ปัจจัยทางชีววิทยา
ปัจจัยทางชีววิทยา
ชีวิตคืออะไร : ระบบของอวัยวะที่มีกลไกสลับซับซ้อนมีการทำงานได้อย่างสัดส่วนสมดุลย์กัน
กลไกทางชีววิทยาที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรม มี 3 กลไก คือ
1.กลไกที่ทำหน้าที่รับสัมผัส (RECEIVING MECHANISM)
2.กลไกที่ทำหน้าที่เชื่อมโยง (CONNECTING MECHAISM )
3.กลไกที่ทำหน้าที่ตอบโต้ (REACTING MECHAISM)
กลไกที่ทำหน้าที่รับสัมผัส
: การสัมผัส (SENSATION) : การที่สิ่งเร้ามากระทบประสาทสัมผัสที่อยู่ตามอวัยวะสัมผัสต่างๆ ของร่างกาย
อวัยวะที่ทำหน้าที่รับสัมผัส
1.อวัยวะที่ทำหน้าที่รับสัมผัสสิ่งเร้าจากภายนอกร่างกาย (EXTEROCEPTORS)
- ตา
- หู
-จมูก
- ลิ้น
-ผิวหนัง
2.การรับสัมผัสสิ่งเร้าภายในร่างกาย
-สัมผัสไคเนสเธซีส ( KINESTHESIS) การรับสัมผัสจะอาศัยประสาทในกล้ามเนื้อ
เอ็น ข้อต่อ เรียกว่า กล้ามเนื้อสัมผัส
-สัมผัสการทรงตัว(VESTIBULAR SENSE)
-อวัยวะรับสัมผัสอยู่ในช่องหูส่วนใน
กลไกลที่ทำหน้าที่เชื่อมต่อระบบประสาท : (NERVOUS SYSTEM) ทำหน้าที่ควบคุมการทำงานของร่างกายเป็นศูนย์บัญชาการ ศูนย์กลางของความรู้สึกนึกคิด และ
พฤติกรรม โดยจะทำหน้าที่เชื่อมต่อและประสานงานระหว่างอวัยวะรับสัมผัสกับสมอง (เกิดการรับรู้) และสมองกับอวัยวะตอบสนอง (เกิดพฤติกรรมตอบสนอง)
ส่วนประกอบของเซลล์ประสาท (NERVE CELL)
1.ตัวเซลล์ ( CELL BODY)
-โปรโตพลาสซึม (PROTOPLASM) +เนื้อเยื้อ+ นิวเคลียส
2.เดนไดร์ต (DENDRITE) :รับความรู้สึก
3.แอกซอน (AXON)
-ส่งความรู้สึกระหว่างแอกซอนของเซลล์ประสาทตัวหนึ่งกับ เดนไดร์ตของเซลล์ประสาทอีกตัวหนึ่งมีช่องว่าง เรียกว่า ไชแนปส์ (SYNAPSE)
การส่งข่าวสารระหว่างเซลล์ประสาทจะส่งผ่านสารสื่อนำประสาท (NEUROTRANSMITTER)
การส่งข่าวสารภายในเซลล์ประสาทจะส่งผ่านกระแสประสาท (NERVE IMPULSE)
ระบบประสาทแบ่งออกเป็น 3 ระบบ
1.ระบบประสาทส่วนกลาง (CENTRAL NERVOUS SYSTEM : CNS)
1.1.ไขสันหลัง (SPINAL CORD ) มีหน้าที่นำข้อมูลไปสู่สมอง+นำข้อมูลจากสมองไปอวัยวะตอบสนองควบคุมการทำงานปฎิกริยาสะท้อน(REFLEX)
1.2.สมอง (BRAIN) รับรู้ความรู้สึกควบคุมการทำงานของอวัยวะต่างๆการเคลื่อนไหว การออกเสียงพูด การแสดงออกอารมณ์ การใช้ความคิด + สติปัญญา
ส่วนประกอบของสมอง
A.สมองส่วนหน้า (FOREBRAIN)
-ไฮโปทาลามัส ( HYPOTHALAMUS)
ควบคุมสมดุลย์ของร่างกาย (HOMEOSTASIS) -ทาลามัส (THALAMUS) ศูนย์กลางของการส่งกระแสประสาท
-ซีริบรัม ( CERERUM)
1. ส่วนหน้า (FRONTAL LOBE)
ทำหน้าที่ควบคุมการเคลื่อนไหว การพูด การเรียนรู้ สติปัญญา อารมณ์ ความคิด บุคลิกภาพ
2.สมองส่วนกลาง (PARIETAL LOBE)
ทำหน้าที่รับสัมผัสจากผิวกาย
3.ส่วนหลัง (OCCIPITAL LOBE )
ทำหน้าที่เกี่ยวกับการมองเห็น
4.ส่วนข้าง (TEMPORAL LOBE)
ทำหน้าที่เกี่ยวกับการได้ยิน
B. สมองส่วนกลาง (MIDBRAIN)
ทางผ่านของกระแสประสาทจากไขสันหลังไปยังสมองส่วนหน้า
การมองเห็น การได้ยิน
C. สมองส่วนหลัง (HINDBRAIN)
-เมดดัลลา (MEDULLA)ควบคุมการหายใจ การเต้นของหัวใจ การกลืนอาหาร การย่อยอาหาร
-PONS (พอนส์) เชื่อมโยงสมองซีกซ้าย – ซีกขวา กับ ซีรีบรับ
-ซีรีแบลลัม (CEREBELLUM)ควบคุมการทรงตัว+การเคลื่อนไหว+ควบคุมการทำงานปฎิกริยาสะท้อน(REFLEX)
2. ระบบประสาทส่วนปลาย (PERIPHERAL NERVOUS SYSTEM :PNS) แบ่งเป็น
2.1.เส้นประสาทไขสันหลัง (SPINAL NERVE) เส้นประสาทที่ออกจากไขสันหลังไปทั่วร่างกายตั้งแต่คอลงมามี 31 คู่
2.2.เส้นประสาทสมอง (CRANIAL NERVE) เส้นประสาทที่ออกจากด้านล่างของสมองไปยังบริเวณใบหน้า ตั้งคอขึ้นไป มีทั้งหมด 12 คู่
3. ระบบประสาทอัตโนมัติ(AUTONOMIC NERVOUS SYSTEM : ANS) ควบคุมการทำงานของอวัยวะภายในและปฏิกิริยาสะท้อน
3.1 ระบบประสาทซิมพาเทติค(SYMPATHETIC NERVOUS SYSTEM)
:กระตุ้นร่างกายให้พร้อมตอบโต้สิ่งเร้า
3.2 ระบบประสาทพาราซิมพาเทติก(PARASYMPATHETEIC NERVOUS SYSTEM)
ควบคุมให้การทำงานของอวัยวะต่างๆที่ถูกกระตุ้นโดยระบบประสาทซิมพาเทติก ให้กลับสู่ภาวะปกติ
กลไกที่ทำหน้าที่ตอบโต้
อวัยวะของร่างกายที่ทำหน้าที่ตอบโต้ หรือ
ตอบสนองต่อสิ่งเร้าประกอบด้วยอวัยวะ 2 ระบบ
1.ระบบกล้ามเนื้อ (MUCULAR SYSTEM)
ปฏิบัติการตามคำสั่งที่ได้รับจากระบบประสาทส่วนกลาง (สมอง + ไขสันหลัง)
แบ่งตามรูปร่างได้ 3 ประเภท
1.1.กล้ามเนื้อลาย
1.2.กล้ามเนื้อเรียบ
1.3.กล้ามเนื้อหัวใจ
2.ระบบต่อม (GLANDULAR SYSTEM)
2.1.ต่อมมีท่อ (DUCT GLANDS):
ต่อมที่หลั่งสารเหลวออกมาแล้วมีท่อเล็ก ๆ ลำเรียงสารเหลวนั้นออกสู่ภายนอก
2.2.ต่อมไร้ท่อ (DUCTLESS GLANDS)
:ต่อมที่ผลิตสารเหลวที่เรียกว่า ฮอร์โมน (HORMONE) ไหลเข้าสู่กระแสเลือดไปสู่ส่วนต่างๆ ของร่างกายโดยไม่มีท่อ มี 8 ชนิด
A. ต่อมใต้สมอง (PITUITARY GLAND)ผลิตฮอร์โมน :
-GROWTH HORMONE : GH ควบคุมการเจริญเติบโต
-ฮอร์โมนที่ควบคุม หรือกระตุ้นการผลิตฮอร์โมนของต่อมไร้ท่ออื่นๆ เช่น
:TSH (THYROID STIMULATING HORMONE) กระตุ้นต่อมไทรอยด์
:FSH(FOLLICULAR STIMULATING HORMONE) และ LH (LUTENIZING HORMONE) กระตุ้นการเติบโตของรังไข่และการตกไข่
:ACTH (ADRENOCORICOTROPHIC HORMONE)ควบคุมต่อมอาดรีนอล (ADRENAL)
B.ต่อมไทรอยด์ (THYROID GLAND )
ผลิตฮอร์โมน ไทรอกซิน (THYROXIN)
C.ต่อมพาราไทรอยด์ (PARATHYROID GLAND) ผลิตฮอร์โมนพาราทอร์โมน (PARATHORMONE)
D.ต่อมแพนครีส (PANCREAS GLAND)
ความเห็น (7)
ปรารถนา ธิมาชัย
เพิ่งเข้าใจ
ขอบคุณนะคะ....
......ตามคุณปรารถนามาค่ะ.....
เป็นการนำเสนอเนื้อหาที่ดีค่ะมีประโยชน์ต่อผู้ที่ได้มาศึกษาควรจะเพิ่มเติมการนำเสนอเนื้อหาให้มากกว่านี้นะค่ะพยายามเข้าไว้นะค่ะจะคอยติดตามเสมอและอย่าลืมเข้ามาแวะชมในบล็อกของดิฉันบ้างนะค่ะ
เอ็นโดรฟินอยู่ส่วนใดของสมองคะ
ถ้าต่อมไร้ท่อผลิตฮอร์โมนมากเกินหรือน้อยเกินไปจะเกิดผลอย่างไรต่อร่างกาย
ต่อมแพนครีสทำงานอย่างไรคะ และคนที่เป็นโรคเบาหวานผลิตฮอร์ได้มากหรือน้อยเพียงใด
ต่อมผลิตฮอโมนคือต่อมอะไร