เบาหวานในชุมชน ท่าเรือ

ถ้าเราทานมื้อใดมื้อหนึ่งมากเกินไป จะทำใ้ห้น้ำตาลเหลือค้างในกระแสเลือดมาก ถ้างดมื้ออาหารน้ำตาลก็จะต่ำ หลักการคุมเบาหวานเราพยายามรักษาระดับน้ำตาลให้คงที่ใกล้เคียงปกติมากที่สุด

ดิฉันได้มีโอกาสไปเป็นวิทยากรแนะนำด้านโภชนบำบัดกับชุมชนท่าเรือที่เป็น เบาหวาน ร่วมกับทีมดูแล เบาหวาน  จัดโดยสำนักแพทย์และอนามัยการท่าเรือแห่งประเทศไทย
    ...ชุมชนเป็นพนักงานของการท่าเรือซึ่งเคยเข้าร่วมโครงการอบรมค่ายเบา หวานตั้งแต่เดือนพฤษภาคมปีที่ผ่านมา งานในครั้งนี้การท่าเรือต้องการสรุปผลค่ายเบาหวานและให้ความรู้เกี่ยวกับโรค เบาหวาน
รวมทั้งการดูแลตนเองด้านอาหารและสุขภาพเท้า
    ผู้เข้าร่วมโครงการจะได้เจาะเลือดตรวจร่างกายเพื่อประเมินผลการคุมเบาหวาน หลังจากจบค่ายเป็นเวลา 1 ปีที่ผ่านมา พบว่าผู้เข้าร่วมโครงการกว่า 30 % มีค่าน้ำตาลเฉลี่ยมากกว่า 10 % และอีก 15 % มีค่าน้ำตาลก่อนอาหารมากกว่า 200 มก.% นอกจากนี้ยังมีบางรายที่มีภาวะไตรั่วร่วมด้วย ผู้เข้าร่วมโครงการยังไม่ได้ทราบผลเลือดของตนเองจนกระทั่งแพทย์จะเป็นผู้บอก และอธิบายผลภาวะสุขภาพแต่ละคน  ทั้งหมดจะถูกแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม เพื่อแยกไปพบ แพทย์ วิทยากรเบาหวานแนะนำเรื่องเท้าและนักโภชนาการแนะนำเรื่องอาหาร

    ในส่วนของอาหาร   เราได้เตรียมอาหารจานสุขภาพและ food model ไปแนะนำสัดส่วนอาหารที่เหมาะสมโดยแบ่งตามเพศ และน้ำหนักตัวว่าอ้วนหรือเปล่า รวมทั้งชนิดของอาหารที่ควรเลือกและเลี่ยงในหมวดอาหารโดยเฉพาะกลุ่มอาหาร คาร์โบไฮเดรต
    ....กลุ่มแรกเป็นสุภาพบุรุษที่เห็นเด่นชัดคือพุงพุ้ยกันทั้งนั้นเลย พอได้พูดคุยอย่างคร่าวจับประเด็นปัญหาได้ว่า ส่วนใหญ่ทำงานกลางคืนทำให้การทานอาหารไม่ปกติ ทานดึกบ้าง ตื่นสายไม่ได้ทานเช้าบ้างหรือทานไม่ครบ 3 มื้อและที่สำคัญชนิดของอาหารที่ทานจะ่เป็นอาหารตามสั่งไขมันมากและใยอาหาร น้อย เช่น กระเพราไข่ดาว ขาหมู ก๋วยจั๊บหรือโจ๊ก เป็นต้น ผลไม้นานๆจะทานแต่จะทานครั้งละมากๆซึ่งทำให้ผู้เข้าอบรมคุมน้ำตาลไม่ได้ มีท่านหนึ่งถามดิฉันว่า "มียาอะไรที่ทานแล้วทำให้น้ำตาลไม่ดูดซึมเลยหรือไม่ จะได้ไม่ต้องคุมอาหาร"
    ดิฉันชี้แจงและแนะนำเรื่องอาหารให้ทานตรงเวลา ช่วงดึกควรจะมีปริมาณน้อยกว่ามื้ออื่นๆ ซึ่งส่วนใหญ่เข้าใจว่าทำงานหนักก็ต้องทานเยอะ แต่จริงๆแล้วงานเขาไม่ค่อยได้ใช้แรงมาก เช่น ยามพนักงานขับรถ เป็นต้น
    และยังพบว่าดื่มแอลกอฮอล์หลายคน  แนะนำให้พยายามเลี่ยงหรือลดจะช่วยเรื่องน้ำหนักตัวและไขมันโดยเฉพาะพุงให้ลด ลงได้ ทำให้คุมน้ำตาลได้ง่ายขึ้นด้วย
    ....อีกกลุ่มเป็นสุภาพสตรี พบว่า 1ใน3 อ้วน ส่วนใหญ่ทำงานนั่งโต๊ะไม่ได้ออกกำลังกาย คำถามจากกลุ่มนี้คือ

" ถ้าเราจะทานมื้อใดมื้อหนึ่งมากๆ แต่ไปลดหรืองดอีกมื้อหนึ่งแทนได้หรือไม่"   " ทานแต่ผักอย่างเดียวโดยไม่ทานข้าวเลยจะคุมน้ำตาลได้หรือเปล่า"
    ดิฉันอธิบายว่า " ถ้าเราทานมื้อใดมื้อหนึ่งมากจะทำให้น้ำตาลเหลือค้างใน เลือดเยอะหรือถ้างดมื้ออาหารก็จะทำให้น้ำตาลต่ำ ซึ่งหลักการคุมเบาหวานเราพยายามรักษาระดับน้ำตาลให้คงที่ใกล้เคียงปกติมาก ที่สุด โดยควบคุมปริมาณอาหารคาร์โบไฮเดรตให้ใกล้เคียงกันแต่ละมื้อ"
        "  การทานผักอย่างเดียวโดยไม่ทานข้าวก็ไม่ใช่วิธีการทานอาหารที่ถูกต้องและ ที่สำคัญคงไม่มีใครที่จะทานแบบนี้ได้ตลอดไป การทานอาหารให้ครบหมู่หลากหลาย ปริมาณเหมาะสมเป็นวิธีที่เหมาะสมและใกล้เคียงกับวิถีชีวิตมากที่สุด "