การจัดการเรียนการสอนในมหาวิทยาลัย เพื่อพัฒนานักศึกษาให้เป็น “มนุษย์ที่สมบูรณ์”
ในยุค “ปฏิรูปการศึกษา” คงต้องมีการ “ปฏิรูป” การจัดการเรียนการสอนในมหาวิทยาลัยด้วย การจัดการเรียนการสอนที่ดี ควรมุ่งพัฒนานักศึกษาให้เป็น “มนุษย์ที่สมบูรณ์” นั่นคือไม่ใช่มีแต่ความชำนาญเฉพาะด้าน แต่ว่ามีความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์เท่าที่จะพึงเป็นไปได้ มนุษย์ที่สมบูรณ์สามารถสรุปได้ดังนี้ คือ :-
- ต้องมีความดี เป็นพื้นฐาน ข้อนี้สำคัญที่สุด ความดี หมายถึง คุณธรรม จริยธรรม การทำสิ่งที่ถูกต้องเหมาะสม สิ่งที่เกิดประโยชน์ต่อผู้อื่นและส่วนรวม ไม่ทำในสิ่งที่เป็นโทษทั้งต่อผู้อื่นและส่วนรวม
- ต้องมีความสามารถ ในการคิด การพูด การทำ การจัดการ ตลอดจนความสามารถในการทำงานหรืออยู่ร่วมกับคนอื่นอย่างสร้างสรรค์
- ต้องมีความสุข ความสุข หมายถึง ความสุขทางกาย ทางใจ ทางปัญญาหรือจิตวิญญาณ และทางสังคมหรือในการอยู่ร่วมกัน นี่คือความหมายของความสุข เป็นความหมายเดียวกับคำว่า “สุขภาพ” หรือ “สุขภาวะ” เป็นความหมายทั้งในประเทศไทยและในระดับสากล เรื่องของความงามเป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยให้เกิดความสุขทางจิตใจ ที่อาจารย์ป๋วย อึ๊งภากรณ์ พูดถึง ความจริง ความงาม และความดี ฉะนั้นการผลิตนักศึกษาให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ ก็ต้องทำให้การศึกษาเป็นแบบองค์รวม ไม่ใช่การศึกษาแบบแยกส่วน แต่รวมหลาย ๆมิติของความเป็นมนุษย์ เช่นบรรจุหลักสูตรในเรื่องกีฬา ดนตรี ความงามต่าง ๆ ด้วย เป็นต้น
ตัวอย่างของมหาวิทยาลัยที่ผลิตแพทย์ให้เป็นแพทย์ที่มีหัวใจของความเป็นมนุษย์ คือที่ประเทศไต้หวัน มีองค์กรพุทธศาสนาองค์กรหนึ่งใหญ่มากเป็นเจ้าของและผู้บริหาร นักศึกษาแพทย์ปีหนึ่งเรียนวิชาจัดดอกไม้ วิธีชงชา วิธีเขียนพู่กันแบบจีน เพื่อกล่อมเกลาจิตใจให้มีสมาธิและความละเอียดอ่อน ผมก็หวังว่า มหาวิทยาลัยทั้งหลายซึ่งได้เจริญก้าวหน้ามาและกำลังปรับเปลี่ยนให้ทันยุคสมัย ไม่ใช่ทางศาสตร์ใดศาสตร์หนึ่งเท่านั้น แต่ให้ทันยุคสมัยที่โลกกำลังต้องการความสันติสุขอย่างถ้วนทั่วและในทุกระดับของสังคม มีความดี ความงาม พร้อม ๆ กับความสามารถที่สร้างสรรค์นำสู่ความเจริญที่แท้จริง มั่นคงและยั่งยืน
