การสู่ขวัญควาย (๔) คำสู่ขวัญควายจากตำรามรดกอีสานของ สวิง บุญเจิม

* ศรี ศรี วันนี้เป็นวันดี วันขัติยราช มีอำนาจพลังเหลือหลาย มีความหมายเหลือหลาก บ่ทุกข์ยากอันใด สมใจดังมวลหมู่ จังได้สู่เอาขวัญ จั่งได้ชวนทวยเทพ อยู่เมืองแมน พญาแถนผู้ปั้นหล่อ ผู้เค้าก่อไถนา จั่งเอามายังมหิสาตัวอาจ ตัวสามารถมีพลัง เอามายังเคหา มาอยู่นาบักเขาแก้ว ให้ชื่อแล้วบักคูณ เอามาหนุนมาเกื้อก่อ มาเป็นหน่อทองคำ ไถนาดำและนาหว่าน ตัวที่ผ่านไถนา เป็นพระยาฤทธิเดช อยู่ในเขตปฐพี เป็นควายดีมีอำนาจ งามองอาจกว่ามหิงสา จังได้เลือกเอามาอยู่ชายคาหลังใหญ่ โตมันไล่พาลี โตมันตีกับสุครีพ โตมันถีบทรพี มันบ่หนีบักเขาแก้ว เอามาแล้วมาโฮม

* เสียงโทมโทมเขาโล่งโค้ง ปล่องลงท่งอยู่กลางนา งามแต่หางฮอดสันน่อง เกินงานค่องเจ้ามหิงสา ยามไถนาบ่มีขาด ยาวเฮาคราดมีกำลัง บ่ถอยหลังตกต่ำ ฮอดยามค่ำขี่เข้าเฮือน ไถเป็นเดือนกะบ่จ่อย เก่งบ่ค่อยกาสร สองเขางอนงามยิ่ง แขวนกระดิ่งอยู่ในคอ ฟังเสียงขอ ดังสนั่น เกินกล้ากั่น อ้ายทุยทอง สีบ่หมองเหลืองหล่า ไล่ลงท่าไปนอนซำ เจ้าของนำดึงเชือก นอนตมเกลือกเซามีแฮง บึกบึนแข็งองอาจ พอปานนาคราชดึงเขาพระสุเมร

* ผู้ได๋เห็นก็อยากได้ โตเจ้าใหญ่เพียงตา ยาวเป็นวาหลังบ่แอ่น ไถนาแก่นแห่งข้าวงาม ไถนาทามและนาโคก เจ้าถึงโสกกาสร คนออนซอนย่างอาดอาด เจ้าฉลาดไถนาดี บ่เคยตีตามฮ่อง ไปตามป่องบ่สับสน พอปานคนเจ้าองอาจ เอาใส่คราดบ่มีถอย ย่างตามฮอยฮู้ฮ่อม ไปหลอมๆทำนา มีปูปลามาอยู่ ดีกว่าหมู่นาทาม ข้าวกะงามแตกหน่อ นามูลพ่อข้าวเขียว เอ็ดข้าวเหนียวแลข้าวจ้าว พันล้าวอ้าวฮวงดี ยามเฮาตีฟาดตุ้ม ข้าวขึ้นกุ้มเต็มลาน เฮ็ดนาหมานคำคูน พ่อเฒ่าจ้ำว่าบ่ขาย ราคาหลายเป็นหมื่น

* เจ้าดีลื่นมาอยู่นำ ปานทองคำฮักห่อ ลูกของพ่อกาสร ตาออนซอนเจ้าไถคราด เจ้าฉลาดพอปานคน เจ้าอดทนเหลือหลาก หญ้าเต็มปากนำคันนา ไปเอามาให้เจ้าอยู่ เอามาสู่เต็มกะทอ กินให้พออย่าอึดอยาก มีหลายหลากในนา ให้มหิงสาลากแก่

