ผักพื้นบ้าน


ผักพื้นบ้าน หมายถึง พรรณพืชผักพื้นบ้านหรือพรรณไม้พื้นเมืองในท้องถิ่นที่ชาวบ้านนำมาบริโภคเป็นผัก

ความหมายของผักพื้นบ้าน
                                                

               ผักพื้นบ้าน  หมายถึง   พรรณพืชผักพื้นบ้านหรือพรรณไม้พื้นเมืองในท้องถิ่นที่ชาวบ้านนำมาบริโภคเป็นผัก  ตามวัฒนธรรมการบริโภคของท้องถิ่นที่ได้มาตามแหล่งธรรมชาติ จาก สวน นา ไร่ หรือชาวบ้านนำมาปลูกไว้ใกล้บ้านเพื่อสะดวกในการนำมาบริโภค  ผักพื้นบ้านเหล่านี้ อาจมีชื่อเฉพาะตามท้องถิ่น และนำไปประกอบอาหารพื้นเมืองตามกรรมวิธีเฉพาะแต่ละท้องถิ่น
(แหล่งข้อมูล: หนังสือผักพื้นบ้าน เคล็ดลับของคนอายุยืน โดย เมฆ จันทน์ประยูร พิมพ์ครั้งแรก ตุลาคม 2541 หน้า 12)

  ความเป็นมาของผักพื้นบ้าน
             กล่าวได้ว่าผักพื้นบ้านเกิดมาเคียงคู่กับการดำรงชีวิตของมนุษย์เราเลยทีเดียว ในทางมานุษยวิทยา และสังคมวิทยาได้บันทึกไว้ว่า ตั้งแต่สมัยที่มนุษย์หาของป่าล่าสัตว์นั้น อาหารประเภทพืชผักมีบทบาทเป็นอาหารหลักให้กับมนุษย์ถึงร้อยละ 80 ของอาหารที่รับประทานกันทั้งหมด
            จากการศึกษาการดำรงชีวิตของมนุษย์เผ่าชนต่าง ๆ พบว่า การหาผักและผลไม้ทำให้มนุษย์มีอาหารรับประทานได้นานวัน กว่าการล่าสัตว์ต่อครั้ง และยังพบว่าชนเผ่าเหล่านี้มีสุขภาพแข็งแรงกว่าชนเผ่าที่เอาแต่ล่าสัตว์อย่างเดียว จึงเป็นเหตุให้นักพฤกษศาสตร์ได้ให้ความสนใจ ศึกษาคุณประโยชน์เกี่ยวกับผักบางชนิดที่มีความเป็นมาเกี่ยวข้องกับการดำรงชีวิตของมนุษย์มาเป็นพัน ๆ ปี อย่างเช่นการศึกษาพืช Guinoa ซึ่งเป็นพืชหลักบนที่ราบสูงของอาณาจักรอินคา ในทวีปอเมริกาใต้ จากการสำรวจในระยะใกล้ พบว่ายังมีการปลูกในชุมชนเก่าแก่ในที่ราบสูงอยู่ พืชชนิดที่ให้โปรตีนสูง และมีสัดส่วนของกรดอะมิโนพอ ๆ กับนม และมีความทนทานต่อภาวะแห้งแล้งได้เป็นอย่างดี
             การศึกษาผักโหม (Anaranth) พืชหลักชนิดหนึ่งของชาวแอสแต็คส์ พบว่าเมล็ดพันธุ์จะให้ปริมาณกรดอะมิโนมากกว่าธัญพืชหลักใด ๆ ทั้งสิ้น ใบของผักโหมยังใช้รับประทานเป็นผักสีเขียวได้  ซึ่งขณะนี้ประเทศเม็กซิโก อินเดีย และสหรัฐอเมริกากำลังศึกษาค้นคว้าเรื่อนี้อยู่
             นอกจากนี้ยังมีพืชอวบน้ำพันธุ์พื้นเมืองชื่อ Jojoba  ซึ่งมีอยู่ตามทะเลทรายแถบตะวันตกเฉียงใต้ของสหรัฐอเมริกา สามารถคั้นเอาน้ำมันมาจากเมล็ดมาใช้ในงานอุตสาหกรรม ซึ่งมีคุณภาพเทียมเท่ากับน้ำมันจากปลาวาฬทีเดียว
             ในเมืองไทยทุกวันนี้ เริ่มมีกลุ่มศึกษาประโยชน์ของผักพื้นบ้านในมิติต่าง ๆ กันมากขึ้น  พบว่าผักบางชนิดก็เป็นของไทยแต่ดั้งเดิม แต่บางชนิดก็พบว่ามีการนำเข้าจากต่างประเทศนำมาปลูกในเมืองไทยนมนาน จนมีการปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อม จนกลายเป็นผักพื้นบ้านไทยไปแล้วก็มี
(แหล่งข้อมูล : - จากหนังสือผักพื้นบ้าน เคล็ดลับของคนอายุยืน  โดยเมฆ  จันทร์ประยูร  พิมพ์ครั้งแรก ตุลาคม 2541 หน้า 10-11)

   เพื่อเป็นการอนุรักษ์ และสืบสานวัฒนธรรมและภูมิปัญญาของบรรพบุรุษไทยในการนำผักพื้นบ้านมาปรุงเป็นอาหาร การบริโภคสืบสานกันมาหลายชั่วอายุคน  กรมส่งเสริมการเกษตรจึงได้ทำการรวบรวมข้อมูลความรู้ทางวิชาการของผักพื้นบ้านที่สามารถพบในประเทศไทย และยังคงมีการบริโภคกันอยู่จนถึงปัจจุบันนี้  ซึ่งสามารถรวบรวมไว้ได้จำนวนถึง 447 ชนิด โดยจัดทำเป็นเอกสารอิเล็กทรอนิกส์เพื่อเผยแพร่ทั้งในรูปแบบซีดีรอม และบนระบบเครือข่ายอินเตอร์เน็ต โดยจัดแยกรายการสืบค้นข้อมูลไว้เป็นหมวดดังนี้
             เลือกค้นหาตามอักษรนำชื่อ เช่น ก, ข, ค, ... ฮ
             เลือกค้นหาตามประเภทไม้ เช่น ไม้ยืนต้น, ไม้ล้มลุก, ...
             เลือกค้นหาตามชนิดวงศ์พืช เช่น BARRINGTONIACEAE, ZINGIBERACEAE, ...
            เลือกค้นหาตามส่วนที่ใช้บริโภค เช่น ใบและยอด, ดอก ...            
             เลือกค้นหาตามภูมิภาคที่พบ เช่น ภาคเหนือ, ภาคอีสาน, ...
             เลือกค้นหาตามฤดูกาลที่พบ เช่น ฤดูฝน, ...          

คำสำคัญ (Tags): #ผักพื้นบ้าน
หมายเลขบันทึก: 42533เขียนเมื่อ 4 สิงหาคม 2006 14:52 น. ()แก้ไขเมื่อ 23 มิถุนายน 2012 22:14 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (0)

ไม่มีความเห็น

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท