ความหมายของผักพื้นบ้าน
ผักพื้นบ้าน หมายถึง
พรรณพืชผักพื้นบ้านหรือพรรณไม้พื้นเมืองในท้องถิ่นที่ชาวบ้านนำมาบริโภคเป็นผัก
ตามวัฒนธรรมการบริโภคของท้องถิ่นที่ได้มาตามแหล่งธรรมชาติ จาก สวน นา
ไร่ หรือชาวบ้านนำมาปลูกไว้ใกล้บ้านเพื่อสะดวกในการนำมาบริโภค
ผักพื้นบ้านเหล่านี้ อาจมีชื่อเฉพาะตามท้องถิ่น
และนำไปประกอบอาหารพื้นเมืองตามกรรมวิธีเฉพาะแต่ละท้องถิ่น
(แหล่งข้อมูล:
หนังสือผักพื้นบ้าน เคล็ดลับของคนอายุยืน โดย เมฆ จันทน์ประยูร
พิมพ์ครั้งแรก ตุลาคม 2541 หน้า 12)
ความเป็นมาของผักพื้นบ้าน
กล่าวได้ว่าผักพื้นบ้านเกิดมาเคียงคู่กับการดำรงชีวิตของมนุษย์เราเลยทีเดียว
ในทางมานุษยวิทยา และสังคมวิทยาได้บันทึกไว้ว่า
ตั้งแต่สมัยที่มนุษย์หาของป่าล่าสัตว์นั้น
อาหารประเภทพืชผักมีบทบาทเป็นอาหารหลักให้กับมนุษย์ถึงร้อยละ 80
ของอาหารที่รับประทานกันทั้งหมด
จากการศึกษาการดำรงชีวิตของมนุษย์เผ่าชนต่าง ๆ พบว่า
การหาผักและผลไม้ทำให้มนุษย์มีอาหารรับประทานได้นานวัน
กว่าการล่าสัตว์ต่อครั้ง
และยังพบว่าชนเผ่าเหล่านี้มีสุขภาพแข็งแรงกว่าชนเผ่าที่เอาแต่ล่าสัตว์อย่างเดียว
จึงเป็นเหตุให้นักพฤกษศาสตร์ได้ให้ความสนใจ
ศึกษาคุณประโยชน์เกี่ยวกับผักบางชนิดที่มีความเป็นมาเกี่ยวข้องกับการดำรงชีวิตของมนุษย์มาเป็นพัน
ๆ ปี อย่างเช่นการศึกษาพืช Guinoa
ซึ่งเป็นพืชหลักบนที่ราบสูงของอาณาจักรอินคา ในทวีปอเมริกาใต้
จากการสำรวจในระยะใกล้
พบว่ายังมีการปลูกในชุมชนเก่าแก่ในที่ราบสูงอยู่
พืชชนิดที่ให้โปรตีนสูง และมีสัดส่วนของกรดอะมิโนพอ ๆ กับนม
และมีความทนทานต่อภาวะแห้งแล้งได้เป็นอย่างดี
การศึกษาผักโหม (Anaranth) พืชหลักชนิดหนึ่งของชาวแอสแต็คส์
พบว่าเมล็ดพันธุ์จะให้ปริมาณกรดอะมิโนมากกว่าธัญพืชหลักใด ๆ ทั้งสิ้น
ใบของผักโหมยังใช้รับประทานเป็นผักสีเขียวได้
ซึ่งขณะนี้ประเทศเม็กซิโก อินเดีย
และสหรัฐอเมริกากำลังศึกษาค้นคว้าเรื่อนี้อยู่
นอกจากนี้ยังมีพืชอวบน้ำพันธุ์พื้นเมืองชื่อ Jojoba
ซึ่งมีอยู่ตามทะเลทรายแถบตะวันตกเฉียงใต้ของสหรัฐอเมริกา
สามารถคั้นเอาน้ำมันมาจากเมล็ดมาใช้ในงานอุตสาหกรรม
ซึ่งมีคุณภาพเทียมเท่ากับน้ำมันจากปลาวาฬทีเดียว
ในเมืองไทยทุกวันนี้
เริ่มมีกลุ่มศึกษาประโยชน์ของผักพื้นบ้านในมิติต่าง ๆ
กันมากขึ้น พบว่าผักบางชนิดก็เป็นของไทยแต่ดั้งเดิม
แต่บางชนิดก็พบว่ามีการนำเข้าจากต่างประเทศนำมาปลูกในเมืองไทยนมนาน
จนมีการปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อม
จนกลายเป็นผักพื้นบ้านไทยไปแล้วก็มี
(แหล่งข้อมูล : - จากหนังสือผักพื้นบ้าน
เคล็ดลับของคนอายุยืน โดยเมฆ จันทร์ประยูร
พิมพ์ครั้งแรก ตุลาคม 2541 หน้า 10-11)
เพื่อเป็นการอนุรักษ์
และสืบสานวัฒนธรรมและภูมิปัญญาของบรรพบุรุษไทยในการนำผักพื้นบ้านมาปรุงเป็นอาหาร
การบริโภคสืบสานกันมาหลายชั่วอายุคน
กรมส่งเสริมการเกษตรจึงได้ทำการรวบรวมข้อมูลความรู้ทางวิชาการของผักพื้นบ้านที่สามารถพบในประเทศไทย
และยังคงมีการบริโภคกันอยู่จนถึงปัจจุบันนี้
ซึ่งสามารถรวบรวมไว้ได้จำนวนถึง 447 ชนิด
โดยจัดทำเป็นเอกสารอิเล็กทรอนิกส์เพื่อเผยแพร่ทั้งในรูปแบบซีดีรอม
และบนระบบเครือข่ายอินเตอร์เน็ต
โดยจัดแยกรายการสืบค้นข้อมูลไว้เป็นหมวดดังนี้
เลือกค้นหาตามอักษรนำชื่อ เช่น ก, ข, ค, ... ฮ
เลือกค้นหาตามประเภทไม้ เช่น ไม้ยืนต้น, ไม้ล้มลุก, ...
เลือกค้นหาตามชนิดวงศ์พืช เช่น BARRINGTONIACEAE, ZINGIBERACEAE,
...
เลือกค้นหาตามส่วนที่ใช้บริโภค เช่น ใบและยอด, ดอก
...
เลือกค้นหาตามภูมิภาคที่พบ เช่น ภาคเหนือ, ภาคอีสาน, ...
เลือกค้นหาตามฤดูกาลที่พบ เช่น ฤดูฝน,
...
ไม่มีความเห็น