วันนี้ตอนที่ผมไปเสวนากับ นศ.ม.ทักษิณ ตามที่ได้บันทึกไว้ที่บันทึก BAR: โครงการพัฒนาจิตและจริยธรรม ณ ม.ทักษิณ ผมก็ได้พบกับ อาจารย์ ดร.วัลภา คชภักดี รองอธิการบดี ม.ทักษิณ ที่ผมไม่ได้เจอท่านมาหลายปีแล้ว ตามความคาดหวัง ท่านอยู่ร่วม ลปรร.ด้วยตลอด
มีตอนหนึ่งได้สนทนากันท่านพูดถึงว่าได้เคยโยนคำถามแก่ นศ. (ท่านไม่ระบุว่าเป็น นศ.ที่ใด หรือที่ที่ท่านไปเป็นอาจารย์พิเศษ) เล่น ๆ ว่าในฐานะที่ท่านจะเรียนจบไปเป็นผู้มีวิชาชีพสาธารณสุข หากท่านเจอเด็กหญิงอายุ 14 ปี ตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ ท่านจะจัดการอย่างไร ได้คำตอบเป็นเสียงอันดังพร้อม ๆ กันหลาย ๆ คนว่า แนะนำให้ทำแท้งอย่างปลอดภัย
ท่านคุยกับผมว่าท่านตกใจมาก ซึ่งผมก็ตกใจมากเช่นกัน ที่ท่านบอกอย่างนั้น ผมหวนกลับมาคิดต่อว่าวันนี้ผมมาพูดคุยกันกับ นศ.ประเด็นคุณธรรม-จริยธรรม ในผู้ประกอบวิชาชีพด้านสาธารณสุข มีตอนหนึ่งที่ผมกล่าวไว้คือ การเรียนการสอนในระบบ ไม่สามารถทำให้เกิดคุณธรรม-จริยธรรมขึ้นได้ การทำให้ดู ปฏิบัติให้เห็น และได้ลองทำดูแล้วเท่านั้น ที่จะทำให้เกิดขึ้นได้ โดยต้องมีความตระหนักอยู่ในใจเสมอเท่านั้น คำตอบนี้ก็เป็นคำยืนยันได้ตามฐานคิดของผมว่าน่าจะจริงเสียแล้ว
เป็นคำตอบที่น่าอึ้งค่ะ แต่ไม่ทราบว่าการที่นักศึกษาเหล่านั้นตอบเช่นนั้นมีเหตุผลอะไรกำกับ...เขาเหล่านั้นตอบจากประสบการณ์อย่างไรบ้างนะ
ความคิดเบื้องหลังคำตอบสั้นๆนั้น น่าสนใจค่ะ
อ.จันทรรัตน์
ผมก็อยากทราบเบื้องหลังคำตอบนี้เหมือนกันครับ ตอนน้องน้อง นศ.นั่งรถตู้มาส่งผมและพี่สำเริงที่ สสจ.ผมได้เปิดประเด็นทิ้งไว้ น้องเขาบอกว่าเวลามีกิจกรรมการพูดคุยกัน (เดือนละครั้ง) นศ.อยากให้ผมไปชวนคุยประเด็นต่าง ๆ ผมเลยเลือกประเด็นนี้ไว้นะครับ แล้วจะมาเล่าให้ฟัง แต่กลัวว่าจะเป็น นศ.คนละทีกันกับที่ตอบ อ.ดร.วัลภา ก็คงไม่เป็นไรมั้งครับ เอาแต่ประเด็นว่างั้นเถอะครับ
อาจารย์สุนีย์ ครับ
ผมมีประเด็นจะเล่าเลยครับ เรื่องคล้าย ๆ กัน ได้รับการติดต่อให้ช่วยเหลือจาก มูลนิธิของคุณหญิงระเบียบรัตน์ จนเขาได้แต่งงานหลังคลอดลูกได้ประมาณเดือนนึง ทุกวันนี้มีความสุขกันดีอยู่ครับ จริง ๆ ประเด็นอยู่ที่เด็กไม่กล้าเข้าบ้าน ไม่กล้าบอกพ่อแม่ ตรงนี้ผมไปชวนพี่สาวเขาซึ่งรู้จักหลังจากที่เด็กให้เบอร์โทร ผมมองว่างานนี้ผมได้กุญแจคือพี่สาว ผมเลือกเดินทางพี่สาว ไปจนถึงแม่ และให้แม่เขา เป็นคนไปบอกพ่อเขาอีกที พ่อเขาพูดคำเดียวคือให้ผู้ชายมายอมรับก่อนโดยให้มาเฝ้าดูแลในตอนคลอด หลังจากนั้นค่อยว่ากันอีกที
สำหรับผม Case นี้ ผมมองเห็นอะไรได้เยอะมากในเชิงโครงสร้างและความสัมพันธ์ ผมยังภูมิใจอยู่จนทุกวัน เมื่อไหร่ลงพื้นที่ผ่านไป ก็ยังแวะไปเยื่ยมเสมอ จนเป็นมิตรที่ดีต่อกัน ผมได้รู้จักคนแถวนั้นอีกเป็นร้อยเลยครับ
อาจารย์สุนีย์ครับ
การให้แบบนี้บางทีเราก็ลืม ๆ เล่าให้ใครฟังนะครับ ตอนใหม่มันเล่าไม่ได้ เพราะยังไม่เห็นผล พอนาน ๆ ไป เราก็ลืมเล่า พอได้นึกใหม่ก็อิ่มเอมใจเสมอ ๆ ครับ
อาจารย์พี่ขจิต
ขอบคุณมาก ๆ ครับ เดี่ยวจะมีให้อ่านอีกเยอะแน่ครับ หากมีการฝึกปฏิบัติของ นศ.ในการลงชุมชนจริง ๆ ครับ