สารระเหยอินทรีย์ (Volatile Organic Compound –VOC)
นพ อดุลย์ บัณฑุกุล
บทนำ
ตัวทำละลายในอุตสาหกรรม หรือที่ใช้ในการเคลือบ ใช้เป็นหมึก กาว หรือ เป็นผลิตภัณฑ์ใช้ภายในบ้าน จัดเป็น VOCs ซึ่งถ้าไม่มีการควบคุมให้ดีก็จะระเหยออกสู่อากาศ จากข้อมูลของ US Environmental Protection Agency (EPA) พบว่ารถยนตร์เป็นแหล่งกำเนิดสำคัญของ VOC นอกจากนี้ยังเกิดจาการการผลิตและจ่ายปีโตรเลียม จากการเผาไหม้ในกระบวนการต่างๆในอุตสาหกรรม จากแหล่งชีวภาพเช่นต้นไม้ หรือ พืชต่างๆ การปล่อย VOCs ในบรรยากาศนั้นไม่จำเป็นที่จะต้องทำให้สิ่งแวดล้อมเสียไปทุกครั้ง
ความสำคัญ
นิยาม
EPA ให้คำนิยามของ VOC อย่างกว้างๆ โดยกล่าวว่าสารระเหยใดๆที่มีคาร์บอนเป็นองค์ประกอบ (any volatile compound of carbon) จัดเป็น VOC ยกเว้นว่าจะอยู่ในบัญชีที่กล่าวว่าไม่ใช่สาร VOC ใน 40 CFR 51.100 (s) ซึ่งกำหนดไว้ดังนี้
Volatile organic compounds (VOC) หมายถึงสารประกอบของคาร์บอนหรือสารเคมีใดๆ ยกเว้น คาร์บอนมอนออกไซด์ คาร์บอนไดออกไซด์ คาร์บอนนิกแอซิด เมทัลลิคคาร์ไบด์หรือคาร์บอนเนต และ แอมโมเนียม คาร์บอนเนต ซึ่งมีส่วนร่วมในการเกิดโฟโตอีเลคทริคในบรรยากาศ VOC ได้แก่สารต่อไปนี้
(i) Cyclic, branched, or linear, completely fluorinated alkanes;
(ii) Cyclic, branched, or linear, completely fluorinated ethers with no unsaturations;
(iii) Cyclic, branched, or linear, completely fluorinated tertiary amines with no unsaturations; and
(iv) Sulfur containing perfluorocarbons with no unsaturations and with sulfur bonds only to carbon and fluorine.
EPA ยังกล่าวว่าคำนิยามของ VOC นี้ ยังใช้ในความหมายเพื่อการควบคุมทางกฏหมายด้วย เช่นล่าสุด EPA ได้ออกค่าจำกัดของโภคภัณฑ์บางอย่างเช่นเสปรย์เป่าผมและสเปรย์ปรับอากาศโดยกล่าวว่า ตัวทำละลายใดๆที่มีความดันไอน้อยกว่า 0.1 มมปรอทที่อุณหภูมิ 20๐เซลเซียสจะถือตากกฎหมายว่าเป็น VOC
ในกฎหมายที่เกี่ยวกับสีและการเคลือบมีวิธีทดสอบที่จำเพาะเรียกว่า Test Method 24 โดยใช้ออกไซด์ของไนโตรเจน หรือ NOx โดยมีความร้อนและแสงแดด เพื่อให้เกิดโอโซนในระดับพื้นดิน (ground-level ozone) ซึ่งเป็นตัวเริ่มต้นของ smog ดังนั้นสารเหล่านี้ถือเป็นตัวก่อโอโซน (ozone precursors) ภายใต้กฎหมายของสหรัฐอเมริกา ในการลดระดับโอโซน มีควาพยายามลดการปล่อย VOC จากแหล่งต่างๆ เช่นผลิตภัณฑ์ที่มีตัวทำละลาย การเคลือบ หรือการเผาผลิตภัณฑ์ที่มีตัวทำละลาย เป็นต้น
คำนิยาม VOC ของสหภาพยุโรป
EU National Emissions Ceilings Directive 2001/81/EC VOCs คือสารประกอบอินทรีย์ใดๆที่เกิดจากมนุษย์ยกเว้น methane (CH4) ซึ่งสามารถก่อให้เกิดสาร photochemical oxidant เมื่อทำปฏิกิริยากับแก๊สออกไซด์ของไนโตรเจนในสภาวะที่มีแสงแดด เช่นเดียวกับทาง EPA ทาง EU มีกฎหมายในการอ้างอิง VOC จากคุณสมบัติการระเหยสู่บรรยากาศด้วย เช่นใน European Union Directive 2004/42/CE ซึ่งมีเนื้อหาครอบคลุมการระบาย VOCs จากการทาสีและเคลือบเงาได้ให้คำจำกัดความของ VOCs ว่าคือสารประกอบอินทรีย์ใดๆที่มีจุดเดือดที่วัดภายใต้สภาวะความดันบรรยากาศมาตรฐาน (101.3 kPa) น้อยกว่าหรือเท่ากับ 2500C European Union Directive 94/63/EC ซึ่งมีเนื้อหาครอบคลุมการระบาย VOCs จากคลังและสถานีจ่ายน้ำมันได้ให้คำจำกัด ความของ VOCs ว่าคือไอระเหย (vapour) ของสารประกอบใดๆก็ตามที่ระเหยออกมาจากน้ำมัน
คำนิยาม VOC ของประเทศไทย
ประกาศกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเล่ม 121 ตอนพิเศษ 73ง ลงวันที่ 2 กรกฎาคม 2547 เรื่อง “กำหนดให้คลังน้ำมัน เชื้อเพลิงเป็นแหล่งกำเนิดมลพิษที่จะต้องควบคุมการปล่อยทิ้งอากาศเสียออกสู่บรรยากาศ” ได้กำหนดนิยามของไอน้ำมัน เบนซินว่าหมายถึง ปริมาณสารประกอบอินทรีย์ระเหยง่ายทั้งหมด (Total VOCs) ที่ระเหยจากน้ำมันเชื้อเพลิง
คำนิยามของ WHO
มีการแบ่งชนิดของ Volatile Organic Compounds ออกเป็นชนิด Semivolatile, volatile และ highly volatile ดังที่แสดงในตารางที่ 1 ด้านล่าง
ตารางที่ 1 การแบ่งกลุ่มของตัวก่อมลพิษประเภทอนินทรีย์และอินทรีย์ ในอาคาร จาก WHO |
|||
ลักษณะ |
ตัวย่อ |
จุดเดือด (°C) |
ตัวอย่างสารประกอบ |
Very volatile (gaseous) organic compounds |
VVOC |
<0 ถึง 50-100 |
Propane, butane, methyl chloride |
Volatile organic compounds |
VOC |
50-100 ถึง 240-260 |
Formaldehyde, d-Limonene, toluene, acetone, toluene, ethanol (ethyl alcohol) 2-propanol (isopropyl alcohol), hexanal |
Semi volatile organic compounds |
SVOC |
240-260 ถึง 380-400 |
Pesticides (DDT, chlordane, plasticizers (phthalates), fire retardants (PCBs, PBB)) |
จาก World Health Organization, 1989. "Indoor air quality: organic pollutants." Report on a WHO Meeting, Berlin, 23-27 August 1987. EURO Reports and Studies 111. Copenhagen, World Health Organization Regional Office for Europe.
