AAR ทั้ง ภายใน และ ภายนอก
วันนี้ ว่างงาน เพราะ เป็นวันหยุดโดย ไม่มีใครรู้มาก่อนว่าจะได้หยุด
คุยกับ ทวีสิน ปูนแก่งคอย ได้ แนวคิด เรื่อง AAR ที่น่าสนใจ
และเป็น บทที่ XXX ใน หนังสือ LO & KM เล่มใหม่ ของผม ต่อไป
ทบทวนหลังภารกิจ (AAR หรือ After action review) เป็นเทคนิค ที่พวกทหารอเมริกันใช้กันบ่อย จะทำกันหลังภารกิจ (mission) สำคัญๆ เพื่อเป็นประโยชน์ เป็นความรู้ เป็นการต่อยอดความคิด ทำให้ในอนาคตจะได้มีแนวคิด แนวปฏิบัติที่ดีขึ้นเรื่อยๆ เทคนิคนี้ ก็คล้ายกับพวก Show & share เพียงแต่ จำกัดหัวข้อ เอาเฉพาะหลังกิจกรรม หลังภารกิจที่ผ่านไปแล้ว โครงการ (Project)เสร็จแล้ว ยิ่งคุยกัน ก็จะได้ “เกลียวความรู้” ออกมา ถ้าใช้บรรยากาศที่เหมาะสม สถานที่เหมาะสม วาจาที่เหมาะสม ไม่ทะเลาะ ไม่ตำหนิ ถอดยศ ถอดตำแหน่ง เคารพความคิด ปิยวาจา ฯลฯ
ข้อแนะนำและข้อควรระวัง
· ต้องมั่นใจว่า คนในกลุ่ม ผ่านกระบวนการฝึกสติ เปิดใจ เคารพความเป็นคน ฯลฯ มาแล้ว โดยเฉพาะเจ้านาย ต้องรักษาอารมณ์ รักษาสติ อย่าออกอาการ “จิตเกิด” ควร Keep cool ให้มากๆไว้ เจ้านายนี่แหละ เป็นตัวที่น่ากลัวที่สุด
· ข้อดี คือ ถ้าใช้ AAR บ่อยๆ จะทำให้เรื่อง การเรียนรู้ “เนียน” ไปกับงานประจำได้
· คนควบคุมการสนทนา ต้องพูดแบบปิยวาจา รักษามารยาทกรสนทนา ฯลฯ ควรฝึกสติมาดีแล้ว
· จัดที่นั่งแบบ ไม่มีอะไรมาขวางกั้น เช่น วงกลมแบบตัวโอ หรือแบบพวกอินเดียนแดงล้อมวงกัน ไม่มีอะไรอยู่ตรงกลาง เห็นกันชัดๆ เห็นหน้าทุกคน ดูไม่ออกว่าตรงไหนประธาน ผมไม่นิยมจัดแบบตัวยู มันดูเป็นทางการมากกว่าแบบตัวโอ
· มีคนจดบันทึกด้วยก็ดี (คุณลิขิต) หรือ เมื่อเสร็จแล้ว สรุปเป็น ตาราง เป็น mind map เป็นรูปภาพ เป็นภาพรวม ก็ได้ อาจจะเอาไปโพสต์ใน web board หรือ BLog ก็ได้
· ตัวอย่าง คำถาม ที่ใช้ในการสนทนา ( อย่าถามแบบ เป็น pattern เป็นทางการมากไป มันน่าเบื่อเหมือนกันนะ) เช่น
- บรรลุเป้าหมายไหม (ทั้ง output / outcome) : output เช่น บรรลุวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้ outcome คือ ตอบสนองเหตุผลที่เราเกิดมาในโลกนี้ได้หรือเปล่า เช่น เราควบคุมสติได้ดีขึ้นไหม เราละกิเลสขณะปฏิบัติงานได้ไหม เราเห็นกิเลส ตัวอิจฉา ตัวโมโห ตัวกังวล ฯลฯ ชัดเจนไหม เห็น “กาย เวทนา จิต ธรรม” ไหม
- เราเรียนรู้อะไรกันบ้าง ทั้งทางโลก และ ทางธรรม
- ใช้คำว่า Check in คือ ตรวจสอบสิ่งต่างๆในใจของเรา เช่น เรา คาใจอะไร เราอยากจะบอกอะไรเพื่อนๆ เรากังวลเรื่องอะไรอยู่ (ใช้ หมวก ให้ ครบ หกใบ ของ De Bono) เราไม่เข้าใจอะไร เราอยากเสนอแนะอะไร เรามีแนวคิดอะไร นั่นคือ ตรวจสอบภายในใจแล้ว ระบายออกมา
- ใช้คำว่า Check out คือ หลังการทำ AAR นี้เรา นั่นคือ ตรวจสอบภายนอกใจเรา ตรวจสอบกับเป้าหมาย วัตถุประสงค์ นโยบาย ฯลฯ แนวคิดที่เกิดขึ้น จากการประชุมคราวนี้ เราอยากเสนออะไร อยากเตือน อยากป้องกันอะไร เราคิดอย่างไร สำหรับอนาคต
- เราลืมอะไรไป ทั้งทางโลก และ ทางธรรม
- เราได้อะไรมาบ้าง เช่น ความรู้ทั้งทางตรง และ ความรู้ซ่อนเร้น ได้ สติ ได้เพื่อน กัลยาณมิตร ประสบการณ์ ความสัมพันธ์ที่ดี ได้ตัวตนของเราคืนมา เห็นความชั่วร้ายในตัวเรา ข้อคิด ข้อควรระวัง ข้อแนะนำ ได้นโยบาย ได้ยุทธศาสตร์ ได้ลูกเล่น ได้นวตกรรมทางความคิด ได้นวตกรรมทางกระบวนการ เปรียบเทียบกับอดีตที่เคยทำมา ฯลฯ
· อาจจะมี Before Action Review (ก่อนทำภารกิจ) และ During Action Review (ระหว่างทำภารกิจ) ก็ได้ ไม่จำเป็นต้องมี เฉพาะหลังภารกิจเท่านั้น
· อาจจะเชิญ คนนอกวงการ ผู้รู้ ผู้ที่ไม่ได้ร่วมโครงการ คนที่เคยทำภารกิจคล้ายๆแบบนี้ คนที่คาดว่าจะต้องทำภารกิจแบบนี้ในอนาคต ฯลฯ เข้าร่วมด้วยก็ได้
· ทำ AAR แบบ ผ่าน Internet ทำ Tele conference โดยจะทำแบบ real time หรือ โพสต์เข้ามาก็ได้ โพสต์ใน web board ก็ได้
· ในการบริหาร TQM จะใช้คำว่า PPA คือ Past Performance Analysis เป็นการวิเคราะห์ตนเอง ไม่ใช่ วิเคราะห์ผลลัพธ์ (result) คนเราส่วนใหญ่จะหลงไปวิเคราะห์ วิจารณ์ และ ตำหนิ ลงโทษ คนตามผลที่ได้ออกมา ไม่ได้ โอปนยิโก (ย้อนดูจิตตน) เลย ผมไม่อยากให้ เราไป เน้นแต่ เหตุผลแบบ รูปธรรม แบบนอกกายนอกใจมากเกินไป เราควร ย้อนมาดู อารมณ์ สภาพจิต วิธีคิด สติ ฯลฯ หลังเสร็จภารกิจด้วย เพราะ การแก้ไข ที่ภายนอก แก้ไขที่กระบวนการ ไม่สำคัญเท่ากับ การแก้ไขที่ “ใจ” ครับ แก้ไขใจได้ อะไร อะไร ก็สำเร็จได้
ความเห็น (1)
- แวะมาฝึกสติและสมาธิครับอาจารย์
- ขอบคุณครับผม