ระบบ กับ วัฒนธรรมองค์กร คนละเรื่องเดียวกัน
เอามาฝาก อ่านฟรี ไปก่อน นะ
บทที่ XXX หนงสือ LO เล่ม สาม แยกระบบออกจากวัฒนธรรมองค์กรแต่ก็ทำไปด้วยกันหลายคน ทำ LO แล้ว สับสน ระหว่างเรื่องของ ระบบ (System) เช่น ISO TQM TPM KM เป็นต้น กับ เรื่อง วัฒนธรรมองค์กร (Cultures หรือพฤติกรรมในองค์กร) เช่น วัฒนธรรมการเรียนรู้ การสร้างนวตกรรม สันดานรักเครื่องจักร สันดานใฝ่รู้ สันดานพูดคุยกันอย่างเปิดใจแต่ไม่แค้นใจ ฯลฯ ไม่ออก
ผลก็คือ
๑) คนที่เคยเป็นพระเอก เรื่อง ระบบ เช่น เซียนทำ ISO ทั้งหลาย รู้สึกตนเอง โดนแย่งซีน เสียบทบาทไป เพราะ “ตัวตน” “เสียงภายใน” บอกว่า ตนเองกำลังสูญเสีย โดยหารู้ไม่ว่า LO กับ ISO มันคนละเรื่องเดียวกันเลย คือ มันเกื้อหนุนกัน
๒) พวกเคร่งระบบ เมื่อจับมาทำ LO จะได้ผลงานออกมาเป็นระบบ เช่น ได้ KM แทนที่จะได้ LO โดยหารู้ไม่ว่า LO เป็นการสร้างวัฒนธรรม สร้างวิธีคิด ที่ต้องอาศัยเรื่องของ “ใจ” เป็นเรื่อง นุ่มลึก (Deep & soft) ไม่ใช่ เป็นอะไรที่ “แข็งและไร้หัวใจ” (Rigid & heartless) อย่างที่เคยทำสำเร็จในการสร้างระบบต่างๆ
เราไม่สังเกตหรือว่า เราทำ ระบบต่างๆ ไม่เป็น เราเน้นแต่ด้านแข็ง ด้านผล ด้านตัวเลข จนละเลย เรื่องลึกๆ นุ่มลึกใน “ใจ”ของพนักงาน หรือ แม้นแต่ของตนเอง
คนตรวจระบบต่างๆ สุดท้าย ได้แต่อำนาจ ที่คนโดนตรวจดูจะ”แกล้ง”ยอมไปงั้นๆเอง
เราไม่รู้สึกหรือว่า ต่างชาติมาติดตั้งระบบอะไรก็แล้วแต่ เราทำมันเละทุกที แถมเสียเงินค่าโง่ โดยไม่คิดระบบของตนเอง
ระบบต่างๆที่ทำนั้นดี และต้องทำ แต่ เราเอาคนมาทำที่ไม่มี “ใจ” คนบ้าอำนาจ คนที่ยังหาตนเองไม่เจอ สุดท้ายคนเหล่านี้ก็ทำมันซะเสียรูปไปเลย พนักงานแค่เอ่ยชื่อ 5ส TQM TPM ISO ก็ขนหัวลุกแล้ว
ระบบพวกนี้ดีครับ แต่ เมื่อไรคนทำระบบจะทำ เรื่องของ วัฒนธรรมองค์กรขนานไปด้วย
ครูสมพรสอนลิง ท่านสอนลิงให้ทำงานเก็บผลไม้ได้ ท่านย้ำเสมอว่า ความรักต้องมาก่อนความรู้ และ ถ้าจะให้ลิงมีวินัย ต้องรุกด้วยอาหาร ความรัก ปิยวาจา ฯลฯ
สังเกตไหมว่า ระบบต่างๆ ทำไปแล้ว ได้รางวัลไปแล้ว ได้ Deming prize ไปแล้ว คนของเราได้อะไร คิดดีขึ้นไหม มีความสุขกว่าเดิมไหม พูดกันรู้เรื่องขึ้นไป รักองค์กรมากไหม ฯลฯ หรือ ในทางกลับกัน เข็ดขยาด เจ้านายนักล่ารางวัล ลาออกไปมากมาย มีคนบ้าอำนาจมาดูแลระบบมากขึ้น รางวัลมามกายแต่องค์กรไม่ได้กำไรขึ้นเลย ฯลฯ นี่แหละ มาถูกทางแล้ว คือ ทำ ระบบ เพราะ จำเป็น แต่ ดันลืม พก “หัวใจ” มาด้วย เรียกว่า ตายตอนจบ “ถูกทางแต่ตายกลางทาง”
๓) พนักงานเบื่อการทำระบบต่างๆ เพราะ เราไม่ได้ “ใจ”พวกเขามา การแค่ ได้ใบรับรองแล้ว เลี้ยงฉลองโต๊ะจีน ร้องเพลงกันสนุกสนาน ฯลฯ ถามจริงๆเถอะ นั่นใข่ ความต้องการที่แท้จริงของพวกเขาหรือไม่
พนักงานอาจจะคิดว่า ทำแทบตาย ก็แค่ได้กิน ธรรมดาไปงานแต่ง งานขึ้นบ้านใหม่ ฯลฯ ก็กินแบบนี้อยู่แล้ว
ถ้าเราวางระบบได้ถูกต้อง มีวัฒนธรรมที่เป็นบรรยากาศหล่อหลอมการทำระบบ พนักงานมีความสุข พนักงานทำด้วยใจ สนุกอยู่กับงาน ฯลฯ ระบบจะออกมาดีเอง
คนตรวจระบบ ที่ตรวจแต่ “ความผิด” เจอแต่ “ความบกพร่อง” ตื่นๆ เจอ เรื่องเดิมๆ เช่น ลืมลงนาม ไม่ทำตามขั้นตอน ฯลฯ เป็นคนตรวจระบบที่ไม่ใช่ คนตรวจระบบที่สมบูรณ์แบบ เป็นหุ่นยนต์ที่ไร้ใจ เป็นเซียนระบบที่ไม่นุ่มลึก มีแต่แข็ง เอาแต่ใจ
สมัยใหม่ ตรวจระบบ ต้อง ตรวจที่พฤติกรรมครับ ตรวจ TPM เขาตรวจคนมากกว่าเครื่องจักร คนตรวจยุคโบราณยังอยู่ตื้นๆ แค่ ขอดูเอกสาร ไหนทำให้ดูสิ ฯลฯ พวกเมาระบบ จะเร่งผล จนลืมดูความมนุษย์ของพนักงาน หรือแม้แต่ตนเอง สุดท้าย ก็จะเป็นอย่างที่ได้ยินบ่อยๆว่า เกิดอเมริกา โตญี่ปุ่น ตายเมืองไทย” ก็ด้วยสาเหตุต่างๆ ที่ผมเขียนไว้ข้างต้นนี่เอง
ความเห็น (3)
โอ้โห...อาจารย์ทำให้คนอ่านติดใจอย่างนี้ หนังสือยังไม่ออกก็เข้าคิวจองกันก่อนแน่เลย......การตลาดหรือเปล่านี่....(แซวเล่นค่ะ) ยังไงก็จะตามข่าววางแผงค่ะ
เลี่ยวท่าหลวง
อาจารย์เขียนได้ชัดเจนดีมากครับ อ่านแล้วเห็นภาพเลย และเห็นด้วยอย่างยิ่งว่าเรื่องทั้งสอง ต้องทำไปพร้อมๆ กัน (ในอารมณ์ที่สอดคล้องกัน) เหมือนหยินกับหยาง
ขออนุญาตเอาเรื่องนี้ไป Share ต่อครับ