ความเห็นแย้งต่อประเด็น “ความเห็นของสี่องค์กรวิชาชีพ” (3)
ประเด็นหลักที่สอง พิจารณาว่ามีความจำเป็นที่ต้องมีกฎหมายวิชาชีพการสาธารณสุขชุมชนหรือ การสาธารณสุข ออกมาบังคับใช้หรือไม่
ประเด็นหลักข้อสองนี้ทางสี่องค์กรวิชาชีพแยกพิจารณาเป็น 3 ประเด็นคือ
ประเด็น 2.1 กิจการงานด้านสาธารณสุขหรือการสาธารณสุขชุมชนก็ดี เป็นกิจกรรมที่ประชาชนต้องเข้ามามีส่วนร่วมและต้องส่งเสริมให้ร่วมมือกันให้มากที่สุด การมีกฎหมายวิชาชีพจะไปจำกัดสิทธิขั้นพื้นฐานของประชาชน ในทางตรงกันข้ามกลับจำเป็นที่ต้องส่งเสริมให้ประชาชนมีความรู้และเป็นศูนย์กลางในการดำเนินกิจกรรม จึงไม่สมควรให้เป็นวิชาชีพ
ความเห็นของสี่องค์กรวิชาชีพต่อประเด็นนี้หากฟังดูไม่ละเอียดดูเสมือนว่าจะเป็นจริง ว่าการมีวิชาชีพสาธารณสุขแล้วประชาชนจะทำการสาธารณสุขโดยตนเองไม่ได้ แต่ในความเป็นจริงไม่เป็นเช่นนั้นยิ่งหากมีผู้ประกอบวิชาชีพสาธารณสุขยิ่งจะทำให้กระบวนการส่งเสริมการสร้างสุขภาพ และการป้องกันโรคของประชาชน เหล่านี้เป็นไปอย่างถูกต้องและมีหลักวิชาการมากขึ้น ด้วยเพราะเป็นการจัดขึ้นและให้บริการโดยนักสาธารณสุขมืออาชีพและมีความรู้จริงด้านสาธารณสุข ยกตัวอย่างเช่น การดำเนินป้องกันโรคติดต่อบางชนิดที่รุนแรงก็อยู่ภายใต้ผู้เชี่ยวชาญที่รู้จริง ร่วมมือกับประชาชนและจัดกิจกรรมหรือบริการให้กับประชาชน การส่งเสริมสุขภาพบางเรื่องที่เป็นการใช้องค์ความรู้เฉพาะเช่น การดูแลผู้ทุพลภาพหรือผู้สูงอายุ การออกกำลังกายสำหรับผู้มีสภาวะเสี่ยง การปฏิบัติตนหรือการดูแลสุขภาพในบางกลุ่มประชากร เป็นต้น จำเป็นต้องอาศัยผู้ที่ศึกษาและรู้จริงในการจัดบริการเป็นการเฉพาะให้ ยิ่งมีผู้มีความรู้เฉพาะเรื่องมากขึ้นหลากหลายขึ้นยิ่งเป็นประโยชน์ต่อประชาชน คงจะเป็นเรื่องที่น่าแปลกเป็นอย่างมาก หากการดูแลตนเองของประชาชนจะถูกจำกัดโดยผู้ประกอบวิชาชีพใดวิชาชีพหนึ่ง ไม่อย่างนั้นการปฏิบัติต่อตนเองเมื่อเจ็บป่วยคงไม่เป็นข้อยกเว้นในการห้ามผู้อื่นไม่ให้การประกอบวิชาชีพเวชกรรม ตามกฎหมายว่าด้วยวิชาชีพเวชกรรม เป็นต้น กิจกรรมหรือการกระทำใดที่เป็นการกระทำต่อตนเองในทางที่เป็นประโยชน์แล้วคงจะไม่สามารถมีบทบัญญัติใดๆ ไปจำกัดสิทธิเช่นนั้นได้อย่างแน่นอน ยิ่งแต่จะมีการส่งเสริมให้ดียิ่งขึ้น การมีผู้ประกอบวิชาชีพในทางนั้น ย่อมเป็นไป เพื่อส่งเสริมให้การดำเนินการนั้นๆ เป็นไปอย่างถูกต้องและเกิดประโยชน์สูงสุดแก่ประชาชนอย่างแน่นอน การจำกัดสิทธิบุคคลที่กำหนดไว้เพื่อเป็นบทบัญญัติก็เป็นไปในแนวเดียวกับกฎหมายวิชาชีพอื่นๆที่บังคับใช้อยู่ก็คือ จำกัดสิทธิของผู้ไม่มีความรู้จริงและผู้ไม่สุจริตไปประกอบกิจกรรมด้านนั้นๆ โดยแสวงหาประโยชน์โดยไม่สุจริตต่างหาก และเป็นการป้องกันการแอบอ้างของผู้ที่ไม่รู้จริงหรือขาดความรู้ ความเข้าใจที่เพียงพอในการประกอบการงานด้านสาธารณสุขมาแอบอ้างต่อประชาชนและประชาชนอาจจะเสียประโยชน์ทั้งวัตถุและโอกาสอันไม่สมควรต่างหาก กล่าวโดยสรุปบทบัญญัติในส่วนนี้ ก็เป็นไปเช่นเดียวกันกับหลักในกฎหมายวิชาชีพที่มีอยู่แล้วคือไม่ห้ามประชาชนผู้สุจริต แต่เป็นการพิทักษ์สิทธิของประชาชนผู้สุจริตต่างหาก
ประเด็น 2.2 เป็นการให้ความเห็นในประเด็นที่ว่ามีกฎหมายเกี่ยวกับการสาธารณสุขบังคับใช้อยู่แล้วจึงไม่จำเป็นต้องมีกฎหมายวิชาชีพด้านสาธารณสุข
ต่อประเด็นนี้นับว่ามีความเข้าใจไม่ถูกต้องเกี่ยวเรื่องกฎหมายสาธารณสุขที่บังคับใช้อยู่ กฎหมายที่กล่าวอ้างเหล่านั้น จะมีลักษณะเป็นไปเพื่อการรับรองสิทธิของประชาชนในการนั้น และกล่าวถึงประชาชนเมื่อมีสิทธิอย่างนั้นแล้วจะต้องทำอย่างไร และความสัมพันธ์ระหว่างรัฐกับประชาชนในการนั้นว่าเป็นอย่างไร แต่หลักการในกฎหมายวิชาชีพโดยทั่วไป คือ เป็นการรับรองสิทธิของคนกลุ่มหนึ่งที่เรียกว่าผู้ประกอบวิชาชีพที่มีต่อประชาชน และคนกลุ่มที่ว่านี้นั้นจะต้องไปทำประโยชน์ต่อประชาชนอย่างไร และมีกระบวนการควบคุมกันเอง อย่างไรต่างหาก การให้ความเห็นที่ปรากฎยังมีความเข้าใจไม่ถูกต้องเกี่ยวกับหลักกฎหมายวิชาชีพ
ประเด็น 2.3 ประเด็นความเห็นที่กล่าวถึงในบทบัญญัติในร่างพ.ร.บ. วิชาชีพการสาธารณสุขชุมชน พ.ศ. ... ที่ให้นิยามความหมายการรักษาพยาบาลเบื้องต้นนั้น ไม่มีความจำเป็นและกล่าวเลยไปถึงว่าไม่จำเป็นต้องมีกฎหมายวิชาชีพด้านสาธารณสุข ในความคิดเห็นของผู้เขียนเข้าใจว่าไว้ กลุ่มผู้ร่างที่กำหนดประเด็นนี้ไว้เนื่องจากว่าในการทำงานจริงๆ กลุ่มเจ้าหน้าที่สาธารณสุข ทำหน้าที่เรื่องการรักษาพยาบาลเบื้องต้นอยู่ด้วย การให้มีบทบัญญัติเรื่องนี้ ก็เพื่อที่จะให้ผู้ประกอบวิชาชีพด้านสาธารณสุขสามารถกระทำการในหน้าที่นี้ได้ตามขอบเขตของตนได้ ประเด็นนี้ผู้เขียนเองก็เห็นด้วย และคิดว่าไม่จำเป็นที่ต้องบัญญัติประเด็นนี้ไว้ในกฎหมายวิชาชีพที่จะมีขึ้น ด้วยเหตุผลว่ามีหลักเกณฑ์ตามกฎหมาย ที่มอบอำนาจให้เจ้าหน้าที่ทำได้ในขอบเขตและมีผู้ประกอบวิชาชีพเฉพาะดูแลอยู่แล้ว แต่เป็นเรื่องที่ไม่เป็นประเด็นหลักที่พอจะทำให้ต้องล้มเลิกการมีกฎหมายวิชาชีพด้านสาธารณสุขไปทั้งหมด ด้วยเพราะการประกอบวิชาชีพสาธารณสุข ประเด็นหลักไม่ใช่เรื่องการรักษาพยาบาล หรือการทำเวชกรรม แต่เป็นการกระทำการเพื่อการส่งเสริมสุขภาพ การป้องกันโรค การทำให้มีชีวิตยืนยาว ต่างหาก ประเด็นนี้ผู้เขียนเห็นด้วยในประเด็นที่ว่าไม่จำเป็นต้องมีบัญญัติในเรื่องนี้ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าจะไม่สมควรจะให้มีกฎหมายวิชาชีพสาธารณสุขทั้งฉบับ และขอเสนอกลับไปยังองค์กรวิชาชีพและรัฐต่อประเด็นนี้ก็คือ ถึงเวลาแล้วหรือยัง ที่สมควรยกเลิกเรื่องการมอบหมายหน้าที่การประกอบวิชาชีพให้บุคคลอื่นในกรณีที่มีผู้ประกอบวิชาชีพอยู่แล้ว เพราะหากยังคงมีการมอบหมายต่อไปก็แสดงให้เห็นชัดเจนว่าองค์กรสภาวิชาชีพก็ดีหรือ รัฐก็ดียังทำหน้าที่คุ้มครองสวัสดิภาพประชาชนได้ไม่ดีเพียงพอ ในตอนการเสนอกฎหมายวิชาชีพของแต่ละวิชาชีพ ต่างก็อ้างเหตุผลว่าจะคุ้มครองประชาชนให้ดียิ่งขึ้นไม่ใช่หรือ แต่พอกฎหมายผ่านมีผลบังคับใช้เป็นผู้ประกอบวิชาชีพตามกฎหมายแล้ว กลับไปมอบหน้าที่ของตนให้คนอื่นทำแทน ทั้งที่สถานการณ์ความขาดแคลนและสภาพการณ์เปลี่ยนไปมากแล้วในปัจจุบัน
อ่านในประเด็นต่าง ๆ จาก link ด้านล่างนี้ครับ
ปล. บทความนี้เขียนโดยคุณสงครามชัย ลีทองดี ([email protected])
ประเด็นหลักที่หนึ่ง ตอนที่ 1 และ ตอนที่ 2
ประเด็นพิจารณาว่าการสาธารณสุขชุมชนหรือ การสาธารณสุขเป็นวิชาชีพหรือไม่
ประเด็นหลักที่สอง
พิจารณาว่ามีความจำเป็นที่ต้องมีกฎหมายวิชาชีพการสาธารณสุขชุมชนหรือ การสาธารณสุข ออกมาบังคับใช้หรือไม่
ประเด็นหลักที่สาม
พิจารณาว่าร่างกฎหมายวิชาชีพการสาธารณสุขชุมชนหรือ การสาธารณสุข มีการก้าวล่วงกฎหมายวิชาชีพที่มีผลบังคับใช้อยู่ในปัจจุบันหรือไม่
ประเด็นหลักที่สี่
การปฏิบัติงานของกลุ่มผู้เสนอร่างกฎหมายวิชาชีพการสาธารณสุขชุมชนหรือ การสาธารณสุข ในกระทรวงสาธารณสุข
ข้อเสนอของผู้เขียน
เพื่อแสวงหาทางออกร่วมกัน
ความเห็น (2)
มาติดตามอ่านอย่างต่อเนื่อง ขอเก็บข้อมูลก่อนครับผม
....
ยัง...ตั้งหลักอยู่...ขอเวลาสักครู่
น้องจตุพร
หากเป็นไปได้ เราอยากได้งานเขียนเพื่อสะท้อนความเป็นวิชาชีพ พี่เสนอไว้ว่าเราน่าจะเขียนเพื่อตอบคำถามนี้ให้เยอะ ๆ กันนะครับ
"วิชาชีพการสาธารณสุขชุมชน" ช่วยสร้างสุขภาวะให้เกิดขึ้นได้อย่างไร"