ความรู้ของคุณอำนวย
ความรู้ของ “คุณอำนวย” ระหว่างวันที่ ๒ -๓ มิย. ๔๘ สคส. จัดเวทีให้ “คุณอำนวย” ผู้มีประสบการณ์ จำนวนประมาณ ๔๐ คน มาทำ Knowledge Sharing (แลกเปลี่ยนเรียนรู้) ประสบการณ์การทำหน้าที่ “คุณอำนวย” ของกิจกรรม KM การประชุมนี้จัดที่บ้านผู้หว่าน อ. สามพราน จ. นครปฐม เราแบ่งการประชุมเป็น ๕ กลุ่มย่อย ใช้การเล่าเรื่อง (storytelling) ในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กัน เล่าเรื่องความสำเร็จของแต่ละคน แล้วมีมือบันทึก (Note Taker) บันทึกความรู้สำหรับการทำหน้าที่ “คุณอำนวย” ลงบน flip chart มีการนำเสนอผลการประชุมกลุ่มต่อที่ประชุมใหญ่ แล้วตอนกลางคืนช่วยกันสังเคราะห์ แก่นความรู้ (Core Competence) สำหรับ “คุณอำนวย” แยกเป็น แก่นความรู้ ในการจัดกระบวนการ และ แก่นความรู้ เชิงทักษะที่จำเป็นสำหรับ “คุณอำนวย” ดังที่ผมคัดลอกมาเสนอไว้ข้างล่าง “แก่นความรู้” เพื่อการจัดกระบวนการ (Process) ในกิจกรรมจัดการความรู้ ก่อนจัดกิจกรรม 1. หา “หัวปลา” ต้องให้มีความชัดเจน 2. วิเคราะห์กลุ่มที่จะมาร่วมกิจกรรม ภาษา วัฒนธรรม 3. ออกแบบกระบวนการ 4. วางแผนจัด KM ให้แก่กลุ่มเป้าหมาย เตรียมคน สถานที่ เครื่องมือ ทีม 5. เตรียมลงมือปฏิบัติตามแผน ระหว่างการจัดกิจกรรม 1. สร้างบรรยากาศที่เอื้อต่อการแลกเปลี่ยนที่เอื้อต่อบริบท 2. ตกลงเป้าหมายร่วม 3. ตกลงเกณฑ์ กติกา ร่วมกัน เพื่อให้การแลกเปลี่ยนราบรื่น 4. ทบทวนเนื้อหาเป็นระยะๆ ประเมินสถานการณ์กลุ่มและบันทึก 5. สรุปประเด็นร่วม ทบทวน content 6. AAR ทบทวนกระบวนการ 7. มอบหมายงานและ Passion Plan (สร้างความต่อเนื่อง) หลังกิจกรรม 1. ติดตามประเมินผล (ตามดูผลจากการนำ KM ไปปรับใช้) 2. ให้รางวัล 3. สนับสนุน (ผลักดันให้นำไปปฏิบัติ) 4. เผยแพร่ KA 5. นำผลกลับมา sharing อีกครั้ง 6. ถอดบทเรียน ว่าระหว่างทำกิจกรรม "คุณอำนวย" ได้ ความรู้อะไรบ้าง 7. ผลักดันให้เกิด CoPs “แก่นความรู้” (Core Competence) ของ “คุณอำนวย” หมายเหตุ ในข้อความข้างล่างตัวอักษรสีดำเป็นทักษะขั้นที่ ๑ ตัวอักษรสีน้ำเงินเป็นทักษะขั้นที่ ๒ ตัวอักษรสีแดงเป็นทักษะขั้นที่ ๓ ทักษะขั้นที่ ๓ ถือเป็นทักษะที่สูงสุด ความรู้ 1. การบริหารโครงการ 2. ความรู้เรื่อง KM 3. การใช้เครื่องมือ เทคนิคในการประชุมกลุ่ม 4. ความรู้เกี่ยวกับเรื่องที่คุยแลกเปลี่ยน 5. Learning Culture ของกลุ่มเป้าหมาย 6. การบริหารการเปลี่ยนแปลง 7. การบริหารความขัดแย้ง 8. Trust Management การรับรู้ 1. ฟังแบบ two way communication 2. จับความได้เร็ว 3. จับประเด็น 4. ฟังแล้วสะท้อนความคิด (เกิดความคิดใหม่) 5. ฟังแล้วได้ความรู้ใหม่ 6. สังเกตและรับรู้อารมณ์ / ความรู้สึก ของบุคคล และของกลุ่ม การพูด / การถาม 1. พูดให้เป็นเรื่องง่ายๆ 2. พูดเล่าเรื่องเพื่อนำกลุ่ม 3. พูดเพื่อควบคุมประเด็นและเวลา 4. บอก / กำหนด กติกา และลดความคาดหวัง 5. การตั้งคำถาม 6. การโยงประเด็น 7. คำถามกระตุ้นความคิด 8. พูดขัดจังหวะอย่างนิ่มนวล 9. พูดเพื่อสร้างความไว้วางใจ 10. การจูงใจ / การพูดโน้มน้าว 11. การเจรจาต่อรอง การคิด 1. คิดเชิงบวก 2. วิเคราะห์ความต้องการของกลุ่ม 3. คิดวิเคราะห์ (วัฒนธรรมองค์กร / ประเมินสภาพ / สถานการณ์ขององค์กรและกลุ่มคน) 4. คิดเชิงระบบ 5. คิดแบบสร้างสรรค์ 6. คิดแบบสังเคราะห์ 7. คิดแบบบูรณาการ 8. สร้างความคิดรวบยอด ใจ 1. มีใจรัก 2. อดทน 3. ใฝ่รู้ 4. ใจมุ่งมั่น (commitment) 5. การให้คุณค่าแก่ผู้อื่น 6. จริงใจ + เอื้ออาทร 7. มีความสุข “คุณอำนวย” ต้องมีความสุขจากการทำหน้าที่ “คุณอำนวย” จึงจะทำหน้าที่ได้ดี บุคลิกภาพ 1. แต่งกายให้เหมาะสม 2. ตรงต่อเวลา 3. เชื่อมั่นตนเอง 4. การแก้ไขสถานการณ์เฉพาะหน้า 5. มีปฏิภาณไหวพริบ 6. น่าเชื่อถือ การบันทึก 1. เขียนประมวลสรุป 2. เขียนตรงประเด็น เข้าใจง่าย อ่านง่าย 3. เขียนถ่ายทอดเผยแพร่ได้
บันทึกอันเนื่องจากการประชุมปฏิบัติการ คุณอำนวยผู้มีประสบการณ์ จะยังมีต่อเนื่องไปอีกหลายตอน เพราะในการประชุมกลุ่มเกิดการแลกเปลี่ยนแบ่งปันความรู้ฝังลึก (tacit knowledge) กันอย่างเข้มข้น แต่ในรายการความรู้ข้างบน มันไร้ชีวิต เพราะมันกลายเป็นความรู้ในกระดาษที่ไม่มีบริบทอยู่ด้วย ผมจะหาทางสื่อความรู้ฝังลึกของ "คุณอำนวยผู้มีประสบการณ์" เป็นบันทึกสู่กัน วิจารณ์ พานิช ๓ มิย. ๔๘ บ้านผู้หว่าน
ความเห็น (1)
อาจารย์ครับ ใน Blog ชุดนี้ ไม่ปรากฎสีของตัวอักษรดำ-น้ำเงิน-แดง สำหรับทักษะขั้นที่ 1,2,3 ตามที่อาจารย์สื่อความหมายไว้ในบทความ ทำให้รู้ไม่หมด ขอความกรุณาแก้ไขด้วยครับ
ไอศูรย์