สมุนไพรแก้เจ็บคอ แก้ท้องเดิน

ฟ้าทะลายโจร

สมุนไพรแก้เจ็บคอ แก้ท้องเดิน

ชื่อพื้นเมืองอื่นๆ ฟ้าทะลาย, น้ำลายพังพอน, ยากันงู, ฟ้าลาง, เมฆทะลาย, ฟ้าสะท้าน, สามสิบดี, ดีปังฮี (จีน)

ชื่อวิทยาศาสตร์ Andrographis paniculata (Burm) Nees

วงศ์ Acanthaceae

ลักษณะทางพฤกษศาสคร์

ไม้ล้มลุก สูง1-2 ศอก ลำต้นสี่เหลื่ยม ตั้งตรง แตกกิ่งก้านสาขามากมาย ใบเรียว กว้างประมาณ 1 ซม. ดอกออกเป็นช่อเล็กๆ สีขาว มีรอบประสีม่วงแดง กลีบดอกด้านบนมี 3 หยัก ด้านล่างมี 2 หยัก ผลเป็นฝัก คล้ายฝักต้อยติ่ง เมล็ดสีน้ำตาลอ่อน ต้นและใบมีรสขมมาก

การปลูก

ปลูกโดยหว่านเมล็ดก่อน ฤดูฝนเล็กน้อย แล้วกลบด้วยดินสูง 1-2 ซม รดน้ำให้ชุ่ม เมื่ออายุ 3-4 เดือน จะเก็บใบมาใช้ได้

ส่วนที่ใช้เป็นยา ใบ ทั้งต้น

ช่วงเวลาที่เก็บเป็นยา เก็บใบในช่วงที่เริ่มออกดอก

สาระสำคัญ

สารจำพวกแลคโตน (lactone) ชื่อแอนโดรกราโฟไลด์ (andrographolide), นีโอแอนโดรกราโฟไลด์ (neoandrographolide), และดีออกซี-แอนโดรกราโฟไลค์ (deoxy-andrographolide) เป็นต้น

ประโยชน์ในการรักษา

1. ใช้รักษาอาการเจ็บคอ

2. ใช้แก้อาการท้องเสีย และโรคอุจจาระร่วงเฉียบพลัน

วิธีใช้

การใช้แก้เจ็บคอ และแก้ท้องเสีย มีวิธีใช้เช่นเดียวกัน คือ

2.1 ใช้ในรูปยาต้ม โดยใช้ใบและกิ่งสดล้างสะอาด สับเป็นท่อนสั้นๆ ประมาณ 1 กำมือ ต้มกับน้ำ 10-15 นาที ดื่มก่อนอาหารวันละ 3 ครั้ง แก้เจ็บคอ ถ้าใช้แก้ท้องเสีย แก้บิด ใช้ 2-3 กำมือ

2.2 ใช้ในรูปยาลูกกลอน โดยนำใบและกิ่งมาล้างให้สะอาดผึ่งลมให้แห้ง บดให้เป็นผง ปั้นผสมกับน้ำผึ้ง เป็นเม็ดขนาดเท่าปลายนิ้วก้อย ผึ่งให้แห้ง รับประทานครั้งละ 3-6 เม็ด วันละ 3-4 ครั้ง ก่อนอาหารและก่อนนอน

2.3 ใช้ในรูปยาแคปซูล โดยใช้ผงใบและลำต้นบรรจุลงในแคปซูล ใช้รับประทานก่อนอาหารและก่อนนอน เนื่องจากฟ้าทะลายโจรมีรสขมมาก จึงนิยมใช้ในรูปยาลูกกลอนและรูปยาแคปซูล ปัจจุบันมีผลิตภัณฑ์ฟ้าทะลายโจรจำหน่ายในรูปยาแคปซูล

2.4 ใช้ในรูปยาดองเหล้า นำใบฟ้าทะลายโจรแห้ง ขยำให้เป็นชิ้นเล็กๆ ใส่ในขวดแก้ว แช่ด้วยเหล้าโรงพอท่วมยา ปิดฝาให้แน่น เขย่าขวด หรือคนยาวันละครั้ง เมื่อครบ 7 วัน กรองเอาแต่น้ำเก็บไว้ในขวดที่มิดชิดและสะอาด รับประทานครั้งละ 1-2 ช้อนโต๊ะ วันละ 3-4 ครั้ง ก่อนอาหาร

3. ใช้เป็นยาภายนอกเป็นยาพอกฝี รักษาแผลที่เป็นหนอง

วิธีใช้

ใช้ใบค่อนข้างแก่ ประมาณ 1 กำมือ ตำผสมเกลือเล็กน้อย เติมเหล้าครึ่งถ้วยยา น้ำครึ่งช้อนชา คนให้เข้ากันดี รินเอาน้ำดื่ม กากที่เหลือใช้พอกแผล ฝี แล้วใช้ผ้าสะอาดพันไว้

ฟ้าทะลายโจรนับเป็นสมุนไพรที่ใช้กันมากในจีน อินเดีย และ ชวามานานแล้ว อีกทั้งได้มีการวิจัยสรรพคุณและความเป็นพิษ ทั้งในสัตว์ทดลองและในคนไข้แล้ว พบว่าไม่ก่อให้เกิดความเป็นพิษหรือความผิดปกติใดๆ จึงนับว่าเป็นสมุนไพรที่มีความปลอดภัยสูง

[superone123]

ขอบคุณครับ ... ชัยกฤต