ตอนเย็นย่ำค่ำเหมือนเช่นทุกวัน...ไม่เคยเปลี่ยนมานาน...
เย็นวันนี้เช่นกัน...ผมเพิ่งกลับจากโรงเรียนไปจัดค่ายเพศศึกษา และไปควบคุมโรคมือ เท้า ปาก
จึงมาแวะดูสถานีอนามัยเท่านั้น...เพราะไม่ได้ขึ้นเวรบ่ายว่า...มีงานเข้าไหม?
ผมจึงเจอกับ “น้องเปรี้ยว”...เปรี้ยวเป็นเด็กหญิงน้อยๆ จ้ำหม่ำสำหรับผม...เดินช้าช้า....ผมหน้าม้า...อายุ 20 ปีแล้ว
เปรี้ยวพิการทางสมองตั้งแต่เด็ก...ชาวบ้านที่นี้...เรียกว่า...”ไม่เต็มบาท”
เปรี้ยวมาอนามัยทุกเช้า-เย็น มาฉีดยาเบาหวานก่อนอาหาร
คุณยายเปรี้ยวก็มาฉีดเหมือนเช่นกัน....แต่เปรี้ยวไม่มาพร้อมยาย...เดินจากบ้านมาอนามัยเองไม่ไกล
คนทั่วไปเดินประมาณห้านาทีถึง
แต่เปรี้ยวกว่าจะเดินทางมาถึงก็นับชั่วโมงกว่า...แวะเล่นดินรายทาง...นวดให้คนนั้นคนนี้
ได้เงินครั้งละเก้าบาทสิบบาท
ครอบครัวเปรี้ยวเป็นครอบครัว...ที่ต้องให้คำนิยามใหม่ในด้านวิชาการ
ประกอบด้วยยายที่เป็นเบาหวานผมเขียนไว้ข้างบน....เปรี้ยว....พี่ชายต่างแม่ต่างพ่อเป็นวัณโรคดื้อยา
และน้องชายอายุ 8 ขวบต่างพ่อต่างแม่เช่นกัน
เมื่อแรกผมขอคุณยายฉีดยาคุมกำเนิดให้เปรี้ยว...เพราะ อสม.ให้ข่าวว่า...มีตาแก่ๆ ให้เปรี้ยวไปนวดบนบ้านแบบลับๆ ล่อๆ
และมีชายหนุ่มจากต่างตำบล...ที่เป็นแบบเปรี้ยว...มาเกี้ยวพาราสี
ผมจึงอดห่วงว่า...เปรี้ยวจะตั้งครรภ์...เพราะประสบการณ์การทำงานของผม...ได้สั่งสอนผมอย่างดี
ชักแม่น้ำทั้งห้าจนคุณยายใจอ่อน....ทั้งที่ตอนแรกไม่ยอม...และดุผมหลายกัณฑ์
ผมเคยถามแพทย์ว่า อยากให้เปรี้ยวทำหมันจัง...
มีน้องเภสัชกรลงมาเยี่ยมบ้านด้วย...น้ำตาออกหลายปี๊บ...กับเรื่องราว
บอกกับผมเช่นกันว่า...เราน่าจะพาไปทำหมัน
แต่คิดในใจหลายวันแล้วว่า...ถ้าเอาเปรี้ยวไปทำ...เผลอน้องเป็นอะไรไป...เป็นเบาหวานด้วย
คุณยายคงเอาผมตาย...จึงพับโครงการไว้ก่อน
วันนี้เปรี้ยวเอากระดาษ...ที่บรรดาคุณหมออนามัยจะให้การบ้านเปรี้ยว
เพราะเปรี้ยวมาอนามัยบ่อย...เห็นพวกเราเขียนหนังสือ...เลยอยากเขียน...อยากเป็นหมอ
พวกเราก็เลยให้การบ้าน...
เย็นวันนี้...ผมกลับมาอนามัย...เห็นลายมือของเปรี้ยวรู้สึกดีใจมาก
มันความสุขที่ไม่เคยคาดฝันว่าจะได้รับจากคนๆ นี้....
เพราะส่วนใหญ่พวกเราให้ความสุขน้องเปรี้ยวในทางรูปธรรม
เช่น อาหาร เสื้อผ้า และเงินทอง
แต่น้องเปรี้ยวให้ความสุขในทางนามธรรม...ที่มีคุณค่ามากมายและลึกซึ้ง
ทำให้ผมกินข้าวมื้อเย็นวันนั้น...อร่อยที่สุดอีกหนึ่งวัน....
ระดับน้ำตาลในเลือดควบคุมได้ดีหรือเปล่าคะ
น่าจะลองปรึกษาผู้ปกครอง โดยทางเรานำเสนอข้อมูล เรื่องนี้ไม่ง่าย แต่ถ้าเกิดเหตุผิดพลาด(เช่นตั้งครรภ์แบบไม่ต้องการ) ผลลัพท์หนักกว่า
คงต้องให้ข้อมูล ถ้าเป็นพี่ ก่อนให้จะหยั่งเชิงถึงสิ่งที่ผู้ปกครองทราบหรือรู้ ประเมินตนว่าอย่างไร มี insight หรือเปล่า
ถ้าทุกอย่างโอเค เรื่องร้ายๆ คงไม่เกิดหรอกนะคะ
แหมพี่ก็เป็น แพทย์ Fammed. ที่ไม่ได้ทำงานด้านนี้มาระยะหนึ่ง รอฟังคุณหมอปัทมาด้วยดีกว่านะคะ
น้องเปรี้ยวให้ความสุขในทางนามธรรม...ที่มีคุณค่ามากมายและลึกซึ้ง
น้องเปรี้ยวทำให้.. น้องชายเราได้ความสุขขั้นสูงสุด
Happy Ba จริง ๆ ด้วยครับ ;)...
ขอร่วมแชร์ด้วยคนค่ะ
การทำหมันใช้เวลาผ่าตัดไม่นาน 15-20 นาที..
บางแห่งใช้วิธีฉีดยาชา ก็ทำหมันได้แล้ว.. สำหรับน้องเปรี้ยวคงใช้วิธีนี้ไม่ได้
ที่สูงเนิน ส่วนใหญ่ให้ DZP+Ketalar หรืออาจ drip Propofol ซึ่งถ้ามีประวัติเป็นเบาหวาน เราต้องรอให้ควบคุมระดับน้ำตาลให้ได้ก่อน FBS<180 mg% สามารถทำได้แล้วค่ะ (ถ้าเป็นรพ.ใหญ่ๆรับได้ที่ FBS<250 mg% ค่ะ)
ที่สำคัญต้องคุยกับคุณยาย.. เล่าประสบการณ์ที่พวกเราทีมงานสาธารณสุขเคยเจอ.. คิดว่ายายน่าจะเข้าใจ..
ที่สูงเนินจับ (ชักชวน) ทำหมันหลายรายแล้วค่ะ