เนื้อหากัณฑ์เทศน์มหาชาติทั้ง 13 กัณฑ์โดยย่อ


ก่อนที่จะมาเกิดเป็นพระสิทธัตถะกุมารนั้นแล

การเทศน์มหาชาติได้กำหนดเอาเรื่องราวของพระเวสสันดรโดยมี

เนื้อหากัณฑ์เทศน์มหาชาติทั้ง 13 กัณฑ์โดยย่อมาเล่าแบบเบา ๆ บ้าน ๆ มีดังนี้

1.กัณฑ์ทศพร ว่าด้วยเรื่องพระพุทธเจ้าหวนกลับบ้านเกิดเมืองนอนคือเมืองกบิลพัสดุ์ อยู่วัดต้นไทรย้อย ได้แสดงฤทธิ์แก่มวลญาติเกิดฝนตกลงมาห่าใหญ่ พระสาวกเห็นเป็นอัศจรรย์ได้ถามและพระองค์ก็เล่านิทานเมื่อครั้งเกิดเป็นพระเวสสันดร

2. กัณฑ์หิมพานต์  ว่าด้วยเรื่องเทพธิดาลงมาเกิดเป็นลูกกษัตริย์มัทราชได้ชื่อว่า ผุสดี พออายุ 16 ปีได้แต่งงานกับพระเจ้ากรุงสญชัยเมืองสีพี เกิดมีครรภ์พอครบ 10 เดือนพระนางผุสดีก็คลอดพระโพธิสัตว์นามว่าพระเวสสันดร มีช้างคู่บารมีชื่อปัจจัยนาเคน พออายุ 16 ปีก็แต่งงานกับพระนางมัทรี มีลูกน้อยชื่อชาลีและกัณหา

    ต่อมาเมืองกลิงคะเกิดข้าวยากหมากแพง ชาวเมืองมาขอช้างจากพระเวสสันดร  พระองค์ให้ทานช้าง  ทำให้ชาวเมืองไม่พอใจไปขอพระเจ้ากรุงสณชัยให้เนรเทศพระเวสสันดรไปเขาวงกต

3. กัณฑ์ทานกัณฑ์  ว่าด้วยเรื่องพระมารดาร้องขออภัยโทษพระเวสสันดรแต่ผิดหวัง  พระเวสสันดรให้ทานใหญ่แล้วขออำลาไป

4. กัณฑ์วนปเวสน์  ว่าด้วยเรื่อง 4 กษัตริย์เดินดงไปเขาวงกต แคว้นเจตราช พระเจ้าเจตราชสั่งให้พรานเจตบุตรรักษาด่านไว้ไม่ให้ผู้ใดเข้าไปรบกวนพระเวสสันดร

5 . กัณฑ์ชูชก  ว่าด้วยเรื่องเฒ่าชูชกขอทานได้เอาไปฝากเพื่อน  พอมาทวงคืนเพื่อนได้ใช้เงินหมดแล้วเลยยกลูกสาวชื่ออมิตตดา  ต่อมานางให้ชูชกไปขอชาลีกัณหาเพื่อเอามาเป็นทาสรับใช้

6 . กัณฑ์จุลพน ว่าด้วยเรื่องป่าน้อยชูชกไปเจอพรานเจตบุตรลวงให้เชื่อว่านำสารของพระเจ้ากรุงสณชัยมาส่งให้พระเวสสันดรเพื่อกลับคืนพระนครและพรานป่าก็เชื่อด้วยนะ

7 . กัณฑ์มหาพน  ว่าด้วยเรื่องป่าใหญ่ ที่ชูชกไปพบพระอจุตฤาษีลวงว่าเป็นนักบวชจะมาคุยธรรมะกับพระเวสสันดร พระฤาษีก็หลงเชื่อให้ที่พักค้างคืนซ้ำบอกแนะนำเส้นทาง ไปเขาวงกตด้วย

8 . กัณฑ์กุมาร  ว่าด้วยเรื่อง ชูชกไปถึงที่อยู่พระเวสสันดรช่วงพระนางมัทรีไปป่าหาผลไม้ก็รีบไปขอสองลูกน้อย ทั้งชาลีและกัณหาได้ยินพากันหนีลงไปในสระบัวบังกายไว้ พระองค์ไปเรียกหาเอามายกให้ชูชก

9 . กัณฑ์มัทรี  ว่าด้วยเรื่อง พระอินทร์สั่งให้เทวดาแปลงกายมาเป็น 3 เสือขวางทางไม่ให้พระนางมัทรีกลับมาทันเหตุการณ์การยกลูกให้เป็นทาน เมื่อกลับมาถึงหาลูกน้อยไม่พบ พระเวสสันดรก็ไม่ตอบ  พระนางเป็นลมสลบเมื่อฟื้นขึ้นมาพระเวสสันดรเลยบอกความจริง

10 . กัณฑ์สักกบรรพ ว่าด้วยเรื่องพระอินทร์แปลงกายเป็นพราหมณ์มาขอพระนางมัทรี เมื่อพระเวสสันดรยกให้แล้วก็ฝากไว้ให้รับใช้พระเวสสันดรตามเดิมแล้วปรากฏตนเป็นพระอินทร์

11 . กัณฑ์มหาราช  ว่าด้วยเรื่องชูชกพาชาลีกัณหาเดินดงหลงเข้าไปกรุงสีพีเพราะเทวดาดลใจ พระเจ้าปู่เลยไถ่เอาหลานไว้ พร้อมเลี้ยงดูชูชก แกกินมากจนท้องแตกตาย ฝ่ายพระเจ้ากรุงสญชัยได้จัดกองทัพไปอัญเชิญพระเวสสันดรกลับคืนวังและชาวเมืองกลิงคะก็คืนช้างคู่บารมีพอดี

12 . กัณฑ์ฉกษัตริย์  ว่าด้วยเรื่อง 6 กษัตริย์มาพบกันเกิดสลบไปทั้งหมด  ร้อนถึงพระอินทร์รู้เหตุเลยบันดาลให้ฝนตกใหญ่ ( ฝนโบกขรพรรษ ) เมื่อทั้งหมดฟื้นคืนชีพแล้วได้ขออภัยต่อพระเวสสันดรและเชิญเข้าไปปกครองกรุงสีพี

13 . กัณฑ์นครกัณฑ์  ว่าด้วยเรื่องผลแห่งทาน  ผลแห่งศีล  และผลแห่งพระบารมี 30 ทัศ ของพระเวสสันดรโพธิสัตว์ เมื่อกลับมาถึงกรุงสีพีแล้วบังเกิดฝนใหญ่ตกลงมาสร้างความชุ่มชื่นร่มเย็นแก่ชาวเมืองสีพี

พระเวสสันดรครองนครสีพีจนอายุ 120 ปีจึงสวรรคต ไปเกิดเป็นเทพบุตรชื่อว่าสันตุสิต อยู่สวรรค์ชั้นดุสิตก่อนที่จะมาเกิดเป็นพระสิทธัตถะกุมารนั้นแล.

 

...........................................

เก็บข้อมูลบางส่วนมาจากหนังสือของท่าน ดร. พระครูวินัยธรมานพ  ปาละพันธ์ ด้วยนมัสการขอบพระคุณยิ่ง...

บรรณานุกรม

 

ดร.พระครูวินัยธรมานพ  ปาละพันธ์ ( กนฺตสีโล ). 2553 . สืบสานการเทศน์มหาชาติ.

        กรุงเทพ ฯ : บริษัท  เอดิสัน  เพรส  โพรดักส์  จำกัด.

หมายเลขบันทึก: 422864เขียนเมื่อ 27 มกราคม 2011 21:36 น. ()แก้ไขเมื่อ 24 มิถุนายน 2012 03:17 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (11)

    อาตมาเองเคยอ่านในบันทึกของนศ.คณะศึกษาศาสตร์ ในมหาวิทยาลัยบางแห่ง เขามีความเข้าใจว่า การให้ทานของพระเวสสันดร เป็นการละเมิดสิทธิมนุษชน ทำให้เกิดการเคืองในจริยาและการบำเพ็ญบารมีของพระโพธิสัตว์ อาจารย์ก็ช่วยอธิบายประเด็นนี้ให้นักศึกษาเข้าใจในพุทธศาสนาด้วยนะ ตอนนั้นอาตมาไม่มีเวลาเลยไม่ได้แสดงความเห็นไว้ แต่เมื่อมีเวลาได้พูดที่ไหน มักจะนำกรณีนั้นมาพูดอยู่เสมอ ว่าที่พระเวสสันดรให้ทานกัณหา -ชาลีแก่ชูชก ที่เห็นได้ชัดเจนในตอนนั้นเลย ก็เพราะความรัก ธรรมดาของพ่อแม่ที่ดี ย่อมไม่อยากให้ลูกตนเองลำบากด้วย การอยู่ที่เขาวงกต ไม่มีอาหารการกินที่สมบูรณ์ ต้องกินผลไม้ นอนในอาศรม กัณหาชาลีก็ยังเด็ก แทนที่จะได้รับความสะดวกสบายในฐานะพระนัดดากษัตริย์ แต่ต้องมาอยู่ในป่า การศึกษาก็ไม่ได้รับ เมื่อให้ทานแก่ชูชกแล้ว ยังตั้งค่าไถ่ตัวไว้สูงมาก นั่นแสดงให้เห็นถึงพระปัญญาและความรักของพระเวสสันดร ธรรมดาพระเจ้าสญชัย พระองค์เป็นกษัตริย์ย่อมมีหูตาที่กว้างไกล ย่อมทราบว่าชูชก ไปขอกัณหาชาลี พระองค์ก็ทรงไถ่ตัวไว ตามท้องเรื่อง หรือถ้วจะว่าเพราะพระโพธิญาณ ก็ใช่อยู่แต่ต้องอธิบายกันยาว ตอนที่อาตมาอ่านเจอ ความเห็นเรื่องละเมิดสิทธิมนุษย์ชน ยังเป็นห่วงเลย และที่เขาเข้าใจแบบนั้นไม่ใช่คนเดียว เป็นเกือบทั้งห้อง ยังเป็นห่วงอยู่ว่า อาจารย์คนที่สอนนศ.พวกนี้ จะอธิบายให้นศ.เข้าใจในพระพุทธศาสนามั้ยนะ เรื่องนี้จึงฝากอาจารย์ให้เน้นย้ำด้วย จักเป็นประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนามาก.

นมัสการครับ พระคุณเจ้า พระมหาวินัย ภูริปญฺโญ ทิวาพัฒน์

เรื่องนี้เป็นประเด็นละเอียดอ่อนครับ

ต้องตอบอย่างผู้มีปัญญา มองให้เห็นเจตนาที่แท้จริงของโพธิญาณ และการผูกโยงเรื่องเล่านี้ให้ตลอดสาย...ครับผม...

เชื่อมั่นว่าอาจารย์ต้องทำได้ดี ขออนุโมทนา

สวัสดีครับผม

ก็เป็นธรรมดาในโลกธรรมแปดแห่งนี้นะครับผม...

ขอบคุณค่ะ เนื้อหาสั้นๆเหมาะแก่การนำไปเสนอชั้นเรียน

 

ขอบคุณมากๆเลยครับ


สำนักปฏิบัติธรรมพระโสณะ-อุตตระ

เดี่ยวพรุงนี้แหล่ให้ญาติโยมฟัง ที่สำนักปฏิบัติธรรมพระโสณะ-อุตตระ หรือ มูลนิธิสือโลกพุทธธรรมพระโสณะ-อุตตระ เวลา07.00


สำนักปฏิบัติธรรมพระโสณะ-อุตตระ

สาธุโยมที่เอามาลงด้วย

รู้สึกว่าฟังเเร้วมีอารมณ์ดี555555555+

 

ขอคุณครับ เนื้อหาสรุปสั้นได้ใจความ จะนำเสนอให้นักเรียนได้รู้ครับ

 

เรื่องพระเวสสันดรต้องเข้าใจและเปิดใจเสียก่อนว่า เป็นเรื่องแต่งขึ้นจากพระรุ่นหลังๆ ไม่งั้นจะคิดว่าเป็นเรื่องพระพุทธเจ้าจริง และพระเวสสันดรไม่ใช่พระชาติสุดท้าย อย่างที่เข้าใจกัน และการทำบุญที่ที่ปรากฏในเรื่องนั้น เป็นหลักการพุทธที่กลายๆแล้วจะไม่ขอลงรายละเอียด เพราะคำของพระพุทธเจ้าจะไม่ขัดกันเอง ต้องใช้มหาประเทศ 4 ในการวิเคราะห์ และต้องตรวจดูในพระวินัยและพระสูตรดู เพราะในสองส่วนจะมีเรื่องกล่าวเหมือนกัน และไม่ขัดกันเอง ....พุทธที่แท้จริงไม่ใช่ปรัชญา ไม่ใช่เรื่องงมงาย ไม่ว่านรก สวรรค์ บางเรื่องแต่งซะเวอร์มากเกินไป จนคนกลัวหรือไม่ก็ไกลเกินฝัน สิ่งที่กล่าวเพื่อจะให้คนเชื่ออย่างเดียวจะไม่ทนต่อความพิสูจน์อีกต่อไป ...คำพูดพระพุทธเจ้าจริงง่ายมาก ....ต้องเปลี่ยนความเชื่อเดิมๆที่คิดว่าถูก แล้วคึกษาพระวินัยและพระสูตรอย่างจริงจังจะเข้าพุทธเอง ส่วนพระอภิธรรมแต่งหมดทั้งชุด เลยไม่แนะนำหรือนำมากล่าว

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท