สาวิตรี
นางสาว สาวิตรี สาวิตรี มูลย่อง

สุภาษิตคำเมือง


วันหยุดยาวที่ผ่านมาได้กลับไปหาคุณพ่อคุณแม่ที่บ้าน ซึ่งอยู่ที่ อ.บ้านโฮ่ง จ.ลำพูน
เป็นจังหวะที่พ่อกำลังทำป้ายสุภาษิตคำเมือง เพื่อเอาไปติดตามต้นไม้ในบ้าน พอไปเห็นก็รู้สึกว่าเป็นอะไรที่น่าสนใจดี จึงได้หยิบยกเอาบางสุภาษิตมาฝากในวันนี้ อาจจะอ่านยากไปซักหน่อยสำหรับคนที่ไม่ใช่คนเมือง แต่ว่าความหมายดีมาก


1. ตุ๊กบ่ได้กิ๋น ไผบ่ต๋ามไฟส่องต๊อง  ตุ๊กบ่ได้นุ่งย่อง ปี้น้องดูแควน

ความหมาย    กล่าวถึงสัจธรรมของชีวิตที่ว่าเวลาที่คนเรายากลำบากไม่มีอะไรจะกิน  ก็ไม่มีใครมาแบ่งปันอะไรให้  แม้นยากจนไม่มีเสื้อผ้าดี ๆ ใส่ แม้แต่ญาติพี่น้องก็ยังดูแคลน


2. ลุกเจ๊ากิ๋นผักตังปล๋าย  ลุกขวายกิ๋นผักตังเก๊า

ความหมาย    คนที่นอนตื่นสายย่อมเสียเปรียบคนที่นอนตื่นเช้า เพราะต้องเสียโอกาสดี ๆ หลายอย่างไป


3. เสียมบ่คมหื้อแปล๋งด้ามหนัก ๆ   ความฮู้บ่นักหื้อหมั่นฮ่ำหมั่นเฮียน

ความหมาย    คนเราถ้าอยากมีความรู้ก็ต้องหมั่นศึกษาเล่าเรียนเปรียบกับเสียมที่ไม่ค่อยคม ถ้าทำด้ามที่หนัก ๆ เสียมนั้นก็จะสามารถใช้งานได้ดี


4. หนีจ๊างเข้าสู่หว่างงา

ความหมาย   ทุกปัญหามีไว้แก้ เวลาที่เกิดปัญหาให้เผชิญหน้ากับมันห้ามถอยหนี


5. ของบ่กิ๋นจักเน่า  ของบ่เล่าจักลืม

ความหมาย    อาหารต่าง ๆ ถ้าไม่กินก็จะเน่า เปรียบเสมือนกับข้อมูล ข่าวสาร ความรู้ต่าง ๆ ถ้าไม่นำมาใช้ก็จะลืมไปในที่สุด


6. ไค่เฮียนไค่ฮู้ หื้อไปถามอาจ๋าน ไค่กิ๋นไค่ตาน หื้อไปถามตุ๊เจ้า

ความหมาย    อยากรู้ในเรื่องใด ก็ให้ไปหาผู้รู้ในเรื่องนั้น ๆ  เช่น อยากเรียนก็ไปหาอาจารย์ อยากทำบุญก็ให้ไปหาพระสงฆ์


7. ไค่กิ๋นนัก กิ๋นเต้าปล๋ายก้อย  ไค่กิ๋นหน้อย กิ๋นเต้าหัวแม่มือ

ความหมาย    ทำอะไรก็ตามให้ค่อย ๆ ทำไปที่ละนิด เป็นขั้นเป็นตอน อย่าทำอะไรโดยความโลภหรือข้ามขั้น
 

8. ไม้ไผ่ต๋านัก จ้องไจ๊แปล๋งเกิ๋น  คนบ่มีเงิน ต้องเดินฮับจ้าง

ความหมาย    ธรรมดาของสรรพสิ่งในโลกนี้ที่ตัวตนเป็นเช่นใด ก็ต้องเป็นไปตามสภาพที่ตนเป็น เช่น ต้นไม้ไผ่ที่มีตาหรือปล้องเยอะ ๆ ก็จะถูกนำมาทำบันได  คนที่ไม่มีเงิน ก็ต้องคอยรับจ้างให้ได้เงินมา


9. อู้จ๋าหวาน ลูกหลานเป๋นมิตร อู้จ๋าเป๋นปิ๊ด ญาติมิตรห่างไกล๋

ความหมาย    ผู้หลักผู้ใหญ่ที่พูดไพเราะ ลูกหลานก็จะรัก แต่ถ้าเป็นคนที่ชอบพูดในสิ่งที่ไม่ดี ก็ไม่มีใครอยากเข้าใกล้


วันนี้เอามา ฝากแค่นี้ก่อน วันหลังถ้ามีโอกาสก็จะนำมาบกล่าวอกให้ทุกท่านได้ทราบกันอีกครั้ง
หวังว่า สุภาษิตเหล่านี้คงเป็นประโยชน์กับท่านผู้อ่านทุกท่านนะคะ

หมายเลขบันทึก: 440046เขียนเมื่อ 20 พฤษภาคม 2011 21:12 น. ()แก้ไขเมื่อ 11 ธันวาคม 2012 13:44 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (7)

สวัสดีครับคุณสาวิตรี

ครับ คนตื่นเช้าย่อมได้เปรียบกว่าคนตื่นสายครับ

ขอบคุณครับ

สวัสดีค่ะ คุณสาวิตรี

ขอบคุณสำหรับภาษาคำเมืองที่หาฟังได้ยากแล้วในสมัยนี้

ขอบคุณที่สืบสานความเป็นเอกลักษณ์พื้นเมืองบ้านเฮาค่ะ

ขอบคุณค่ะ

สวัสดีค่ะ น้อง surat

ใช่แล้วค่ะน้อง

เมื่อก่อนพี่ไม่ค่อยชอบตื่นเช้าเท่าไร

แต่ตอนนี้คงต้องปรับปรุงตัวเองแล้วค่ะ

ขอบคุณค่ะ

สวัสดีค่ะ คุณ parichat

นาน ๆ เปลี่ยนบรรยากาศมาศึกษาคำเมือง

เราจะได้ไม่ลืมนะคะ

ขอบคุณค่ะ

เรียน อาจารย์ Ongkuleemarn

ดีใจที่อาจารย์ชอบนะคะ

หนูรู้สึกว่ามันเป็นอะไรที่น่าสนใจดีก็เลยนำมาขึ้นบล็อก

ขอบคุณมากค่ะ

นี่แหละที่เค้าเรียกว่า การจัดการความรู้ ครับ ;)...

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท