สง่า
นาย สง่า ครูตุ๋ย วงศ์สุวรรณ

เล่าเรื่องวัฒนธรรมประเพณีชาวไทยใหญ่(ทุงจ่ามไต)


“จะดูศิลปวัฒนธรรมประเพณีชาวไทยใหญ่ ก็ต้องตามไปดูที่หมู่บ้านเมืองปอน ดังนั้นโรงเรียนจึงเป็นสถานที่มีความสำคัญยิ่งที่จะต้องศึกษาเรียนรู้ เกี่ยวกับศิลปะ วัฒนธรรมประเพณีอันดีงาม ที่ชาวบ้านได้ช่วยกันอนุรักษ์ไว้ให้จนกระทั่งปัจจุบันนี้”

เล่าเรื่อง การจัดกิจกรรมดีเด่นปีการศึกษา 2548 (1-5 พฤศจิกายน 2548) วันทุงจ่ามไตของโรงเรียนชุมชนบ้านเมืองปอน โดยนายสง่า วงศ์สุวรรณ

 โรงเรียนชุมชนบ้านเมืองปอนตั้งอยู่หมู่ที่ 1 ตำบลเมืองปอน อำเภอขุนยวม จังหวัดแม่ฮ่องสอน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาแม่ฮ่องสอน เขต 1 ประชากรส่วนใหญ่เป็นคนไทยใหญ่ วิถีชีวิตของชาวบ้านเป็นคนรักสงบ ใช้ชีวิตแบบเรียบง่าย เอกลักษณ์ที่มีความสำคัญ คือ รักษาขนบธรรมเนียมประเพณี วัฒนธรรมดั้งเดิมไว้ จนเป็นที่กล่าวขานกันว่า “จะดูศิลปวัฒนธรรมขนบประเพณีชาวไทยใหญ่ ก็ต้องตามไปดูที่หมู่บ้านเมืองปอน ดังนั้นโรงเรียนจึงเป็นสถานที่มีความสำคัญยิ่งที่จะต้องศึกษาเรียนรู้ เกี่ยวกับศิลปวัฒนธรรมประเพณีอันดีงาม ที่ชาวบ้านได้ช่วยกันอนุรักษ์ไว้ให้จนกระทั่งปัจจุบันนี้” ทางโรงเรียนจึงได้จัดทำแผนการเรียนรู้เพื่อให้นักเรียนได้ศึกษา โดยอาศัยภูมิปัญญาในท้องถิ่นมาให้ความรู้และฝึกปฏิบัติตามฐานต่างๆดังนี้ 1.พิธีกรรมของหมู่บ้าน เป็นที่มีความเชื่อของชาวบ้านที่จะต้องปฏิบัติเป็นธรรมเนียมแต่ละปี คือ พิธีทำบุญหมู่บ้าน (วันปะลีก) โดยจำลองอุปกรณ์ และจัดทำขั้นตอนให้นักเรียนได้ปฏิบัติเรียนรู้จากของจริง 2.ประวัติหมู่บ้านเมืองปอน เชิญวิทยากรผู้รู้ประวัติความเป็นมาของหมู่บ้าน ได้มาเล่าสู่ให้นักเรียนได้ศึกษาเป็นประวัติศาสตร์ พร้อมกับบันทึกไว้ให้คนรุ่นหลังต่อไป 3.นิทานพื้นบ้าน ซึ่งจะเป็นนิทานจากธรรมหรือภาษาไทยใหญ่เรียกว่า ลีกหลวง นำมาเล่าสู่กันฟัง มีการให้คนประพฤติปฏิบัติแต่ทางที่ดี 4.ดนตรีพื้นบ้าน เช่น กลองก้นยาว กลองมองลาว กลองมองเซิง ลักษณะจังหวะการตี และการแสดงในงานประเพณีต่างๆ โดยให้นักเรียนฝึกปฏิบัติจริงจากชาวบ้านที่มีความรู้ 5.ฐานนี้นักเรียนศึกษาเกี่ยวกับประเพณี 12 เดือน ของไทยใหญ่ว่าแต่ละเดือนมีอะไรบ้าง เช่น เดือน 12 จะต้องจัดปอยหมั่งกะป่า เดือน 11 เทศกาลออกพรรษา รำนก รำโต และประเพณีกั่นตอเป็นต้น 6.ฐานความรู้เกี่ยวกับคำคล้องจอง/ภาษาไทยใหญ่ คติเตือนใจ และภาษาพูด ภาษาเขียนไทยใหญ่ 7.ฐานความรู้เกี่ยวกับดอกไม้ ที่เรียกเป็นภาษาไทยใหญ่ โดยให้นักเรียนได้ศึกษาเรียนรู้จากของจริง 8.ฐานการละเล่นพื้นบ้าน มีหมากเก็บ หมากนับ เป็นการเล่นพื้นบ้านแบบไทยใหญ่ นักเรียนเรียนรู้วิธีการเล่น และกติกา จากการสรุปผลของการจัดงานทุงจ่ามไตนั้น นักเรียนและครูตลอดจนผู้สนใจได้ศึกษาเรียนรู้ จากการปฏิบัติจริง สามารถที่จะบอกได้ว่าขนบธรรมเนียม วัฒนธรรมประเพณีไทยใหญ่เขาทำ และปฏิบัติกันอย่างไร ในช่วงไหนและทำไมเขาจะต้องทำ ซึ่งถือว่าเป็นวิถีชีวิตในสายเลือดของคนไทยใหญ่ ทางโรงเรียนจึงได้จัดทำแผนการสอนแทรกในบทเรียนของนักเรียนในแต่ละช่วงชั้นไว้แล้ว