ปัจจุบันโลกมีปัญหามากเพราะว่ามีคุณธรรมความดีน้อยเกินไป เมื่อเทียบกับความสามารถ ในขณะที่ ความสามารถกลายเป็นตัวทำลายเพราะตั้งอยู่บนฐานของความโลภ ความเห็นแก่ตัว ความอยากมีอำนาจ บริโภคนิยมและวัตถุนิยม ผสมกับเรื่องประชากรที่ล้นโลกไปประมาณ 3.5 เท่า ของประชากรที่ควรจะมีประมาณ 2,000 ล้านคน ซึ่งจะสมดุลกับทรัพยากรที่โลกมีอยู่ แต่เรามีประชากรทั้งโลกประมาณ 7,000 ล้านคน ประเทศไทยก็เหมือนกัน เราควรมีประชากรประมาณ 20 ล้านคนดังเช่นเมื่อ 60 ปีที่แล้ว แต่ปัจจุบันเรามี 67 ล้านคน ต้องแก่งแย่งแข่งขัน แย่งชิงทรัพยากร และใช้ทรัพยากรมาก บริโภคมาก ผสมกับความโลภ ความอยากได้ อยากมี อยากเป็น เห็นแก่ตัว อยากมีอำนาจ ก็ไปทับถมการใช้ทรัพยากรที่มีน้อยอยู่แล้วให้หมดไปหรือเกิดความเสื่อมโทรมมากขึ้น ๆ ซึ่งเรื่องนี้ E.F.Schumacher ที่เขียนเรื่อง Small is Beautiful พูดและเขียนไว้เมื่อ 40 ปีมาแล้ว พูดเรื่องปัญหาประชากรล้นโลก ทรัพยากรจะไม่เพียงพอ จะเกิดการแย่งชิงทรัพยากร และจะมีปัญหาเรื่องน้ำมัน พูดไว้ตั้งแต่ปี 1970 แม้กระทั่งปัญหานิวเคลียร์ที่เอามาทำไฟฟ้า Schumacher ก็พูดไว้แล้วว่าพลังงานนิวเคลียร์จะมีปัญหา
ฉะนั้น ทางออกของโลกในระยะยาว ส่วนที่คิดว่าไม่ยากนักคือการเพิ่มคุณธรรมความดี เพราะคุณธรรมความดีมีอยู่แล้วในทุกคนและในทุกหนทุกแห่ง แต่มักถูกละเลยหรือมองข้ามไป ที่ยากกว่าคือการลดความโลภ ความอยากได้ อยากมี อยากเป็น ความเห็นแก่ตัว การลดวัตถุนิยม บริโภคนิยม ข้อนี้ยากกว่าเพราะกลายเป็นวัฒนธรรมของสังคมโลก และของสังคมไทยมาเป็นเวลานาน ส่วนที่ยากที่สุดคือการชะลอและลดจำนวนประชากรเพื่อให้สมดุลกับทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่ อย่างไรก็ตามผมเองคิดว่าการแก้ปัญหาพื้นฐานทั้ง 3 เรื่องนี้เป็นไปได้
เรื่องแรก การเพิ่มคุณธรรมความดี อาจจะทำได้เร็วหน่อย
เรื่องที่สอง การลดความโลภ ความเห็นแก่ตัว บริโภคนิยม วัตถุนิยม คงทำได้ช้าหน่อย
เรื่องที่สาม การชะลอและลดจำนวนประชากรต้องช้าที่สุด เพราะเป็นเรื่องยาก เหมือนกับเราถลำมามากแล้ว และเป็นเรื่องละเอียดอ่อน มีเรื่องวัฒนธรรมและศาสนาเข้ามาเกี่ยวข้อง รวมทั้งเรื่องชาตินิยม เรื่องอำนาจนิยม เข้ามาเกี่ยวข้อง และต้องเป็นความร่วมมือกัน ภายในประเทศ ในระดับกลุ่มประเทศ แล้วขยายเป็นทั้งโลก
ประเทศไทยและโลกจะประสบปัญหาแน่ ๆ เพราะปัญหาเหล่านี้ เรากำลังเผชิญอยู่แล้วเพียงแต่ยังไม่วิกฤตสุด ๆ ทุกวันนี้ถ้าเราทดสอบกลับไปว่าปัญหาความขัดแย้งรุนแรง ปัญหาความยากจนยากลำบาก ปัญหาสภาพแวดล้อมเป็นอันตราย และปัญหาภัยพิบัติที่มากขึ้นเหล่านี้มีสาเหตุพื้นฐานมาจากไหน จะได้มาจากปัญหาพื้นฐานที่ผมกล่าวไป คือ (1)ประชากรหนาแน่นมากไป (2) ความโลภ ความเห็นแก่ตัว บริโภคนิยม วัตถุนิยม มากเกินไป และ (3) คุณธรรมความดีน้อยเกินไป
ถ้ามหาวิทยาลัยทั้งหลายจะมีส่วนแม้เพียงน้อยนิดในการช่วยให้ทั้งสามปัญหาพื้นฐานที่กล่าวมานั้นดีขึ้น อย่างน้อยการผลิตนักศึกษาให้เป็นมนุษย์ที่ดีที่สมบูรณ์ แล้วออกไปช่วยกันสร้างครอบครัวที่ดีที่สมบูรณ์ สร้างชุมชนที่ดีที่สมบูรณ์ สร้างองค์กรที่ดีที่สมบูรณ์ สร้างสังคมที่ดีที่สมบูรณ์ นั่นก็คือครอบครัว องค์กร ชุมชน สังคม ที่มีทั้งความดี ความสามารถ และความสุข ที่มากพอและสมดุลกัน ถ้ามหาวิทยาลัยจะร่วมมือประสานงานกันทั้งหมดก็ยิ่งดี ซึ่งขณะนี้เรามีกระบวนการในการปฏิรูปประเทศไทยที่มหาวิทยาลัยทั้งหลายมีบทบาทอยู่ด้วย เช่น โครงการ “หนึ่งมหาวิทยาลัยหนึ่งจังหวัด” จึงควรที่มหาวิทยาลัยทั้งหลายจะได้พิจารณาดำเนินการทั้งในเรื่อง “การปฏิรูปการจัดการเรียนการสอน” ของมหาวิทยาลัยตนเอง และในเรื่อง “การปฏิรูปการศึกษา” ในภาพรวม ให้เป็นรูปธรรมอย่างจริงจังและต่อเนื่อง
ความเห็น (40)
ผมสอนแบบเน้น "ความเป็นคน" แล้วนะครับ ท่านอาจารย์ไพบูลย์ ;)
แต่ผมเป็นเพียงแค่ 1 ใน 100 เท่านั้น ;(
ขอบคุณสำหรับแนวความคิดครับ
- น่าสนใจมากเลยครับ
- ได้ความรู้ครับ
- อยากเห็นรัฐบาลทำจริงๆครับ
รำลึกถึงท่านค่ะ ขอบคุณที่ฝากบทความทรงคุณค่าไว้ให้พวกเรา ... ประเทศไต้หวัน มีองค์กรพุทธศาสนาองค์กรหนึ่งใหญ่มากเป็นเจ้าของและผู้บริหาร นักศึกษาแพทย์ปีหนึ่งเรียนวิชาจัดดอกไม้ วิธีชงชา วิธีเขียนพู่กันแบบจีน เพื่อกล่อมเกลาจิตใจให้มีสมาธิและความละเอียดอ่อน ... นักศึกษาแพทย์ ที่ตั้งเป้าจะเป็น ศัลยแพทย์คนหนึ่ง บอกว่า ช่วงปริญญาตรี เธอลงเรียน Biochemistry กับ Art ปรากฎว่า ทำงานส่งวิชาวาดเขียน แกะสลัก ได้ดียิ่ง จึงตั้งเป้าเป็นศัลยแพทย์แต่นั้นมา
ขอแสดงความอาลัยรักท่าน ซึ่งเป็นแบบอย่างของคนดีและคนเก่งที่ผมศรัทธาด้วยใจ
กลับมาอีกครั้ง เพื่อขอแสดงความอาลัยการจากไปของคนดี ๆ อย่างอาจารย์นะครับ
องค์กรชุมชนชาวบ้านสูญเสียคนต้นคิดในการให้ชาวบ้านลุกขึ้นมาจัดการตนเอง
ขอร่วมอาลัยต่อการจากไปของท่าน
ปรัชญาสูงสุดของโรงเรียนลำปลายมาศพัฒนา “การศึกษาเพื่อพัฒนาความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์”
การตีความในความหมายของประโยคนี้ย่อมแตกต่างกันของแต่ ละคน ตามประสบการณ์หรือกรอบความคิดที่แตกต่างกัน แต่ในความหมายสำหรับโรงเรียนลำปลายมาศ พัฒนานั้น หมายถึง การที่บุคคลบรรลุความฉลาดทั้งสี่ด้านนี้
PQ (Physical Quotient) ความฉลาดทางด้านร่างกาย IQ (Intellectual Quotient) ความฉลาดทางด้านการคิด EQ (Emotional Quotient) ความฉลาดทางด้านอารมณ์ SQ (Spiritual Quotient) ความฉลาดทางด้านจิตวิญญาณ
ขอบคุณบันทึกดีๆ ครับ
ขอไว้อาลัยท่าน อ.ไพบูลย์ ครับ ท่านเป็นตัวอย่างแก่ชนรุ่นหลังถึงบุคคลผู้เสียสละและทำคุณความดีอย่างไม่เห็นแก่เหนื่อยยากครับ
ขอไว้อาลัยท่านอาจารย์ไพบูลย์ วัฒนศิริธรรม ครับ ขาดคนเขียนไปอีกท่านหนึ่งเลยครับ
ขอร่วมไว้อาลัยแด่คนดีของแผ่นดินที่ฝากผลงานเพื่อชาติไว้มากมาย...
ขอแสดงความไว้อาลัย อ.ไพบูลย์ วัฒนศิริธรรม ด้วยครับ.. คนดีของสังคมไทย ที่น่ายกย่อง
ขอร่วมไว้อาลัยแด่ท่านอาจารย์ไพบูลย์ วัฒนศิริธรรม
ผู้สร้างคุณงามความดีไว้แก่สังคมไทยอย่างมากมาย...
ขอกราบไว้อาลัยแด่ท่านอาจารย์ไพบูลย์ วัฒนศิริธรรม ปูชนียบุคคลผู้มีคุณูปการแก่สังคมไทยค่ะ
ขอไว้อาลัยท่านอาจารย์ไพบูลย์ วัฒนศิริธรรมท่านเป็นคนดี ขอให้ท่านไปสู่สุคติค่ะ
การสอน กับ การเรียนรู้ ต่างกัน ผม ว่า การที่ คนได้มีโอกาส เข้าไป สัมผัส ประสบการณ์ ที่ดี นานพอ จะช่วยได้ อย่างผมเอง ไม่เคย ออกค่ายอาสาใดๆ ใน มหาลัย แต่ชอบทำงาน ในชนบท และรักที่จะดูแลชาวบ้าน เพราะได้อาศัย อยู่ในบ้าน ของเด็กอีสานชนบทที่ได้ทุนเรียนต่อมหาวิทยาลัย 3ปี การได้ อยู่ร่วมกันนานขนาดนั้น มันได้ผลดีมาก ผมว่าดีกว่าไปออกค่าย 5 วัน 10 วัน แล้วทำตัวแปลกแยกจากชาวบ้านมากครับ
ขอร่วมไว้อาลัยกับ "ตัวอย่าง" และ "ตำนาน"ของแผ่นดินครับ..
- ต้องมีความดี เป็นพื้นฐาน ข้อนี้สำคัญที่สุด ความดี หมายถึง คุณธรรม จริยธรรม การทำสิ่งที่ถูกต้องเหมาะสม สิ่งที่เกิดประโยชน์ต่อผู้อื่นและส่วนรวม ไม่ทำในสิ่งที่เป็นโทษทั้งต่อผู้อื่นและส่วนรวม
- ต้องมีความสามารถ ในการคิด การพูด การทำ การจัดการ ตลอดจนความสามารถในการทำงานหรืออยู่ร่วมกับคนอื่นอย่างสร้างสรรค์
- ต้องมีความสุข ความสุข หมายถึง ความสุขทางกาย ทางใจ ทางปัญญาหรือจิตวิญญาณ และทางสังคมหรือในการอยู่ร่วมกัน นี่คือความหมายของความสุข เป็นความหมายเดียวกับคำว่า “สุขภาพ” หรือ “สุขภาวะ” เป็นความหมายทั้งในประเทศไทยและในระดับสากล เรื่องของความงามเป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยให้เกิดความสุขทางจิตใจ ที่อาจารย์ป๋วย อึ๊งภากรณ์ พูดถึง
-ความจริง ความงาม และความดี ฉะนั้นการผลิตนักศึกษาให้เป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ ก็ต้องทำให้การศึกษาเป็นแบบองค์รวม ไม่ใช่การศึกษาแบบแยกส่วน แต่รวมหลาย ๆมิติของความเป็นมนุษย์ เช่นบรรจุหลักสูตรในเรื่องกีฬา ดนตรี ความงามต่าง ๆ
- ขอบคุณท่าน ... อจ.ค่ะ....เป็นความรู้...ที่ลึกซึ่งมากค่ะ
ด้วยความชื่นชม และอาลัยครับผม
...ขอร่วมไว้อาลัย..กับ..ความคิด..ดีๆ..ที่ฝากไว้..เจ้าค่ะ..ยายธี
ขอแสดงความเสียใจต่อการจากไปของคนดีท่านนี้ค่ะ.
ร่วมไว้อาลัยต่อการจากไปของอาจารย์ค่ะ
สอนคนมากกว่าสอนหนังสือแน่นอน คงเริ่มสอนตั้งแต่ อนุบาลก็คงจะดีเพราะจะต้องปลูกฝังตั้งแต่เด็กๆ
-
ขอร่วมไว้อาลัยท่านอาจารย์ไพบูลย์ วัฒนศิริธรรม คนดีที่ร่างกายจากไป แต่ความดียังคงอยู่ ในช่วงที่ท่านดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ เคยดูข่าวท่านวูบขณะปฏิบัติงานในหน้าที่ดังกล่าว
-
"ความโลภ ความอยากได้ อยากมี อยากเป็น ความเห็นแก่ตัว สังคมวัตถุนิยม บริโภคนิยม" ปัญหาพื้นฐานที่ท่านอาจารย์ไพบูลย์กล่าวถึง เป็นปัญหาตรงใจที่ดิฉันมองอยู่ตลอด ว่าเป็นเหตุปัจจัยพื้นฐานหนึ่งของความหายนะของประเทศ ที่คนมีอำนาจบางคนสนับสนุนให้มีมากยิ่งขึ้น คนรวยที่รวยแล้วก็ยังอยากรวยยิ่งขึ้น คนจนที่ไม่ประมาณตนอยากมีในสิ่งที่เกินฐานะ ละเลยการดำเนินชีวิตด้วย "ความพอเพียง" ตามแนวพระราชดำริ ชื่นชมคนที่หยิบยื่นวัตถุให้ คุณจะแสวงประโยชน์จากประเทศชาติอย่างไรฉันไม่สนใจ ขอเพียงหยิบยื่นผลประโยชน์ให้ฉันบ้างก็พอใจแล้ว
-
อันที่จริงหลักสูตรระดับอุดมศึกษา (ระดับปริญญาตรี) นั้น ก็มีทั้งหมวดวิชาที่มุ่งพัฒนานักศึกษาให้มีความสามารถและความชำนาญเฉพาะด้าน ซึ่งก็คือ "หมวดวิชาเฉพาะด้าน" ประกอบด้วยรายวิชาตามสาขาที่นักศึกษาเลือกเรียนเป็นวิชาเอกวิชาโท อย่างเช่น ภาคเรียนที่ผ่านมา ผู้เขียนได้สอนนักศึกษา 29 สาขาวิชา มีสาขาการบัญชี การปกครองท้องถิ่น การแพทย์แผนไทยและแพทย์ทางเลือก นาฏศิลป์และการละคร วิทยาการคอมพิวเตอร์ และเทคโนโลยีการก่อสร้าง เป็นต้น และมีหมวดวิชาที่มุ่งพัฒนาให้นักศึกษาเป็น “มนุษย์ที่สมบูรณ์” หรือ "พลเมืองดี" ซึ่งเป็นหมวดวิชาที่เรียกว่า "การศึกษาทั่วไป (General Education)" ซึ่งผู้เขียนเองได้รับผิดชอบในรายวิชา "พฤติกรรมของมนุษย์และการพัฒนาตน" และ "การพัฒนาทักษะการคิด" และยังมีรายวิชาที่มุ่งพัฒนาความดี ความงามต่างๆ อีกมากมาย แต่ปัญหามันอยู่ที่การจัดประสบการณ์การเรียนรู้ที่ไม่ได้ผลตามวัตถุประสงค์ของหลักสูตร เพราะการสอนคนให้เป็นคนดียากกว่าสอนให้เป็นคนเก่ง อาจารย์ส่วนใหญ่ก็จะสอนเน้นเนื้อหาวัความรู้ในเนื้อหาเพื่อตัดสินผลการเรียน ไม่สอนลึกไปถึงขั้นการสร้างค่านิยม (Value) ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำได้ยาก จึงไม่สามารถสร้างค่านิยมต่างๆ เช่น ความซื่อสัตย์ ความพอเพียง จิตสำนึกต่อส่วนรวม ได้
ขอแสดงความอาลัยในการจากไปของท่านครับ เคารพนับถือท่าน ระลึกถึงท่านครับ ตอนมีเหตุการน้ำท่วม ท่านเป็นห่วงชาวนครปฐม โทรศัพท์มาถามว่าเป็นไงบ้าง มีแนวทางป้องกัน แก้ไขกันอย่างไร อยากเห็นสถาบันการศึกษาลงมาเป็นตัวประสานชุมชน ทำงานร่วมกับภาคส่วนต่างๆ ท่านเชื่อว่าสถาบันการศึกษาเป็นตัวกลางที่ดีได้ ท่านได้ให้กำลังใจในการทำงาน ที่มีคุณค่ายิ่งและไม่มีวันลืม
บุญกุศลคุณความดีที่ท่านมีมากล้น ผลบุญนั้น ย่อมส่งท่านสู่สุคติสัมปรายภพแน่นอน แม้ท่านจากไป แต่ความดีของท่านจะยังคงอยู่ตลอดไป ด้วยอาลัยและเคารพนับถืออย่างสูง
ไว้อาลัยการจากไปไพบูลย์นี้
เป็นคนดีมีคุณค่าสง่าสม
ยังไม่เคยพบพูดจาฟังคารม
ขอชื่นชมในผลงานอาจารย์...เอย.
