โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD)

Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) หรือโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง

   เป็นกลุ่มโรคที่ทำให้เกิดความผิดปกติของทางเดินหายใจอย่างช้า ๆ จนกระทั่งมีการตีบแคบลงอย่างเรื้อรังและเป็นโรคไม่ติดต่อ

สาเหตุ

   -การสูบบุหรี่ (80 – 90 %)

   -เคยเป็นวัณโรคมาก่อน

   -การติดเชื้อ HIV ร่วมกับการสูบบุหรี่

   -การใช้ถ่าน ฟืน

   -ทำเหมือง

   -สูดดมมลพิษนอกอาคาร

   -พันธุกรรม

   -chronic bronchitis (หลอดลมอักเสบเรื้อรัง)

   -emphysema (โรคถุงลมโป่งพอง)

 

กลไกการเกิดโรค

   -สูดอากาศที่มีอนุภาคหรือก๊าซพิษประจำ

   - มีสารอนุมูลอิสระ (oxidant)

   - กระตุ้นจำนวน neutrophil และ alveolar macrophage   

   -ทำลายสารanti-oxidant

   - เกิด oxidative stress >> เซลล์ถูกทำลายโดยอนุมูลอิสระ

 

ลักษณะอาการ

   -ระยะที่ 1 (Mild COPD)         >>> ไอเรื้อรัง  มีเสมหะ

   -ระยะที่ 2 (Moderate COPD) >>> ไอเรื้อรัง  มีเสมหะ  , เหนื่อยเวลาออกแรง หอบ 

   -ระยะที่ 3 (Severe  COPD)   >>> หอบเหนื่อยแม้เวลาพัก มีภาวะหัวใจล้มเหลวคือหอบบ่อยและรุนแรง      

   -ระยะที่ 4 (Severe  acute exaceration) >>> หอบเหนื่อยขณะพัก มีการใช้กล้ามเนื้อเสริมการหายใจ

 

 คุณภาพชีวิต

   >>>ด้านร่างกาย

   -อาการหายใจเหนื่อยหอบรุนแรง กำเริบบ่อย และใช้กล้ามเนื้อส่วนอื่นช่วย

   -ความสามารถในการทำหน้าที่ของร่างกาย และความทนทานในการออกกําลังกายลดลง

  >>>ด้านจิตสังคม

   -การปฏิบัติกิจวัตรประจำวันได้ลดลง

   -การมีส่วนร่วม

   -กลัวการต่อต้านจากสังคม ขาดความมั่นใจ

   

   >>>ด้านเศรษฐกิจ

   -ต้องเข้ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาลอย่างต่อเนื่อง

   -ใช้เวลานาน

   -ค่าใช้จ่ายสูง

   -สูญเสียรายได้ เพราะไม่สามารถประกอบอาชีพได้ตามปกติ

 เป้าหมาย

   -สามารถกำหนดขั้นตอนการฟื้นฟูสำหรับผู้ป่วยได้

   -ผู้ป่วยสามารถทำกิจกรรมได้เต็มศักยภาพ

   -ผู้ป่วยสามารถช่วยเหลือตัวเองในการทำกิจวัตรประจำวันต่างๆได้

 

บทบาทนักกิจกรรมบำบัด

  >>ประเมินคุณภาพชีวิตและความสามารถในการทำกิจกรรมการดำเนินชีวิต >>โดยเป็นสิ่งที่ผู้ป่วยอยากจะทำ รวมถึงสังเกต heart rate, breathing rate, and oxygen saturation

   

   >>ประเมินและฝึกทักษะการจัดการตนเอง 

     -ผลกระทบของ COPD ต่อทักษะการใช้ชีวิต

     -การจัดการเวลาและพลังงานในการทำกิจกรรมยามว่างและกิจวัตรประจำวัน

     -สุขภาวะทางจิต

   >>วางแผนการรักษา

   >>ฟื้นฟูสมรรถภาพปอดแบบประยุกต์

     -ออกกำลังกายร่างกายส่วนบนโดยการใช้แรงต้าน (resistance exercise)

     -Theraband (วงยืด)

     -Active exercise

   >>ประเมินซ้ำ

   >>Aftercare at home

                                             ขอขอบคุณข้อมูลจากคุณจันทร์จิรา แสงสินธุ์ นะค่ะ