มีความพยายามที่จะค้นหาสารเคมีเหล่านี้ในสิ่งแวดล้อมทั้งในอาคารและนอกอาคาร โดยใช้เครื่องมือ Gas chromatography – mass spectrometry (GC-MS) พบ VOCs 50-300 ชนิดในสิ่งแวดล้อม ที่ไม่ใช่ในโรงงานอุตสาหกรรม ซึ่งมีทั้งใน ออฟฟิต บ้าน อาคารสาธารณะ ห้างสรรพสินค้า และศูนย์การค้า (ดังแสดงในตารางที่ 2) โดยแหล่งกำเนิด VOC ได้แก่วัสดุอาคาร ตัวทำละลาย สี เฟอร์นิเจอร์ เครื่องมือในออฟฟิต ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาด กิจกรรมต่างๆของมนุษย์ สเปรย์กำจัดแมลง และในบริเวณที่มีการซ่อมแซมก่อสร้าง ในสถานที่ซึ่งสิ่งแวดล้อมบริสุทธ์จะมี VOC ทั้งหมด (total VOC –TVOC) น้อยกว่า 1 มก/ตารางเมตร โดยมีสาร VOC แต่ละตัวน้อยกว่า 1% ของค่ามาตรฐานการสัมผัส
ตารางที่ 2 แหล่งของ VOC ที่พบบ่อยในอาคาร
สารประกอบ |
แหล่ง |
1-1-1-Trichloroethane |
กาวจากพรม สเปรย์ น้ำยาทำความสะอาด เสื้อผ้าที่ทำการซักแห้ง |
Freon |
ตู้เย็น propellants |
Tetrachloroehtylene |
เสื้อผ้าซักแห้ง |
n-Hexane |
กาวจากพรม วัสดุตกแต่งผนัง chipboard โฟมฉนวน การสูบบุหรี่ และน้ำมันรถ |
Octane |
สี ควันบุหรี่ การจราจร |
Nonane, decane, undecane |
กาวติดพื้น และขี้ผึ้ง สี และน้ำยาทำความสะอาด |
Dodecane, tridecane, tetradecane |
ขี้ผึ้งและน้ำยาขัดพื้น |
2-Methylbutane, 2- Methylpentane, 3-Methylpentane |
การจราจร |
Dimethyl-cyclopentane, Methyl-cyclopentane, Methyl-cyclohexane |
กาวที่เป็น solvent-based และขี้ผึ้ง การจราจร |
2-Methyl-1,3-butadiene |
ยาง การออกซิเดชั่นของ VOC |
Benzene |
สี กาวจากพรม particleboard ควันบุหรี่ การจราจร |
Trimethylbenzenes |
สิ่งหุ้มผนังและกำแพง สี น้ำยาทำความสะอาดพื้น ขี้ผึ้งทาพื้น chipboard ควันบุหรี่ การจราจร |
Xylenes |
สิ่งที่คลุมพื้น กาว กระดาษติดผนัง สี ควันบุหรี่ การจราจร |
Toluene |
สี กาว แลคเกอร์ น้ำยาทำความสะอาด ควันบุหรี่ การจราจร |
Napthalene |
ยากันมอด ปลวก |
Ethanol |
น้ำยาทำความสะอาด วานิช สิ่งคลุมพื้น (linoleum, lacquer) |
2-Butoxyethanol |
น้ำยาทำความสะอาดพื้น สี น้ำยาลอกขี้ผึ้ง และน้ำยาลอกวานิช |
Acetone |
กาว พรม particleboard ผ้าคลุม bioeffluents |
Cyclohexanone |
เรซิ่น ขี้ผึ้ง |
Benzaldehyde, nonanal, decdanal |
น้ำยาทำความสะอาด chipboard การทำปฏิกิริยา photochemical ของ VOCs Tenax |
Butyl acetate, ethyl acetate |
สิ่งคลุมพื้น (parquet, พื้น PVC) |
Acetic acid |
วานิช Silicon sealant |
Benzoic acid |
น้ำยาล้างพื้น |
Dodecanoic acid |
กาวไม้ วานิช |
a-Pinene, terpenes |
น้ำยาทำความสะอาด น้ำยาปรับอากาศ ผลิตภัณฑ์ไม้ |
Limonene |
น้ำยาทำความสะอาดกลิ่นมะนาว น้ำยาปรับอากาศ น้ำยาขัดล้าง ขี้ผึ้ง |
Lagoudi A, Loizidou M, Asimakopoulos D. Volatile organic compounds in office building, 2. Identification of pollution sources in indoor air. Indoor Built Environ1996;5: 348-354.
เนื่องจากมีความตระหนักเกี่ยวกับสารเคมีชนิดระเหยได้ VOC มากขึ้น ทำให้โรงงานอุตสาหกรรมมีความเข้มงวดในการตรวจวัดและป้องกันเพื่อไม่ให้มีการปล่อย VOC สู่บรรยากาศ ความพยายามในการป้องกันบรรยากาศนอกอาคาร (outdoor air environment) ทำให้มีการลงทุนทั้งด้านเครื่องจักร การลำเลียง และการกำจัดของเสีย เป็นอันมาก อย่างไรก็ตาม สิ่งที่เกิดขึ้นในอาคาร (indoor air environment) กลับเป็นสิ่งที่น่าสนใจมากกว่า มลพิษดังกล่าวนี้เกิดขึ้นในที่ทำงาน ที่บ้าน และบนท้องถนน มลพิษนี้เกิดจากเครื่องใช้ไฟฟ้าซึ่งจะปล่อย VOC ในขนาดน้อยๆ สู่บรรยากาศในห้องทำงาน เช่น เครื่องพิมพ์ความเร็วสูง เครื่องถ่ายเอกสาร จอภาพ เครื่องใช้ไฟฟ้าต่างๆ เป็นต้น ซึ่งมีการใช้ในสถานที่ซึ่งการระบายอากาศไม่เพียงพอ VOC เหล่านี้มาจากพลาสติก ตัวทำละลาย ตัวเคลือบ กาว และตัวห่อหุ้ม ซึ่งมาจากโรงงานผลิต นอกจากนี้ยังมีจาก ม้วนหมึกพิมพ์ หมึก กระดาษ และ ฟิล์มใส ยิ่งเป็นเครื่องอีเลคโทรนิกชนิดใหม่ยิ่งขึ้น ก็ยิ่งมีโอกาสปล่อย VOC ออกมามากขึ้น
ผลิตภัณฑ์ที่ไม่ต้องเติมหมึกเช่นคอมพิวเตอร์หรือจอมอนิเตอร์ จะมีการปลดปล่อย VOC ออกมาเป็นกราฟรูประฆังคว่ำเนื่องจากสารเหล่านี้เป็นสารที่ยังเหลืออยู่จากการผลิต ดังนั้นในระยะแรกที่ใช้จึงมีสารเหล่านี้ระเหยออกมามาก จะถึงระยะหนึ่ง VOC เริ่มลดลงจนไม่มีความสำคัญ ส่วนผลิตภัณฑุที่ต้องเติมหมึกเช่น เครื่องพิมพ์ และเครื่องถ่ายเอกสาร จะมีการปล่อย VOC ออกมามาก ขึ้นเรื่อยๆ ถ้าทำเป็นกราฟ จะเป็นเส้นดิ่งขึ้น จนถึงระยะคงที่ แล้วแต่ระยะเวลาและความถี่ของการใช้งาน
อย่างไรก็ตาม VOC ที่ถูกปล่อยจะมีความสำคัญต่อสุขภาพหรือไม่ขึ้นกับปัจจัยคือ
VOC โอโซน และอนุภาคที่ถูกปล่อยออกมาจากผลิตภัณฑ์อีเลคโทรนิคส์ สามารถวัดได้ในตู้หรือในสภาพแวดล้อมเฉพาะ การวัดในตู้จะมีความเที่ยงตรงมากกว่าเนื่องจากสามารถควบคุมตัวแปรเช่น VOC พื้นฐาน อุณหภูมิ ความชื้น และการแลกเปลี่ยนอากาศ อย่างไรก็ตามผลิตภัณฑ์บางชนิดไม่สามารถทดสอบโดยใช้ตู้ได้เนื่องจากมีขนาดใหญ่ เมื่อทดสอบในสภาพแวดล้อมเฉพาะจะต้องทราบหน้าที่และการเผาไหม้ของผลิตภัณฑ์ VOC profile ในบรรยากาศ อุณหภูมิและความชื้นเป็นต้น ตารางที่ 3 และตารางที่ 4 จะแสดงถึงวัสดุต่างๆ ที่ปล่อย VOC ออกมาในอาคาร และ อัตราการปล่อย VOC จากผลิตภัณฑ์บางอย่าง
ตาราง 3 แสดง volatile organic chemical ที่ปล่อยออกมากจากตัวอาคาร เฟอร์นิเจอร์ และเครื่องใช้ในสำนักงาน
วัสดุ |
VOC |
กาว (Adhesives) |
Alcohol Amines Benzene Decane Dimethylbenzene Formaldehyde Terpenes Toluee Xylenes Nonane Undecane Dimethyloctane 2-Methylnonane n-Propylbenzene Limonene Pinene |
สารประกอบที่ใช้สมาน หรือเชื่อมต่อ (caulking compounds) |
Alcohols Alkanes Amines Benzene Diethylbenzene Formaldehyde Methylethylketone Xylenes Butyl propionate 2-Butoxyethanol Butanol Toluene Acetic acid Ehtylbenzene nonane |
พรม (Carpeting) |
Alcohols Formaldehyde 4-Methylethyl-benzene 4-Phenylcyclohexene Styrene |
ฝ้า (ceiling tiles) |
Alkanes |
แผ่นกระดาน (chipboard) |
Amines |
การประกบผนังด้วยแผ่นไม้ (Paneling) |
Benzene |
ไม้อัด (Plywood) |
3-Carene |
Gypsum board |
Formaldehyde |
Fiberboard |
Terpenes Toluene Acetone Hexanol Hexane Propanol Butanone Benzaldehyde Isopropanol 3-Methylpentane ethanol Methylethylketone Ethylbenzene n-Propylbenzene Limonene Pinene |
วัสดุคลุมพื้นและผนัง |
Acetates |
กระดาษติดผนัง |
Alcohols |
Linoleum floor covering |
Alkanes |
Vinyl coating |
Amines Bnezene Formaldehyde Undecane n-Propylbenzene Methyl styrene Xylenes 3-Methylpentane Toluene Heptane Ethylacetate Methylethlketone Ethylbenzene 4-Methyl-2-Pentanone Dodecane Nonane 1,2,3-Trimethylbenzene 1,2,4-Trimthylbnezene |
สารย้อมและเคลือบไม้ (wood stains and varnishes) |
Acetate |
สีลาเท็กซ์ (latex paints) |
Acrylates |
Polyurethane floor finish |
Alcohols |
Floor lacquers |
Alkanes Amines Benzenes Formaldehyde Limonene Polyurethane Toluene 2-Ethoxyethylacetates 2-Propanol Butanone Ethylbenzene Propylbenzene 1,1-Oxybisbutane Butylpropionate Nonane Decane Undecane Methyloctane Dimethylnonane Trimethylbenzene n-Butanol Hexanol Xylene Nonane Dodecane |
เครื่องใช้ไฟฟ้า (Appliances) |
Polyaromatic hydrocarbons |
คอมพิวเตอร์และจอภาพ |
n-Butanol 2-Butanol 2-Butoxyethanol Butyl-2-methylpropyl phthalate Caprolactam Cresol Diisooctyl phthalate Dodecamethyl cyclosiloxane 2-Thoxyethyl acetate Ethylbenzene Hexanedioic acid Toluene Xylene |
เครื่องทำสำเนา (Duplicating machines) |
Ethanol Methanol 1,1,1-Trichloroethane Trichloroethylene |
Eletrophotographic printers |
Ammonia |
เครื่องถ่ายเอกสาร |
Benzaldehyde Benzene |
Microfiche developers and blueprint machines |
Butyl methacrylate Noanal Ozone Styrene Terpene Toluene 1,1,1-Trichloroethane Trichloroethylene Xylenes Zinc Stearate combustion products Ammonium salts Polyolefin wax Carbon black Styrene-acrylate copolymer |
Carbonless copy paper |
Chlorobiphenyl Cyclohexane Dibutylphthalate Formaldehyde Kerosene Diethylethane Naphthalene Ammonia |
Preprinted paper forms |
Acetaldehyde Acetic acid Acetone Acrolein Benzaldehyde Butanol 1,5-Dimethylcyclo-pentene 2-Ethyl furan Heptane Hexamethyl cyclosiloxane Hexanal 4-Hydroxy-4-methyl pentanone Isopropanol Paper dust Proprionaldehyde 1,1,1-Trichloroethane |
น้ำยาลบคำผิด |
Acetone 1,1,1-Trichloroethane |
น้ำหอม |
Nonane Decane Undecane Limonene Aromatic fragrances Ethylheptane |
น้ำยาปรับอากาศและสเปรย์กลิ่นหอม |
Acetaldehyde n-Butanol Ehtylacetate Propylacetate Isobutylacetate Pinene Methylchloroform Isopropyl alcohol Isopropane/isobutene Triethylene glycol Propylene glycol Tertiary butyl alcohol Esters Terpenes Aldehydes Brucine sulfate Proplylene glycol Tertiary butyl alcohol Esters Terpenes Aldehydes Alcohols Brucine sulfate Propylene glycol Cyclomenaldehyde Benzyloacetate Hexanol Ether Lactones Acetols Resins Essential oils Hexylene glycol Nonylphenol Paradichlorobenzene |
Sealants |
Acetic acid Xylene Aliphatic hydrocarbons Toluene Petroleum hydrocarbons Hexane Methylethylketone |
น้ำยาทำความสะอาด และผงซักฟอก |
Pine oil Sodium hydroxide Ethylene glycol monobutyl ether Ethylenediamine tetraacetic acid Sodium carbonate Polyalkoxylated alcohol Sodium metasilicate Isopropanol Ethyl alcohol 2-Butoxy ethanol Ammonium hydroxide Isobutane/propane Phosphoric acid Phosphates Dipropyleneglycol methyl ether Diethyleneglycol methyl ether |
น้ำยาเคลือบกระจก (glazing compounds) |
Acetic acid |
การซักแห้ง |
Trichloroethylene 1,1,1-Trichloroethane Tetrachloroethylene |
เสื้อผ้าใหม่ |
Formaldehyde |
เรซิ่น |
Butylacrylate |
แชมพูฆ่าเชื้อพรมที่ทำด้วยโพลีเมอร์ ผ้า และ ขนสัตว์ |
Pentachlorophenol |
น้ำยารักษาเนื้อไม้ |
Tetrachlorophenol |
น้ำยาฆ่าเชื้อรา |
Pentachlorophenol Hexachlorobenzene |
ฉนวน |
Styrene Formaldehyde n-Propylbenzene pinene |
ขี้ผึ้งขัดพื้น |
Trimethylcyclohexane α-Terpene Ethyltoluene o-Ethyltoluene m,p-Ethyltoluene m-Ethyltoluene 1,2,3-Trimethylbenzene Decane Undecane Nonane Ethylmethylbenzene Dimethyloctane |
น้ำยาลอกสี |
Methylene chloride |
น้ำยาล้างคราบไขมัน |
Carbontetrachloride |
น้ำยาทำความสะอาด |
Trichloroethylene 1,1,1-Trichloroethanol Ethylbenzene Xylene Undecane |
Paint and lacquer solvents |
Chlorobenzene Toluene Trichlorothylene Acetone Cyclohexane Xylene n-Butylbenzene Naphtha |
Deodorizers |
o-Dichlorobenzene |
ลูกเหม็น |
m-Dichlorobenzene p-Dichlorobenzene |
เทปม้วน |
Toluene |
Edge sealing |
Isobutanol n-Butanol |
สารเชื่อมต่อ(Jointing compound) |
Ethylenebenzene Styrene Xylene n-Butanol Isobutanol Formaldehyde Toluene Nonane 1,2,4-Trichlorobenzene |
เครื่องทำความร้อน |
Formaldehyde |
พลาสติก |
Propylacetate Dibutylphthalates |
กระดาษคาร์บอน |
Mineral oil Stearic oil Oleic oil Carbon Black Nigrosine Methyl violet Crystal violet Victoria blue |
สี |
Waxes 2-Ethyl-hexyl-acrylate N-Methylol-acrylamide Pentaerythritol triacrylate Trimethylpropane triacrylate Ripropulene glycol triacrylate Ethoxyethanol Ethoxyethylacetate Butylacrylate Epoxy acrylate Ethyl acrylate Titanium dioxide Latex |
จาก Perry Rand Gee I, Vehicle emission and effects on air quality: indoors and outdoors. Indoor Environment 1994;3:224-236.
ตารางที่ 4 แหล่งที่ปล่อย VOC ในอัตราต่างๆกัน
แหล่ง |
VOC ที่ปล่อยออกมา |
อัตรา มคก/ตรม. |
|
วัสดุอาคาร |
|||
Plywood |
Formaldehyde, terpenes, methjylacetate, n-butanol, tetrachloroiethylene, toluene, nonanol, n-undecane, tertradecane, naphthalene, p-dichlorobenzene,xylenes |
40-2400 |
|
Polystyrene foam |
Styrene, ethylbenzene, aromatics |
30-1400 |
|
Rubber-backed nylon carpet |
Toluene, benzene, n-decane, 4-phenylcyclohexane |
50-300 |
|
New vinyl flooring |
Iso-alkanes, methylbenzenes, xylenes, ethylbenzene, toluene, 2-ethylhexanol, formaldehyde |
120-43000 |
|
Rubber floor covering |
1,1,1-Trichloroethane, styrene, indene,1,3/1,4-diisopropylbenzene, isodecane, acetophenone |
410-1400 |
|
ตัวทำละลายและกาว |
|||
Solvent-based adhesives |
Toluene, styrene, n-undecane, cyclohexane, methylcyclopentane, alcohols |
5.1-16.5 x 106
|
|
Water-based adhesives |
Nonane, decane, undecane, octane |
<104-2.1 x 106
|
|
Wall and flooring adhesives |
Toluene, benzene, ethylacetate, styrene, ethylbenzene |
2.5 x 106 |
|
Sealants |
Methylethylketone, butylpropionate, 2-butoxyethanol, butanol, benzene, toluene |
300-72000 |
|
Wood stains |
Nonane, decane, undecane, methyloctane, dimethylnonane, trimethylbenzene |
17000 |
|
Polyurethane varnish |
Nonane, decane, undecane, methylethylketone, ethylbenzene, xylene |
6000 |
|
Solvent-based waxes and detergents |
Alkane, alkenes, terpenes |
<260 x 106
|
|
Water-based waxes and detergents |
Alcohols, esters, alkoxyalcohols, terpenes, alcohols and acetates |
1.2x105 ถึง 1.2 x 106 |
|
Deodorizers |
Nonane, decane, undecane, ethylheptane, limonene |
1.3-3.7 x 106 |
|
Liquid cleaners and disinfectant |
Limonene, p-cymene, undecane, α-pinene, heptene, decane, nonane, heptane |
1.1 x 106 |
|
จาก Perry Rand Gee I, Vehicle emission and effects on air quality: indoors and outdoors. Indoor Environment 1994;3:224-236.
อาการและอาการแสดงของคนที่สัมผัส VOCs ในอาคารได้แก่
จากการตรวจสอบคุณภาพอากาศที่บ้านและในอาคารซึ่งไม่มีปัญหาต่อสุขภาพพบว่าระดับ TVOC จะต่ำกว่า 1 มก/ลบม ซึ่งเข้าได้ตามมาตรฐานการระบายอากาศ ASHRAE (62-1999)
จากการศึกษาในคนพบว่าค่า TVOC ในบ้านซึ่งมีปัญหาสุขภาพอยู่ในช่วงระหว่าง 0.09-13มก/ลบม ในส่วนที่ไม่มีปัญหานั้นอยู่ในช่วง 0.02-1.7 มก/ลบม จากการศึกษาในตู้พบว่า TVOC threshold ซึ่งเริ่มมีผลต่อคนอยู่ระหว่าง 0.2-3 มก/ลบม และถ้า TVOC มากกว่า 3 มก/ลบม ผู้ถูกทดสอบเริ่มไม่สบายและมีผลต่อสุขภาพ ในคนที่สัมผัสน้อยกว่า 0.2 มก/ลบม จะไม่มีอาการ ที่ระดับ 5 มก/ลบม จะตรวจพบทั้งอาการและอาการแสดงของผลต่อสุขภาพ ถ้ามีการสัมผัส TVOC 8มก/ลบม เป็นเวลามากกว่า 50 นาทีจะทำให้เกิดการระคายเคืองของเยื่อบุตา จมูก และทางเดินหายใจส่วนบน มีการศึกษาในมนุษย์ 5 เรื่องที่พบว่ามีผลต่อระบบการรับรู้และพฤติกรรมถ้ามีการสัมผัสในขนาดต่ำ
พบว่าในขนาด 3 มก/ลบม และ 25 มก/ลบม ผู้ถูกทดสอบจะมีอาการปวดศีรษะ มีอาการทางพฤติกรรมและอาการทางระบบประสาท หลังจากสัมผัสเพียง 2-3 ชั่วโมง ซึ่งจากการยืนยันโดยใช้ neurobehavioral performance test พบว่ามี drowsiness, fatigue, confusion. Headache และ ลดความสนใจ การตรวจสอบด้านจิตใจพบว่ามีการลดลงของการเรียนรู้สิ่งใหม่
อาการทางระบบประสารทจากการสัมผัสในอาคารนั้นไม่เกิดในทุกราย แต่พบว่าในขนาดต่ำๆ จะทำให้เกิดอาการกระวนกระวาย และเฉื่อยชาลง ความจำลดลง และมีสมาธิลดลง ในคนที่เป็นโรค Sick Building Sydrome จะมีอาการมากขึ้น ในการสัมผัส TVOC ในขนาด 3-25 มก/ลบมเพียง 2-3 ชั่วโมงในผู้ถูกทดสอบ จะมีอาการ confusion, memory deficits, fatigue, drowsiness และปวดศีรษะและจะพบบ่อยขึ้นถ้าสัมผัสขนดมากขึ้น
ดังนั้นอาการส่วนใหญ่จะเป็นอาการทางระบบประสาท ซึ่งจะกลับเป็นปกติเร็วหลังออกจากบริเวณนั้น แต่ก็มีบางคนที่ยังมีอาการต่อ โดยไม่สามารถอธิบายได้ อาการปวดศีรษะ fatigue ซึมเศร้า วิตกกังวล และ การกระตุ้นเรื้อรังของระบบประสาทอัตโนมัต เป็นผลข้างเคียงของการที่สัมผัส stressor นั้นเป็นเวลานาน สภาพอากาศที่ไม่ดีในอาคารจะเป็นตัวที่ทำให้เกิด chronic stressors การสัมผัสกับสภาพแวดล้อมในอาคารที่ผู้ป่วยไม่สามารถปรับตัวได้จะทำให้เกิดอาการซึมเศร้า กระวนกระวาย อารมณ์เปลี่ยนแปลง ไม่มีสมาธิ หรือนอนไม่หลับ
การศึกษาในอาสาสมัครที่ไม่สูบบุหรี่และไม่มีbronchial reactivity ซึ่งสัมผัสกับ สารประกอบของ VOC ที่ขนาด 02.5 มก/ลบม และ 25 มก/ลบม แสดงให้เห็นว่ามีการลดลงของ forced expiratory volume in one second ในคนที่สัมผัส 25 มก/ลบม ซึ่งแสดงให้เห็นว่ามีการทำลายอวัยวะที่เกี่ยวข้องกับการหายใจด้วย
มีการทดลองผู้ที่สัมผัสต่อ VOC ขนาด 10 มก/ลบม ชนิดต่างๆ ที่พบบ่อยในอากาศในอาคาร โดยมีการควบคุมความชื้น การใหลของอากาศ อุณหภูมิผิวหนัง อุณหภูมิของอากาศ และระยะเวลาการสัมผัส โดยมีการวัดการบวมของเยื่อจมูก การวัดกลิ่น การวัดน้ำตา และการตรวจเซลล์ที่แสดงถึงการอักเสบในน้ำตา จากการศึกษาพบว่าผู้ที่มีผลกระทบ จะมีกอาการต่อไปอีกมากกว่า 60 นาที
แหล่ง VOCs จากภายนอกอาคาร
สารก่อให้เกิด VOCs ที่สำคัญได้แก่
สารเหล่านี้มีแหล่งกำเนิดที่สำคัญ โดยมีการปล่อยออกมาในสิ่งแวดล้อม จากอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้อง เช่น อุตสาหกรรมปีโตรเคมี เช่นกลุ่มสารที่สำคัญได้แก่ BTEX (benzene, toluene, ethylbenzene, xylene)
จากการเกษตรกรรม และจากการจราจร VOC จะมีผลต่อร่
ไม่มีความเห็น