาลค่ะ (หนาเตอะเลย) โรงพยาบาลนี้ยัง paper-based หมดค่ะ บางโรงพยาบาลในแคนาดาเป็นระบบดิจิตอล เอาเข้าฐานข้อมูลคอมพิวเตอร์หมด แต่ที่นี่ยังเป็นแบบดั้งเดิมค่ะ
วิธีขนของมาออกหน่วย ก็เหมือนบ้านเราค่ะ ใส่กล่องพลาสติกมา
ทางเดินภายในโรงพยาบาล ตกแต่งเตรียมวันฮัลโลวีน
---------------------------------------------------------------------
วันนี้มัทนาเป็นอาสาสมัครค่ะ (ไปดูงานเตรียมที่จะเข้าเป็นทันตแพทยประจำบ้านปีหน้า) ก็มีหน้าที่ไปตามหาคนไข้ เข็นรถเข็นมาห้องตรวจชั่วคราว, หรือไปหาดูว่าคนไหนต้องไปตรวจข้างเตียง, เขียน chart บันทึกผลการตรวจ ไม่มีอะไรมากค่ะ เป็นการเรียนรู้จากการสังเกต
วันนี้ดูคนไข้ไป 12 คน
5 คน ใส่ฟันปลอมทั้งปาก มีคนนึงไม่มีฟันแล้วแต่ ไม่ยอมใส่ฟันปลอม ทีเหลือก็มีฟันธรรมชาติ ผุมั่ง มีคราบจุลินทรีย์มั่ง เป็นโรคเหงือกมั้ง มีแผลในปากเพราะแพ้ยา 1 คน แผลเพราะฟันปลอมกดอีกสองคน
ผู้สูงอายุรุ่นนี้ (อายุ 70 ขึ้นไป) สุขภาพช่องปากไม่ค่อยต่างจากคนไทยค่ะ
แต่ถ้ารุ่นอายุ 65 ลงมานี่เริ่มต่างจากคนไทยโดยรวมทั้งประเทศแล้ว เพราะมีครอบ มีสะพาน ฟันหลอน้อย ถ้าใส่ฟันปลอมทั้งปากก็มีรากเทียมค้ำยึดอยู่ให้เห็นมากขึ้น
เหมือนจะเป็นที่น่าดีใจนะคะ แต่คิดดูว่าถ้าคนเหล่านี้ (มีงานทันตกรรมในปากมากมาย จ่ายเงินมามาก ใช้เวลามามาก) พอร่างกายอ่อนแอ มีโรคประจำตัวที่ยามีผลข้างเคียงทำให้ปากแห้ง คอฟันผุ ติดเชื้อง่าย ไม่มีแรงแปรงฟัน แต่ก็ไม่มีคนแปรงให้อย่างทั่วถึง จากที่น่าดีใจก็กลายเป็น น่าหวั่น และ น่าพึงระวังอย่างยิ่งค่ะ
ทางกองทันตฯ กำลังพิจารณาเรื่อง สิทธิประโยชน์ของประชาชน ด้านทันตกรรม ตาม job กองทันตฯ เราเน้นเรื่องการส่งเสริมป้องกัน
ในกลุ่มผู้สูงอายุ เรากำลังวิเคราะห์กันว่า ควรให้มีส่งเสริมทันตสุขภาพ และทันตกรรมป้องกันในเรื่อง การขูดหินน้ำลายทำความสะอาดช่องปาก การใช้ฟลูออไรด์ (โดยเฉพาะ เรื่อง Fluoride varnish) และเรื่องของการมีเครื่องมือทำความสะอาดช่องปาก ซึ่งให้ความสำคัญกับ แปรงสีฟัน single tuft และ interproximal brush ค่ะ (เรื่อง floss ไม่แน่ใจกับการใช้ในผู้สูงอายุนะคะ)
มาแลกเปลี่ยนประสบการณ์ของแคนาดานะคะ เผื่อพี่หมอใช้ข้อมูลไปช่วยในการตัดสินใจ