ขอร่วมไว้อาลัยค่ะ
ขอร่วมกราบไว้อาลัยแด่ท่านอาจารย์ไพบูลย์ วัฒนศิริธรรม ครับ
ขอแสดงความเสียใจ
และ ร่ ว ม ไว้ อ า ลัย ค รับ
ขอร่วมอาลัยอย่างสุดซึ้งครับ
ขอร่วมไว้อาลัยแด่ท่านอาจารย์ไพบูลย์ วัฒนศิริธรรม
ผู้สร้างคุณงามความดีไว้แก่สังคมไทยอย่างมากมาย...
อาลัยครู ผู้เป็นครูทั้งชีวิต
ฉันเพิ่งเข้าใจ การสอนแบบเป็นองค์รวมจากบทความชิ้นนี้เอง
ขอบพระคุณค่ะ
แม้จากไป ก็ยังทิ้งไว้ซึ่งบทเรียน
ตัวตาย แต่ผลงานยังคงอยู่ เป็นแนวคิดรุ่นหลัง/รุ่นใหม่ ขอเก็บใส่ใจ ปฏิบัติตามครับ
การจัดการเพื่อให้ได้คนดีสักคนนั้นแม้จะยาก แต่ต้องมีความพยายามต่อไป ขอบพระคุณที่ท่านได้มอบแนวทางไว้ให้พวกเราทำกันต่อไป
ขอร่วมอาลัยการจากไปของอาจารย์ด้วยค่ะ ประเทศไทยสูญเสียคนดีคนเก่งไปอีกคนแล้ว แต่ก็เชื่อมั่นว่างานเผยแพร่ความดีของอาจารย์ที่ทำไว้มากมายจะยังคงอยู่ต่อไปกับบทความดีๆ เรื่องราวดีๆ ที่อาจารย์ฝากไว้ค่ะ
ร่วมไว้อาลัย แด่อาจารย์ ...และร่วมส่งวิญญาณสู่แดนสัมปราย
ท่านอาจารย์ไพบูลย์ วัฒนศิริธรรม
พฤษภกาสร อีกกุญชรอันปลดปลง
โททนต์เสน่งคง สำคัญหมายในกายมี
นรชาติวางวาย
มลายสิ้นทั้งอินทรี
สถิตทั่วแต่ชั่วดี
ประดับไว้ในโลกา
ความดีก็ปรากฏ
กิติยศฤาชา
ความชั่วก็นินทา
ทุรยศยินขจร
....ท่านอจ....เป็นเช่นนี้ค่ะ
ขอแสดงความเสียใจ และขอไว้อาลัยแด่ อาจารย์ครับ ท่านจากไปเพียงกายวัตถุธาตุ แต่ความดีและคุณค่า ยังคงอยู่คู่สังคมไทย ครับ
เห็นด้วยกับให้ความสำคัญกับความเป็นมนุษย์ มากกว่าอย่างอื่น มมร.วิทยาเล้านนา จ.เชียงใหม่ ก็เน้นความเป็นมนุษย์ ให้เข้าใจในความเป็นมนุษย์ ขอความดีทุกก้าวเดินจงคงอยู่กับโลกใบนี้
ผลงานสานผนึก จักจารึกมิเสื่อมสูญ ระบือชื่อไพบูลย์ สุดอาดูรทุกดวงแด
พิชา ดำรงค์พิวัฒน์
โลกสูญเสียคนดีคนเก่ง ประเทศไทยสูญเสียผู้นำทางความคิด การสานต่อ แนวคิด จิตวิญญาณของ
ท่านไพบูลย์ คงจะเป็นการระลึกถึงท่านที่ ดีที่สุด