* ข้าวกะแผ่เป็นฮวง ท่วมหลังกวางช้างม้า อยู่นาท่าข้าวกะงาม อยู่นาทามข้าวแตกหน่อ ปานคนก่อแปงเอา เขียวปานเทาบ่เหลืองหล่า ได้พันต่าแสนกระบุง กินเต็มพุงบ่อึดอยาก บ่ทุกข์ยากอันใด พอลดไถจากเจ้าพักผ่อน หยุดก่อนหมดเวลา เจ้าไถนาเหนือและนาใต้ ทั้งนาใกล้และนาไกล อย่าไปไสให้เจ้าอยู่ ไปนำหมู่หาเล็ม

* ว่า มาเยอขวัญเอ๊ย ถึงยามค่ำให้เจ้าเข้าเฮือนมา เดือนดำตกมือซ่าวล่าว ให้เจ้าฟ่าวมาเฮือนหา เข้าชายคาอยู่ในคอก ฟังข้อยบอกจื่อจำเสียง ฟังสำเนียงให้เจ้าแล่น ให้เจ้าแก่นนอนเฮือน อย่าไดเหมือนกระฮอก ผู้ใด๋บอกให้จำ อย่ามัวเมานำโตแม่ อย่าไปแวสวนมอน อย่าไปซอนสวนเพิ่น เจ้าอย่าเปิ่นหลงทาง

* ว่า มาเยอขวัญเอ๊ย ให้มาสามื้อนี่วันนี่ มาอยู่ที่ตะล่างเฮือนสูง เขาบ่จูงเจ้าไปฆ่า เขาบ่ด่าเจ้าโตดี เขาบ่ตีเอาเชือกถาบ เขาบ่หาบมังสัง เขาบ่ซังกดขี่ ให้เจ้ามาอยู่ที่เคยนอน บ่มีหมอนให้เอาเขาโล่งโค่ง คือกระดังมาหมุน

* ว่ามาเยอขวัญเอ๊ย ให้เจ้าคูณเจ้าค้ำ ยามมืดค่ำให้โงมา ยามไปนานให้เจ้าต่าว อย่ากินคร่าวเชือกไถ อย่าจัญไรซนฮั่ว อย่าไปกั้วสวนแตง เจ้าของแพงฮักฮ่อ ลูกของพ่อคูณเฮือน

* ว่า มาเยอขวัญเอ๊ย ขวัญเจ้าไปวังน้ำนอนตมบ่อนมันหล่ม ขวัญเจ้าไปเทียวพ่อกาสรโตแม่ เจ้าอย่าแวล่องเล่นเห็นแล้วให้ต่าวมา

* ว่ามาเยอขวัญเอ๊ย มาตั้งขวัญเขาให้พร้อมขวัญหูทั้งคู่ จัตุบาทอย่าได้ช้าให้มาพร้อมพร่ำกัน

* ว่ามาเยอขวัญเอ๊ย นั่งคัลพั่วฟอยหางกวัดแกว่ง แห่งสิได้ไล่ฮิ้นเหลือบยุงนำ ขวัญตาก้ำทั้งสองมองอยู่ ขวัญปากคิ้วหัวพร้อมสู่แนว มาฮอดแล้วหลักเก่าเสาเฮือน นอนสีคีงฮ่มเย็นหายฮ่อน อย่าไปเซยซมซ้อนหนีไปนอนเฮือนเพิ่น ให้เจ้ามาตะล่างกว้างเฮาพี่อย่าสิหนี

* เอหิ มะหิสะ สะกะฆะเร ปะติฏฐาหอ สาธุ

คำผูกเขาควาย

* ศรี ศรี ฝ้ายเส้นนี้แม่นฝ้ายดี ฝ้ายอันมีฤทธิ์ส่งมาแต่เมืองฟ้า พระนารายณ์เป็นเจ้าส่งลงมา ให้ผูกเขามหิงสาตัวประเสริฐ เพื่อให้เกิดค้ำคูณ ขวัญผิดที่ก็ให้หาย ขวัญจัญไรก็ให้เจิด มีแต่ที่ประเสริฐทั้งตัวควาย โรคปากเปื่อยอย่าให้มี โรคบ่ดีอย่าให้พ้อ ให้เจ้าเป็นตั้งต่อคูณเฮือน ทุกปีเดือนอย่าให้เจ้าอึดหยาก ให้ได้ดังคำมักคำปรารถนา ว่า อุ อะ มุ มุนนา มะหามูนมัง สวาหุม ฯ