การให้ความคุ้มครองเครื่องหมายการค้าเสียงและกลิ่น สามารถทำได้อย่างไร?
จากการที่ประเทศสหรัฐอเมริกาได้บรรลุข้อตกลงเขตการค้าเสรีกับหลาย ๆ ประเทศ เช่น สิงคโปร์ ชิลี ห้วข้อหนึ่งในข้อตกลงนั้นคือ การให้ความคุ้มครองเครื่องหมายการค้าเสียงและกลิ่น
การที่ประเทศไทยกำลังอยู่ในระหว่างการเจราเขตการค้าเสรีกับสหรัฐอเมริกา จึงเป็นที่น่าเชื่อว่าจะต้องมีเรื่องการให้ความคุ้มครองเครื่องหมายการค้าในแบบพิเศษเหล่านี้ด้วย
เครื่องหมายในลักษณะนี้ได้แก่ เสียงที่ใช้ในการโฆษณาของ INTEL เสียงของรถไอศครีม หรือเสียงของสิงห์โตคำราม ในช่วงที่เป็นไตเติ้ลของภาพยนต์ ส่วนเครื่องหมายการค้าที่เป็นกลิ่นนั้น ได้แก่ ลูกเทนนิส ที่มีกลิ่นหญ้าซึ่งตัดใหม่ ๆ เป็นต้น แต่หากเมื่อพิจารณาจากลักษณะของเครื่องหมายประเภทนี้ เป็นที่สงสัยว่า การให้ความคุ้มครองเครื่องหมายการค้าชนิดนี้จะมีลักษณะอย่างไร? ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าสนใจและน่าติดตามต่อไป
ความเห็น (3)
ลองค้นบทบัญญัติของกฎหมายอเมริกันเกี่ยวกับเรื่องนี้ มาดูหน่อยได้ไหมคะ อยากเห็นค่ะ
ก่อนอื่นต้องขอขอบพระคุณท่านอาจารย์ที่ได้กรุณาเข้ามาชี้แนะและเสนอแนะแนวทางในการค้นคว้าครับ
สำหรับบทบัญญัติกฎหมายเครื่องหมายการค้าที่ให้ความคุ้มครองเครื่องหมายการค้าเสียงและกลิ่น จะอยู่ในกฎหมาย หมวด 15 usc หรือที่เรียกกันว่า Lanham Act of 1946 ข้อ 1127 ซึ่งเป็นบทนิยามของเครื่องหมายทีจะได้รับความคุ้มครอง โดยกำหนดไว้ดังนี้
The term " trademark " includes any word, name, symbol,or device,or any combination thereof-
(1) used by a person, or
(2) which a person has a bona fide intention to use in commerce and applies to register on the principle register established by this chapter, to identify and distinguish his or her goods ,including a unique service, from the services of orthers and to indicate the source of the service, even if that source is unknow.
ซึ่งแปลความได้ว่า
เครื่องหมายการค้า หมายรวมถึง คำใด ๆ,ชื่อ,สัญลักษณ์หรือรูปประดิษฐ์หรือสิ่งเหล่านี้รวมกัน ใช้โดย
(1) บุคคล หรือ
(2) บุคคลซึ่งมีเจตนาที่สุจริต มุ่งประสงค์จะใช้ในทางการค้าและจดทะเบียนในหลักตามบทบัญญัติของกฎหมายฉบับนี้ เพื่อที่จะใช้เป็นที่หมายในการสังเกตว่าเครื่องหมายที่ใช้กับสินค้าของตนแตกต่างไปจากเครื่องหมายการค้าที่ใช้กับสินค้าของบุคคลอื่น และเพื่อบ่งชี้ว่าเครื่องหมายการค้าที่ใช้กับสินค้านั้นมีแหล่งกำเนิดมาจากแหล่งเดียวกัน
เมื่อพิจารณาจากบทนิยามของเครื่องหมายดังกล่าว จะเห็นได้ว่าไม่มีการกำหนดเอาไว้อย่างชัดเจนว่าเสียงและกลิ่น สามารถใช้เป็นเครื่องหมายการค้า แต่เมื่อพิจารณาจากคำ " สัญญลักษณ์และรูปประดิษฐ์"(Symbol หรือ Device ) ซึ่งกินความกว้าง ทำให้เกิดปัญหาการตีความว่า คำดังกล่าวจะครอบคลุมถึงเครื่องหมายการค้าเสียงและกลิ่นด้วยหรือไม่ แต่เมื่อพิจารณาจากรายงานของสภาสูงแห่งประเทศสหรัฐอเมริกา ที่มีความเห็นว่า คำ System และ Device นี้ไม่ตัดสิทธิในการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าสี รูปร่างหรือรูปทรงของวัตถุ และเสียง ซึ่งต่อมา ศาลแห่งสูงแห่งประเทศสหรัฐฯได้ตีความคำดังกล่าวไว้ในคดี Qualitex Co. vs Jarcobson Products Co. ไว้ว่า สีสามารถใช้เป็นเครื่องหมายการค้าได้ โดยศาลได้ตีความในลักษณะขยายความของคำว่า สัญลักษณ์ (Symbol) ว่า หมายถึง เครื่องหมายหรือสัญญลักษณ์ใด ๆ ที่มีผลในทางการค้ากับผู้บริโภค
จากข้อเท็จจริงดังกล่าว ทำให้มีการตีความคำว่า สัญญลักษณ์ ให้หมายรวมถึงเสียงและกลิ่นด้วย
ต่อมาสำนักงานสิทธิบัตรและเครื่องหมายการค้าแห่งประเทศสหรัฐอเมริกา ได้ออกกฎเกณฑ์สำหรับการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าเสียงและกลิ่น ดังนี้คือ
1 ผู้ขอจดทะเบียนต้องสามารถแสดงให้เห็นถึงลักษณะพิเศษ ( Graphically) เพื่อแสดงให้เห็นว่าเครื่องหมายที่นำมาขอจดทะเบียนนั้นมีลักษณะเป็นเครื่องหมายที่สามารถใช้เป็นที่หมายในการสังเกตจดจำ และแยกความแตกต่างจากเครื่องหมายการค้าของบุคคลอื่น
2 เครื่องหมายที่เป็นเสียงและกลิ่น นั้นต้องไม่เล็งถึงลักษณะหรือคุณสมบัติของสินค้าตามที่ยื่นขอจดทะเบียน กล่าวคือเสียงและกลิ่นนั้น ต้องไม่ใช่เสียงและกลิ่นที่เกิดจากสภาพของสินค้าตามที่ยื่นขอจดทะเบียน เช่นต้องไม่ใช่เสียงของเครื่องยนต์ ในกรณีที่ยื่นขอจดทะเบีบนกับสินค้าเครื่องยนต์ หรือ ต้องไม่ใช่กลิ่นหอมของน้ำหอม เป็นต้น
รุ่นพี่ผม ทำวิทยานิพนธ์ เรื่องนี้ด้วย