รองศาสตราจารย์ ดร.ทิศนา แขมมณี "กระบวนการคิดและการปฏิบัติงานตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง"

วันที่ 20 กันยายน 2556 ผมมีโอกาสได้ร่วมตรวจเยี่ยมโรงเรียนบ้านห้วยหว้า ร่วมกับอาจารย์ศศินี ลิ้มพงษ์ และอาจารย์สุจินดา งามวุฒิพร จากมูลนิธิยามกัมมาจล ตอนท้ายของการประชุมสรุป อาจารย์ศศินีย์ ได้นำสไลด์ 7 คำถาม ของรองศาสตราจารย์ ดร.ทิศนา แขมมณี ไปมอบให้ ผอ.ใบบุญ ที่ท่านตอบว่า ไม่เคยได้รับ ... ผมสะท้อนเพิ่มเติมว่า เราไม่ควรยึดติดกับ 7 คำถาม หรือจะกี่คำถาม ตามที่ใครๆ จะคิดให้ แต่หัวใจน่าจอยู่ที่เราลงมือทำและตกผลึกเอาเอง...

...แต่เมื่อผ่านวันนั้นมา ผมรู้สึกติดใจว่า ตนเองจะมั่นใจและก้าวล่วงครูบาร์อาจารย์ไป แบบไม่ตั้งตั้งใจเสียแล้ว... เมื่อสำนึกดังนี้แล้ว...สิ่งที่ผมทำคือ กลับไปนำเอกสารประกอบการบรรยายของ รองศาสตราจารย์ ดร.ทิศนา แขมมณี เมื่อครั้งที่ท่านปรับปรุงเมื่อเดือนมกราคม 2555 กลับมาอ่านและศึกษาซื้ออีกครั้ง (ผมได้รับเอกสารนี้จากท่านอาจารย์ศศินี ที่โรงเรียนบ้านร้านตัดผม จ. ชุมพร)...

เพื่อเป็นการเตือนตนเองให้ระวังในการคิด พูด ทำ และเพื่อเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่ยังไม่เคยได้ฟังการบรรยายของท่าน ผมจึงขอนำมาถอดความไว้ที่นี่ ดังนี้ครับ

ความจริง.. ไม่ควรอธิบาย หากครูพิมพ์ภาพนี้แล้วนำไปให้เด็กๆ (มัธยมต้นขึ้นไป) ช่วยกันตีความ แล้วช่วยกันตั้งคำถามเพื่อนำสู่ความสำเร็จ... ไม่แน่ว่าเด็กๆ จะได้ 7 คำถามของ ท่านทิศนา ก็เป็นได้ครับ...

แต่สรุปสั้นๆ เพื่อแป่งปันหลักการคิดของท่าน ได้ดังนี้ครับ

• ผู้ที่มีอุปนิสัยพอเพียง เวลาจะทำอะไรจะคิดตามขั้นตอนตามภาพนี้ ต่างไปก็ไม่มากแน่ครับ
• คือ
• รู้รอบเรื่องที่จะทำ
• นำสิ่งที่รู้มาคิดด้วยหลัก 3 ห่วง 2 เงื่อนไข
• ตัดสินใจว่าเป็นไปได้หรือไม่ ทำอย่างไรจะพอดี
• ลงมือทำด้วยสติ เพียร อดทน ระมัดระวัง และรอบคอบ
• พอประมาณก็คือเหมาะสมกับตน กับคน กับชุมชนสังคมบริบท
• เหมาะสมด้วยเหตุและผลอย่างเป็นเหตุเป็นผล
• คุณธรรมคือสิ่งที่จะทำให้สำเร็จ

ก่อนจบแนะนำแบบเน้นย้ำว่า ลองนำรูปแผนผังด้านบนไปให้นักเรียนแกนนำตีความร่วมกันว่า "จะถามอย่างไรให้น้องๆ หรือเพื่อนๆ คิดทำได้ตามแผนผังนี้"

... น่าจะเป็นวิธีที่ดีวิธีหนึ่งในการขับเคลื่อนฯ