การบริหารจัดการศึกษาแบบบูรณาการ(iEMS)สำหรับสถานศึกษา

 ระบบการบริหารจัดการศึกษาแบบบูรณาการ(integrated  educational management system, iEMS)

เป็นชุดขององค์ประกอบย่อยที่เกี่ยวข้องและจำเป็นต่อการดำเนินงานให้เกิดการจัดประสบการณ์และสาระการเรียนรู้ต่าง ๆ  ที่สัมพันธ์กัน ผสมผสานเข้าด้วยกัน  เพื่อให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้แบบองค์รวมสอดคล้องกับความต้องการและวิถีชีวิตจริงของผู้เรียน  โดยมุ่งเน้นการดำเนินงานอย่างมีเป้าหมายที่เชื่อมโยงกันของปัจจัยนำเข้า  กระบวนการและผลลัพธ์  ด้วยการระดมทรัพยากรที่หลากหลาย  การวางแผนกลยุทธ์  การมีส่วนร่วมของผู้เกี่ยวข้อง  และมีความเป็นอิสระคล่องตัวในการบริหารจัดการที่มีขอบเขตและคงความเป็นเอกลักษณ์ของตน รวมทั้งมีการติดตามกำกับตามตัวบ่งชี้คุณภาพที่ชัดเจน  จนบรรลุผลสัมฤทธิ์อย่างมีประสิทธิผล ประสิทธิภาพและเกิดประโยชน์สูงสุดต่อประชาชน  ซึ่งประกอบด้วย 4 องค์ประกอบหลัก  ได้แก่

 1. การวาดภาพความสำเร็จ (Success  Image) การบริหารจัดการศึกษาจะต้องวาดภาพความสำเร็จของสถานศึกษาให้ชัดเจนในด้านวิสัยทัศน์ (Vision) จุดมุ่งหมาย (Goal) บทบาท  (Role) และภารกิจ (Mission) ที่เป็นภาพความสำเร็จของการจัดการศึกษาที่มีความโดดเด่นและสอดคล้องกับมาตรฐาน  การศึกษาขั้นพื้นฐานของชาติและคุณลักษณ์ของนักเรียน 4 ร  ที่ชัดเจนและสนองตอบต่อความต้องการของสังคมเศรษฐกิจฐานความรู้  โดยสถานศึกษาทำการวิเคราะห์จุดแข็ง จุดอ่อน สิ่งคุกคาม และโอกาสของสถานศึกษา และประเมินความต้องการจำเป็นของสถานศึกษา เพื่อกำหนดวิสัยทัศน์ จุดมุ่งหมาย บทบาทและภารกิจของสถานศึกษาที่สอดคล้องกับมาตรฐานการศึกษาของชาติ ปรัชญาของสถานศึกษา และสนองตอบตามความต้องการจำเป็นของแต่ละสถานศึกษาที่มีความแตกต่างกัน

 2. การกำหนดโครงสร้าง (Organizational  Structure) การบริหารจัดการศึกษาจะต้องมีการกำหนดโครงสร้างการบริหารที่ประกอบด้วยกลุ่มงาน และมาตรฐานการดำเนินงานที่มีความยืดหยุ่น และตอบสนองต่อภารกิจหลัก และมีบรรยากาศของการปฏิบัติงานที่เป็นวัฒนธรรมแห่งการเรียนรู้  โดยสถานศึกษาทำการวิเคราะห์งาน ศึกษามาตรฐานของการดำเนินงาน การประเมินผลการปฏิบัติงานและองค์กรแห่งการเรียนรู้ เพื่อกำหนดมาตรฐานกลุ่มงานที่สนองตอบภารกิจหลัก วางมาตรฐานการดำเนินงานและตัวชี้วัดผลสำเร็จของแต่ละกลุ่มงาน ตลอดจนวางแนวทางส่งเสริมบรรยากาศแห่งการเรียนรู้ร่วมกันที่สอดคล้องกับหลักประชาธิปไตย การกระจายอำนาจ และความเป็นกัลยาณมิตร

 3. การบริหารจัดการ (Management) การบริหารจัดการศึกษาจะต้องมีการบูรณาการจุดมุ่งหมาย สาระ วิธีการ และทรัพยากรการบริหาร โดยใช้ MSPA เป็นตัวขับเคลื่อน  ได้แก่  การระดมทรัพยากร (M-Mobilization) การใช้กลยุทธ์ (S-Strategy) การมีส่วนร่วม (P-Participation) และความเป็นอิสระ(A-Autonomy) คล่องตัวในการสร้างความโดดเด่นทางวิชาการ โดยแต่ละตัวมีความหมายดังนี้

   3.1 การระดมทรัพยากร (Mobilization) หมายถึง  การแสวงหาบุคลากร งบประมาณ และสิ่งอำนวยความสะดวก  รวมทั้งความร่วมมือจากแหล่งต่าง ๆ ที่หลากหลายทั้งภายในและภายนอกองค์กรเพื่อสนับสนุนการบริหารจัดการศึกษาให้มีประสิทธิภาพสูงสุด

   3.2 กลยุทธ์  (Strategy) หมายถึง  การกำหนดทิศทางและขอบเขตความต้องการในระยะสั้นและระยะยาวขององค์การ  เพื่อที่จะจัดสรรทรัพยากรให้สอดคล้องกับบริบท  สภาพแวดล้อมในการแข่งขัน ความคาดหวังของผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง และมาตรฐาน

3.3 การมีส่วนร่วม (Participation) หมายถึง  การเปิดโอกาสให้ผู้เกี่ยวข้องมีส่วนร่วมประชุมปรึกษาหารือ และ/
หรือ  ร่วมดำเนินการเพื่อการตัดสินและควบคุมการทำงานร่วมกัน ทำให้ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องเกิดความผูกพันกับงานหรือเป็นส่วนหนึ่งขององค์การ

   3.4 ความเป็นอิสระ (Autonomy) หมายถึง สร้างความคล่องตัวในการจัดระเบียบบริหารบุคลากร กำกับทิศทางการจัดการวิชาการต่าง ๆ รวมทั้งการสรรหาและกำกับงบประมาณตามอิสรภาพอย่างมีขอบเขต คงความเป็นเอกลักษณ์ และมีภาวะผู้นำทางวิชาการเพื่อสร้างความโดดเด่นทางวิชาการ

   4. การติดตามกำกับ (Monitoring) การบริหารจัดการศึกษา จะต้องมีการตรวจสอบภายในและติดตามประเมินผลการดำเนินงาน ตามตัวชี้วัดที่เป็นรูปธรรม (KPI) เป็นระยะ ๆ เพื่อพัฒนาปรับปรุง แก้ไขปัญหา/อุปสรรคจนบรรลุจุดมุ่งหมาย โดยสถานศึกษามีการวางกลยุทธ์ การพัฒนาแผนและโครงการการนิเทศภายใน ซึ่งต้องอาศัยรูปแบบของระบบการบริหารจัดการศึกษาแบบบูรณาการที่เหมาะสม อันประกอบด้วยการระดมทรัพยากร ไม่ว่าจะเป็นงบประมาณ บุคคล แหล่งเรียนรู้ ทั้งภาครัฐและเอกชน การวางกลยุทธ์และขับเคลื่อนกลยุทธ์  การมีส่วนร่วมทั้งร่วมคิด ร่วมทำ และมีความเป็นอิสระคล่องตัว  ทันสมัย กระจายอำนาจมีความโดดเด่นทางวิชาการ ตลอดจนการนิเทศติดตามการดำเนินงานของกลุ่มงานที่สอดคล้องกับมาตรฐานการดำเนินการโดยแลกเปลี่ยนเรียนรู้แบบกัลยาณมิตร  

*****************************************************************************************************************

ที่มา

EA 14 RAM  พี่น้องและผองเพื่อน ชาวบริหารการศึกษา  รุ่น 14 มหาวิทยาลัยรามคำแหง