--------------------------------------------------เครื่องมือทำความสะอาดช่องปากที่ทางนี้จัดให้ผู้สูงอายุที่เข้าร่วมโครงการนำร่อง (ไม่ว่าจะเป็น บ้านพักคนชรา หรือ ในโรงพยาบาล ward rehab, residential care หรือ palliative care)
ทางมหาวิทยาลัยกับสสจ.ร่วมทุ็นจัดให้แล้วแต่ความต้องการของแต่ละคน แต่รวมๆแล้วมีดังนี้ค่ะ
นอกจากนี้ จะมีบางกลุ่มที่จ่ายเงินเพิ่มนิดหน่อยเข้า โครงการจัดการฝันผุพิเศษ ก็จะมีการตรวจประจำทุกเดือน มีึคนไปทา Fluoride vanish ให้เดือนละหน มีการวัดจำนวนเชื้อ (bacteriological sampling) ตรวจอาหารการกินให้ลดปริมาณน้ำตาล อะไรทำนองนี้ด้วยค่ะ
ส่วนแปรงซอกฟันกับไหมขัดนั้น ผู้สูงอายึหรือญาติต้องจ่ายเองและจะแนะนำเฉพาะเป็นรายๆไป
พี่หมอเข้าใจถูกต้องแล้วค่ะ เรื่องไหมขัดฟัน
ไม่ค่อยได้ใช้ค่ะ น้อยมากๆ แค่ให้เจ้าตัวหรือคนดูแล แปรงฟัน ทำความสะอาดฟันปลอม กับ ถอดฟันปลอมก่อนนอนก็ไม่หมูแล้ว : )
--------------------------------------------------
งานบริการ: (ด้านนี้บ้านเราน่าจะทำได้ดีกว่า) ที่นี่ปกติตรวจสุขภาพช่องปากก็ต้องจ่ายตังค์ค่ะ (ไม่ดีเลยเนอะ) แต่ในกลุ่มผู้สูงอายุที่เข้าร่วมโครงการนำร่องไม่ต้องจ่าย
ส่วนขูดหินน้ำลายทำความสะอาดช่องปากก็ยังต้องจ่ายแม้กระทั่งในโครงการนำร่อง เพราะทุนจากรัฐที่ให้มาทำโครงการนำร่องไม่พอค่ะ
ตอนนี้กำลังผลักดันกฎหมาย โดยใช้ผลการประเมิน ผลตัวเลขการใช้จ่ายในโครงการนำร่องเป็นตัวอย่างให้รัฐบาลเห็นว่าการให้ basic dental care นั้นทำได้ และ ควรทำในประชากรผู้สูงอายุทั่วประเทศ
่บ้านเรามีระบบประกันสุขภาพที่ครอบคลุมทันตกรรมด้วย อะไรๆน่าจะราบรื่นกว่าที่นี่ค่ะ
(แผนของที่นี่คือ ผู้สูงอายุจะได้รับการตรวจประจำปีฟรี ส่วนการรักษาขั้นพื้นฐานจะเป็นไปในรูป co-payment คือจ่ายเป็นค่าประกันรายปีนิดหน่อย แต่เวลาไปหาหมอก็ไม่ต้องจ่ายอะไรค่ะ ก็ครอบคลุม ขูดหินน้ำลาย อุดฟัน แก้ซ่อมฟันปลอม แต่ไม่นับการทำฟันปลอมใหม่)
เพิ่งมีโอกาสได้เข้ามาเยี่ยมชม รู้สึกชอบจังได้อะไรเยอะดี แต่สงสัยว่าในผู้สูงอายุสามารถทาF'vanish ได้ทุกเดือนเหรอค่ะ ไม่ต้องทุก6 เดือนอย่างในเด็กเหรอค่ะ