การเลี้ยงโคแบบพอเพียง

โคคือเงินออม ความสมบูรณ์ของโคคือกำไร ลูกโคคือดอกเบี้ย มูลโคคือเงินปันผล

การจัดการพื้นที่ปลูกพืชอาหารสัตว์เพื่อเลี้ยงโค

           วันนี้ได้มีโอกาสไปเยี่ยมเยียนบ้านน้องไลที่นิคมคำสร้อย จังหวัดมุกดาหาร  ได้เห็นแปลงหญ้าแปลงหนึ่งที่น่าสนใจเพราะจัดการปลูกหญ้าและพืชได้หลากหลายพอสมควร

            พื้นที่ดังกล่าวเป็นเนินที่ไม่เอื้อต่อการปลูกข้าวมากนัก เดิมทีใช้ปลูกมันสำปะหลัง พอมันสำปะหลังราคาตกก็ทิ้งให้รกร้างว่างเปล่าอยู่หลายปี พอมายุคนี้ราคายางพาราสูงล่อตาล่อใจมากจึงดัดแปลงมาเป็นสวนยาง  แต่ในขณะเดียวกันก็เลี้ยงโคด้วย  จึงใช้พื้นที่ที่มีประมาณ 4 ไร่ ปลูกยางพารา ในขณะที่ปลูกยางพาราใหม่ ๆ ลำต้นยังโตไม่เต็มที่ก็ปลูกพืชหลาย ๆ ชนิด ผสมผสานไปด้วย  มีต้นกล้วยสลับกับต้นยางพารา  ปลูกหญ้ากินนีระหว่างแถวยางพารา ปลูกถั่วลิสงรอบ ๆ ต้นกล้วย พอเก็บถั่วลิสงก็เอาต้นไปให้โคกินส่วนหนึ่งและใช้คลุมโคนต้นยางอีกส่วนหนึ่ง  ส่วนรอบสวนก็ปลูกต้นกระถินซึ่งโตมากแล้วและตัดให้เท่ากันกลายเป็นรั้วไปโดยปริยาย  โดยทั้งหญ้ากินนี ถัวลิสง ใบกล้วย ใบกระถิน สามารถนำมาเป็นอาหารโคได้ทั้งสิ้น

            นี่เป็นอีกรูปแบบหนึ่งที่เกษตรกรสามารถจัดการพื้นที่โดยปลูกพืชที่สอดคล้องกับประโยชน์ใช้สอยและศักยภาพของพื้นที่ได้อย่างเหมาะสม

            ในกรณีนี้อาจเหมาะสมเพราะพื้นที่ในเขตอำเภอนิคมคำสร้อยนี้ได้รับปริมาณน้ำฝนที่มากกพอสมควรในแต่ละปี หญ้าและพืชต่าง ๆ เจริญเติบโตได้ดี ดังนั้นการทำแปลงหญ้าและปลูกพืชในลักษณะนี้จะลงทุนน้อยและไม่ต้องดูแลมาก

            แต่ถ้าถึงฤดูแล้งคงต้องจัดการพื้นที่ใหม่ อาจปลูกพืชชนิดใหม่ที่ทนแล้งกว่านี้และให้ผลผลิตได้ดีที่สามารถนำมาเป็นอาหารโคได้ก็คือ การปลูกข้าวโพด ถัวลิสง ส่วนหญ้าก็คงต้องให้น้ำเพิ่ม โดยการเจาะบาดาลได้เพราะมีน้ำใต้ดินมากพอสมควร