การดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย (The End of Life Care)

การดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย (The End of Life Care)

  เมื่อวันพุธที่ 10 มกราคม 2556 ที่ผ่านมา ดิฉันได้มีโอกาสเข้าฟังการบรรยายเกี่ยวกับการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย จากอาจารย์รัชณีย์ ป้อมทอง ซึงทำให้ได้อีกแนวคิดหนึ่งในการดูแลผู้ป่วย นอกเหนือจากแนวทางทางกิจกรรมบำบัด ดิฉันขอนำความรู้ที่ได้รับจากการฟังบรรยายมาแบ่งปันให้ทุกคนนะคะ

การดูแลช่วงเวลาใกล้เสียชีวิต (Caring near the end of Life)

          การดูแลช่วงเวลาใกล้เสียชีวิตเป็นส่วนหนึ่งของการดูแลแบบประคับประคอง ซึ่งการดูแลที่ดี คือการปรับเปลี่ยนทีท่าของการบำบัดจากการมุ่งเน้นการพยุงชีวิตให้ยืดยาวออกไป หรือการบำบัดกับตัวโรค ไปสู่การดูแลที่มุ่งหมายให้ถึงความมีศักดิ์ศรีของการเป็นมนุษย์ ส่งเสริมคุณภาพชีวิต ให้ความช่วยเหลือค้ำจุนผู้ป่วยและครอบครัว รวมถึงลดอาการข้างเคียงต่างๆที่เกิดจากการป่วยไข้

          บุคลากรทางการแพทย์ทั้งหลายมีบทบาทในการดูแลผู้ป่วย และจำเป็นต้องให้ผู้ป่วยได้รับรู้สิทธิในการเลือกวิธีหรือชนิดของการบำบัด หากมีการให้การตัดสินใจไว้ล่วงหน้า ให้ถามถึงการที่ยังยืนยันในความเห็นเดิมหรือต้องกรเปลี่ยนแปลง ท้ายสุดคือการนำเอาข้อความการตัดสินใจล่วงหน้าแจ้งให้ทีมแพทย์และสหวิชาชีพทราบ และนำมาปฏิบัติหาดไม่มีการเปลี่ยนแปลง

แนวคิดการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย

1. ด้านร่างกาย ให้ดูแลตามอาการ

2. ด้านจิตใจ ให้การช่วยเหลือ

• การพูดคุย เป็นผู้รับฟังที่ดี ให้ได้ระบายอารมณ์ ความรู้สึก
  
• เอาใจใส่ดูแล การสัมผัส จับมือ
  
• ให้ข้อมูลจริงเป็นระยะ
  

3. ด้านสังคม สิ่งแวดล้อม

• เปิดโอกาสให้ผู้ที่ผู้ป่วยผูกผันมีส่วนร่วมในการดูแลให้มากที่สุด
  
• ส่งเสริมให้ผู้ป่วยและครอบครัวมีอิสระในการดูแลตนเอง
  
• จัดสิ่งแวดล้อมให้เป็นระเบียบ สะอาด เงียบสงบ
  

4. ด้านจิตวิญญาณ

• ส่งเสริมการเรียนรู้ความหมายของความตาย ช่วยให้ยอมรับความตายที่ใกล้เข้ามา
  
• กระตุ้นให้ผู้ป่วยระลึกถึงความดีที่ได้กระทำมาแล้ว และจดจ่อต่อสิ่งที่ดีงาม
  
• ช่วยปลดเปลื้องสิ่งที่ค้างคาในใจ และปล่อยวางสิ่งต่างๆ
  
• อำนวยความสะดวกในการทำกิจกรรมตามความเชื่อ
  
• ช่วยให้ได้กล่าวคำอำลา
  

หลักการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย

1. ส่งเสริมให้ผู้ป่วยและครอบครัวมีอิสระในการจัดการดูแลตนเอง
   
2. แสดงการเห็นคุณค่าของผู้ป่วย
   
3. การประคับประคองด้านจิตใจ
   
4. ช่วยบรรเทาความทุกข์ทรมาน
   
5. จัดสิ่งแวดล้อมให้ตายอย่างสงบ
   
6. รักษาสมดุลของการสื่อสารระหว่างญาติและผู้ป่วย
   
7. ส่งเสริมให้ผู้ป่วยทำกิจกรรมตามศักยภาพที่มี
   
8. คำนึงถึงความเชื่อ ค่านิยม วัฒนธรรม ศาสนา ของผู้ป่วย
   

      การดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย ทีมสุขภาพต้องมีความรู้ความเข้าใจ สามารถประเมินปัญหาและความต้องการทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สังคม อารมณ์และจิตวิญญาณของผู้ป่วยและครอบครัวได้อย่างครอบคลุม จัดการสนองตอบความต้องการอย่างเหมาะสม สอดคล้องกับความเชื่อ ค่านิยม วัฒนธรรม ศาสนา สังคมของผู้ป่วย ดังนั้นการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายจึงควรเป็นการทำงานร่วมกันของทีมสุขภาพ เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพมากที่สุด.

[tuknarak]

เคยอบรม การให้ความช่วยเหลือและกำลังใจสำหรับผู้ป่วยเหมือนกัน อันนี้ได้ทั้งผู้ให้และผู้รับค่ะ

[Bright Lily]

เป็นกำลังใจให้สำหรับงานที่เสียสละนะคะ

[share]

อินทรลิลาตฉันท์ ๑๑

....เฝ้าไข้ ผละซึ่งสุข..............ระทมทุกข์ กระนั้นฤๅ
จริงแท้ กุศลคือ.....................ตระหนักซึ้ง สงบใจ

....เห็นธรรม ประจักษ์แจ้ง......อนิจแฝง แสดงไว้
ตัวตน สิของใคร.....................ฤ สั่งได้ สหายเมิล

เมิล ก. ดู. (ข.).
เมิน ก. เบือนหน้าหนี, ไม่ยอมดู, ไม่ยอมแล.

[share]

พินัยกรรม ชีวิต (Living Will) (ร่ายสุภาพ)

....พินัยกรรม ชีวิต...............คือสิทธิ์ อันชอบธรรม
ชี้นำ ความประสงค์.............เจาะจง ยามเจ็บหนัก
ผู้อื่นจัก รักษา...................ดูแลข้าฯ อย่างไร !
ใช่ปล่อย รอวันดับ..............หลับไร้ จิตวิญญาณ
พันธนาการ รุงรัง................ยังชีพ ด้วยเครื่องมือ
เพียงเพื่อยื้อ เวลา..............เช่นฆ่า ความเป็น"คน"
จึ่งเตรียมตน พรักพร้อม.......กายจิตสงบ นอบน้อม
ตระหนักแจ้ง "ธรรมดา"