ชุดเพลง “รัก” เพลงไทยสากลร้องคู่ทำนองไทยเดิม (ตอนที่ ๑๕) เพลงอุทยานรักไทรโยคและเพลงรักใต้ร่มไทร


เพลงที่ ๑๙ เพลงอุทยานรักไทรโยค

 

เพลงอุทยานรักไทรโยค คำร้องโดยสุนทรียา ณ เวียงกาญจน์ ทำนองโดยสมาน กาญจนะผลิน ดัดแปลงทำนองมาจากเพลงเขมรไทรโยค ๓ ชั้น เพลงนี้ใช้ชื่อต่างกันเป็น ๔ แบบ ชาญ เย็นแข – พูลศรี เจริญพงษ์ ขับร้องใช้ชื่อว่า “อุทยานรักไทรโยค” (บางแห่งก็ว่า “ไทรโยค”) ชรินทร์ นันทนาคร - เพ็ญศรี พุ่มชูศรี ขับร้อง ใช้ชื่อว่า “อุทยานรักไทรโยค” ธานินทร์ อินทรเทพ – รุ่งฤดี แพ่งผ่องใส ขับร้องใช้ชื่อ “อุทยานรักแห่งไทรโยค” เมื่อจินตนา สุขสถิตย์ขับร้องคนเดียว โดยมีการดัดแปลงเนื้อร้องส่วนใหญ่ให้เหมาะกับการร้องคนเดียว แต่ยังขึ้นต้นเหมือนกันกับเพลงร้องคู่ ใช้ชื่อว่า ไทรโยคแปลง” และเมื่อหยาด นภาลัยนำมาขับร้องใช้ชื่อ “ไทรโยค”   

 

          เพลงเขมรไทรโยค ๓ ชั้น สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ทรงพระนิพนธ์ขึ้นจากเพลงขอมกล่อมลูก ๒ ชั้นทำนองเก่าที่ใช้บรรเลงและขับร้องประกอบการแสดงละครมาแต่โบราณ โดยทรงตั้งใจแต่งเป็นเพลงเขมรไทรโยคในอัตราจังหวะ ๒ ชั้น ส่วนบทร้องทรงแต่งจากความทรงจำตั้งแต่โดยเสด็จประพาสน้ำตกที่ตำบลไทรโยค (ปัจจุบันคือน้ำตกไทรโยคใหญ่ อำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี) มาเป็นแนวพระนิพนธ์ นำออกบรรเลงเป็นครั้งแรกในพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อวันที่ ๒๐ กันยายน พ.ศ.๒๔๓๑ เนื่องจากลีลาท่วงทำนองของเพลงเขมรไทรโยคเหมาะที่จะเป็นเพลง ๓ ชั้น ปรมาจารย์ทางดนตรีไทยจึงให้ตีหน้าทับปรบไก่ ๓ ชั้นโดยอนุโลม และคงได้รับความนิยมมาจนถึงปัจจุบัน นับเป็นเพลงไทยเดิมที่มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักกันดีไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าเพลงลาวดวงเดือน

 

เนื้อร้องเพลงอุทยานรักไทรโยค

“(ญ) งามไทรโยคงาม ธรรมชาติสร้าง สด (สุด) สล้างสะพรั่งตา
(ช) แอบอุ่นเนื้อนงพงาพาสุขสันต์ เหมือนอุทยานในชั้นฟ้า
(ญ) ชมหมู่พฤกษา พาเหนี่ยวน้าวใจ
(ช) ร้อยพันกลิ่นประทินป่า พาซาบซ่าน หรือเปรียบปานแก้มเจ้าได้
(ญ) แน่ะบัวบังใบ แลไสลสลับเหลื่อมล้ำ
(ช) เหมือนเตือนใจพี่จำ แต่บัวสองงามตูมเต่งตั้ง สล้างตา เย้ยมวล ปทุมา หลบตาอิจฉาเจ้าสิ้น
(ญ) สาย (สวย) ไทรโยคพลิ้วพระพายชายโบก พาไทรไหวโยกโบกไหว
(ช) ดังโฉมยุพาพาใจ ไหวโยกโบกเอน พร่ำเพ้อละเมอเห็นแต่น้องนงพงา เห็นมัจฉาแหวกว่ายเวียนวน
คิดใคร่ยลน้องเป็นมัจฉา (ว่ายแหวกธารา)
(ญ) น้องอายหมู่ปลา
(ช) น้องเป็นมัจฉา พี่จะขอเป็นธารา แนบเนื้อเจ้าปลา เรื่อยไป ให้เจ้าแหวกว่าย รื่นใจเริงสราญ”

 

ร้องคู่

 

ร้องเดี่ยว

 

 

เพลงที่ ๒๐ เพลงรักใต้ร่มไทร 

 

เพลงรักใต้ร่มไทรเป็นเพลงดังอมตะเพลงหนึ่ง พยงค์ มุกดา (พ.ศ. ๒๔๖๙ – ๒๕๕๓) ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ประพันธ์เพลงไทยสากล-เพลงลูกทุ่ง) ปี พ.ศ. ๒๕๓๔ เป็นผู้แต่งทั้งคำร้องและทำนอง โดยดัดแปลงทำนองมาจากเพลงเขมรไทรโยค ๓ ชั้น สุเทพ วงศ์กำแหง – สวลี ผกาพันธ์ ขับร้องเป็นคู่แรก

ครูพยงค์ มุกดา เป็นนักประพันธ์เพลงคนหนึ่งที่มีความสามารถสูงมากทั้งการแต่งคำร้อง ทำนอง และขับร้องเอง ท่านแต่งเพลงได้ทุกสไตล์ ทั้งแบบลูกกรุงลูกทุ่ง ทั้งแบบรัก โศก อ่อนหวาน กินใจ ตลกขบขัน ท่านเป็นหนึ่งในนักประพันธ์เพลงไทยสากลที่ดัดแปลงทำนองมาจากเพลงไทยเดิมที่ผมยกให้เป็นสุดยอดของนักประพันธ์เพลงไทยสากลที่ดัดแปลงทำนองมาจากเพลงไทยเดิม ซึ่งผมเห็นว่ามี อยู่ ๔-๕ คน เช่น สมาน กาญจนะผลิน สง่า อารัมภีร พยงค์ มุกดา ชลธี ธารทอง เป็นต้น

 

เนื้อร้องเพลงรักใต้ร่มไทร

(ช) เห็นไทร พลิ้วใบเมื่อต้องลม ชี้ชวนให้เจ้าชมพลอดรักพรรณา
(ญ) ม่านไทรย้อยห้อยระย้า พาร่มเย็น เหมือนหนึ่งเป็นวิมานเมืองฟ้า
(ช) ลมโชยหวน มวลดอกไม้นานา หอมไม่เกินไปกว่านวลแก้มน้อง
(ญ) อุ๊ยอย่าต้อง ของหวงห้าม
(ช) พี่เชยเพียงนิด ไยน้องปิดห้ามปราม
(ญ) มิควรหยาบหยาม
(ช) ชมเพราะความเสน่หา
(ญ) อายฟ้าดินเถอะพี่ขา
(ช) ดวงตาฟ้าดิน นั้นควรจะอิจฉา ท่านหาความรักไม่ได้
(ญ) คำช่างหวาน (ฮัม) นั้น (นาน) คงเบื่อลืมเยื่อใย
(ช) รัก (ฮัม) พี่นี้มาจากใจ เปรียบปานร่มไทรใหญ่และยงยืน
(ญ) แม้ม้วยดินสิ้นโลกไทรโยคคลอน รักอาจถอนกลายเป็นอื่น
(ช) รักเดียวแน่วแน่

(ญ) มิแปรขมขื่น
(ช) สาบานต่อหน้า

(ญ) รักอย่าเป็นอื่น
(ช) มิยอมมีอื่น

(ญ) งั้นชื่นปรางได้
(พร้อม) ณ ร่มไทร สองดวงใจ ขอวอนสวาทให้ยั่งยืน เหมือนไทรที่ร่มรื่น ชื่นสุขเสมอเอย”

 

(หมายเหตุ การสะกดคำว่า “พรรณา” ที่ถูกต้องตามแบบของภาษาไทยคือ “พรรณนา” ออกเสียงว่า “พัน-นะ-นา” แปลว่า “กล่าวเป็นเรื่องเป็นราวอย่างละเอียดให้ผู้ฟังนึกเห็นเป็นภาพ”)

 

วิพล นาคพันธ์ ๑๗ เมษายน ๒๕๕๔

หมายเลขบันทึก: 435679เขียนเมื่อ 17 เมษายน 2011 19:07 น. ()แก้ไขเมื่อ 20 มิถุนายน 2012 18:21 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลงจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (0)

ไม่มีความเห็น

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท