กรอบแนวคิดการวิจัย (conceptual framework ) คือ กรอบความคิดที่ใช้เป็นแนวทางการศึกษาในงานวิจัย โดยผู้วิจัยจะประมวลแนวคิดทั้งหมดในการวิจัย มาจัดวางลำดับแนวความคิดการทำงานวิจัย ซึ่งจะประกอบด้วย ตัวแปรและการระบุความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปร มีกรอบพื้นฐานทางทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับปัญหาที่ศึกษาและมโนภาพ(concept)ในเรื่องนั้น กรอบแนวคิดในการวิจัยที่ดี จะต้องชัดเจน แสดงทิศทางของความสัมพันธ์ ของสิ่งที่ต้องการศึกษา หรือตัวแปรที่จะศึกษา สามารถใช้เป็นกรอบในการกำหนดขอบเขตของการวิจัย การพัฒนาเครื่องมือในการวิจัย รูปแบบการวิจัย ตลอดจนวิธีการรวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์ข้อมูล
แหล่งที่มาของกรอบแนวคิดการวิจัย ได้แก่ ผลงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง และกรอบแนวคิดของผู้วิจัยเองที่สังเคราะห์ขึ้นเอง
ดังนั้นผู้วิจัยจำเป็นต้องศึกษา ทฤษฏีและผลงานวิจัยที่เกี่ยวข้องให้มากพอว่ามีใครเคยทำวิจัยเรื่องทำนองนี้มาบ้างเขาทำอย่างไรและข้อค้นพบของการวิจัยมีอะไรบ้างแล้วนำมาประกอบการวางแผนการวิจัยของตน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการกำหนดกรอบในเชิงเนื้อหาสาระซึ่งประกอบด้วยตัวแปรและการระบุความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรสำหรับการวิจัยเชิงพรรณา (Descriptive research) กรอบแนวคิดในการวิจัยอาจมีแต่การระบุเฉพาะตัวแปรว่ามีตัวแปรอะไรที่จะนำมาศึกษา กรอบแนวคิดดังกล่าวจึงเปรียบเสมือนขอบเขตทางด้านเนื้อหาสารของการวิจัย ส่วนการวิจัยประเภทอธิบาย (Fxplanatory research) กรอบแนวคิดของการวิจัยมีการระบุความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรด้วย
หลักการเลือกและประโยชน์ของกรอบแนวคิดในการวิจัย
- ตรงประเด็นในด้านเนื้อหาสาระตัวแปรที่ต้องการศึกษา มีความสอดคล้องกับความสนใจในเรื่องที่วิจัย
- มีความง่ายและไม่สลับซับซ้อนมาก
- ควรมีประโยชน์ในเชิงนโยบายหรือการพัฒนาสังคม
การนำเสนอกรอบแนวคิดในการวิจัยอาจทำได้หลายวิธี ดังนี้
พอดีอาตมากำลังจะเขียนกรอบแนวคิด ป.เอก ม.นอร์ทเชียงใหม่อยู่พอดี ขอบคุณโกทูโนว์ และผู้เขียนเป็นอย่างมาก เป็นข้อเขียนสั้นๆ แต่ตรงจุด หยิบเอาไปใช้ทันท่วงที ขอบคุณหลายๆ
พระมหาอัมพร ชุตินธโร
วัดสันคะยอม สันป่าตอง เชียงใหม่