การจัดการความรู้ในโรงเรียน

                 จาก weekly meeting สคส. วันนี้ บางช่วงบางตอนในที่ประชุมได้พูดถึงการจัดการความรู้ในโรงเรียน ทำให้ดิฉันนึกถึงเมื่อครั้งที่เคยทำงานส่งเสริมการทำโครงงานวิทยาศาสตร์ในโรงเรียนชนบท  จะว่าไปแล้วการทำโครงงานวิทยาศาสตร์ก็ถือเป็นเครื่องมือจัดการความรู้อย่างหนึ่งที่มุ่งไปที่เด็กโดยเฉพาะ  โครงงานวิทยาศาสตร์ที่ทำง่ายและเป็นที่นิยมทำกันในโรงเรียนเหล่านั้นคือโครงงานประเภทสำรวจ  เป็นโครงงานที่เด็กๆ ได้สำรวจสิ่งต่างๆ รอบตัวอย่างสนุกสนานเนื่องจากได้ปฏิบัติจริง ซึ่งสามารถสำรวจได้ทั้งในโรงเรียนและในหมู่บ้าน แต่การสำรวจนั้นเด็กๆ ต้องใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์คือ ต้องมีการวางแผนสำรวจว่าจะสำรวจจุดใดบ้างระยะเวลานานแค่ไหน ออกแบบการบันทึกผลการสำรวจเพื่อให้ได้ผลครบถ้วน  และสุดท้ายคือการสรุปและวิเคราะห์ผลการสำรวจ  
                

                 ตัวอย่างโครงงานสำรวจ การสำรวจสิ่งมีชีวิตในลำน้ำสายหลักที่เป็นแหล่งอาหารของคนในหมู่บ้าน  การสำรวจสมุนไพรพื้นบ้านในการรักษาโรคจากผู้เฒ่าผู้แก่ในหมู่บ้าน  หรือแม้แต่การรวบรวมพันธุ์พืชในหมู่บ้านโดยการเขียนชื่อสามัญที่คนในหมู่บ้านเรียกกันควบคู่ไปกับการหาชื่อวิทยาศาสตร์ของพันธุ์พืชนั้น เป็นต้น   โครงงานเหล่านี้นอกจากจะเป็นการจัดการความรู้ในระดับปัจเจกคือในตัวเด็กเองแล้ว  หากโรงเรียนมีการทำโครงงานลักษณะนี้เกิดขึ้นมากมายคงถือได้ว่าเป็นการจัดการความรู้ระดับโรงเรียนได้
 

             การจัดการความรู้โดยการใช้โครงงานวิทยาศาสตร์เป็นเครื่องมือนี้สิ่งสำคัญที่สุดคือ ครูต้องเข้าใจขั้นตอนและกระบวนการทางวิทยาศาสตร์พอสมควรจึงจะสามารถถ่ายทอดไปยังเด็กได้ถูกต้อง หากแต่ครูวิทยาศาสตร์ในระดับประถมศึกษาในโรงเรียนชนบทเท่าที่ดิฉันเคยสัมผัสแทบจะไม่มีครูที่จบวิทยาศาสตร์เลย ทำให้การทำโครงงานวิทยาศาสตร์เกิดขึ้นน้อยในโรงเรียนเหล่านี้เพราะทุกสิ่งในโรงเรียนจะเกิดขึ้นได้ล้วนมาจากครูทั้งสิ้น    แต่หากมองในโรงเรียนใหญ่ๆ หรือโรงเรียนเอกชนที่มีบุคลากรเพียบพร้อม แล้วนำโครงงานวิทยาศาสตร์ไปใช้เป็นเครื่องมือหนึ่งในการจัดการความรู้ในโรงเรียนที่มุ่งผลไปที่เด็ก ดิฉันคิดว่าเด็กๆ คงจะได้รับประโยชน์ไม่ใช่น้อยและโรงเรียนนั้นคงประสบความสำเร็จในการจัดการความรู้ไปด้วย

 

[พิมนิดา]

ดีมาก