หมายเลขบันทึก: 51700เขียนเมื่อ 25 กันยายน 2006 10:28 น. ()แก้ไขเมื่อ 24 มิถุนายน 2012 01:32 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (11)

ขอสวัสดีเมืองไทยและคนไทยค่ะขอขอบคุณมากๆนะค่ะที่เราใด้อาสัยอยู่ค่ะขอบคุณค่ะ     

ใหม่สุงขา  ใหม่สุงใหอยู่หลีมีเงินกุก้อเสกำขาใหม่สุงขา

ดีใจที่มีคนสนใจคนไทยใหญมากขึ้นเเต่อยากรู้จังค่ะว่าพระนางเมดอ หรือที่เรียกว่า พระนางปณาวดีคือใครหาข้อมูลที่ไหนค่ะ

เด็กหญิง สไบทิพย์ รัตนอนงค์

สวัสดีค่ะท่าน ผ.อ สง่า วงค์สุวรรณ

หนูเป็นเด็กนักเรียนโรงเรียนชุมชนบ้านเมืองปอน หนูเรียนอยู่ชั้น ม1/1 ค่ะ

หนูได้มีโอกาสได้เข้ามาเยี่ยมเว็บของโรงเรียน

หนูคิดว่าเว็บของโรงเรียนเราได้ความรู้ได้มากเลสยค่ะ

เด็กหญิง สไบทิพย์ รัตนอนงค์

สวัสดีค่ะท่าน ผ.อ สง่า วงค์สุวรรณ

หนูเป็นเด็กนักเรียนโรงเรียนชุมชนบ้านเมืองปอน หนูเรียนอยู่ชั้น ม1/1 ค่ะ

หนูได้มีโอกาสได้เข้ามาเยี่ยมเว็บของโรงเรียน

หนูคิดว่าเว็บของโรงเรียนเราได้ความรู้ได้มากเลยค่ะ

ใหม่สูงขาพี่น้องไตยกุก้อ

ใหม่สูงขาสบายกันทุกคนไหมค่ะพี่น้องชาวไทยใหญ่

ใหม่สูงขาสบายกันทุกคนไหมค่ะพี่น้องชาวไทยใหญ่

หนูอย่โรงเรียนบ้านเปียงหลวงและหนูก็เป็นชาวไทยใหญ่

ที่นี้มี3ชนเผ่าชาวไทยใหญ่ ชาวจีน ชาวลีซอ

หนูอยู่หมู่บ้านเป็นบ้านเปียงหลวงมาเกี่ยบ 14 ปีแล้ว

แต่หนูไม่รู่ประวัติของชาวไทยใหญ่เลยว่ามันมีความเป็นมาอย่างไร

สถานที่ท่องเที่ยวสวยมากๆ

เลยนะคะสวยสุดยอด

ตลาดมีสินค้ามากมาย

ราคาที่ถูกด้วยนะคะ

ว่างก็ลองไปเที่ยวชมดูนะ

สนุกมากๆคะ

ขอรับรอง

พี่ใหญ่ที่นับถือ

เข้ามาอ่าน Web Blog ของพี่ ชื่นชมครับที่พี่นำเสนอวัฒนธรรมของเราสู่สายตาชาวโลก เมืองปอนเป็นเมืองแห่งเอกลักษณ์ไตที่โดดเด่นที่สุดในจังหวัดแม่ฮ่องสอน

อาจารย์เก

ปัจจุบันโรงเรียนดูสวย สะอาด และน่าอยู่ขึ้นมากเลยนะคะ แต่ก็ยังคงมีบ้างที่ยังคงเดิม แต่ที่เห็นได้ชัดมากที่สุดก็คือ เจดีย์ที่ได้รับการบูรณะขึ้นใหม่ ดูสวยมากเลย แต่ถ้าไม่ติดว่าเจดีย์จะพังเสียก่อน ก็คิดว่าอย่างเก่าสวยกว่า

            

สวัสดีชาวไทยใหญ่ทุกคน

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท