KM ที่รัก ตอนที่ 31 "วิจัยเพื่อชาวบ้าน หรือไห้ชาวบ้านวิจัย"

"ทำไม ?ชาวบ้านจึงต้องมาใช้งานวิจัยของเรา"

                    หลาย ท่านคงมีความเห็นสอดคล้องกันในงานวิจัยของนักวิจัย ,ของอาจารย์มหาวิทยาลัย ที่ผ่านมา  มักไม่ค่อยเกิดประโยชน์ กับชาวบ้าน  ส่วนมากทำผลงานวิจัยดีมาก  พอรับรางวัลเสร็จแล้ว ก็เก็บผลงานไว้ในตู้เอาไว้ชม  เป็นคำสรุปนำของผู้อภิปรายบนเวที ในการประชุมสัมนาวิชาการที่มหาวิทยาลัยอุบลราชธานีจัดขึ้นในหัวข้อ "ทำอย่างไรให้ชุมชนท้องถิ่นได้ใช้งานวิจัยของมหาวิทยาลัย"โดยผู้เข้าร่วมอภิปราย สามท่าน คือครูบาสุทธินันท์ ปรัชญพฤกธิ์   กรรมการสภามหาวิทยาลัย ,ดร. นงลักษณ์  ปานเกิดดี  ผู้ว่าการสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย(วว.)  และ ดร.สินธุ์  สโรบล   สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย( สกว.)    ก่อนหน้านี้ ดร.ประกอบ  วิโรจนกูฏ  อธิการบดีได้ปาฐกถาพิเศษ พิเศษ ในหัวข้อนี้ด้วย     เท่าที่ฟังทั้งอธิการ และผู้อภิปรายทั้งสามท่านจะเห็นว่า  นักวิชาการ นักวิจัย และอาจารย์ในมหาวิทยาลัย เริ่มมองเห็น ความจำเป็นที่จะต้องมีการทบทวน บทบาทของนักวิจัยและโจทย์ วิจัย  รวมถึงประโยชน์ของงานวิจัยว่า จะยังประโยชน์ให้กับท้องถิ่น หรือชาวบ้านในชุมชนท้องถิ่นนั้นหรือเปล่า และที่สำคัญ  “ชาวบ้านเขาต้องการใช้งานวิจัยของเราหรือไม่”  นักวิจัยต้องย้อนไปดู ตั้งแต่เริ่มคิดโจทย์ ..เราจะคิดคนเดียวเหมือนเดิมได้หรือเปล่า ???  หรือว่าต้องลงไปคุยกับชาวบ้าน  เพื่อหาความต้องการที่แท้จริงและชาวบ้าน  ว่า คำตอบของงานวิจัยนี้เป็นประโยชน์กับเขา  สามารถ ช่วยแก้ปํญหา หรือนำไปสู่การแก้ปัญหาของเขาหรือของชุมชนได้  งานวิจัยแบบนี้จึงน่าจะสอดคล้องกับความมุ่งหวังของการจัดสัมมนาทางวิชาการในครั้งนี้  แต่ยังไงผมก็ยังไม่แน่ใจว่าจะเกิดขึ้นจริง  เพราะว่าวิทยากรบางท่าน ที่มีอิทธิพลต่อการอนุมัติทุนในการวิจัย  ยังติดอยู่กับกลไกลของตลาดทุนนิยม อย่างมาก   มุ่งเน้นสนองตลาด โดยยังคิดว่า  การเพิ่มเงินในกระเป๋าให้กับชาวบ้านแล้ว จะเป็นหนทางเดียวที่จะทำให้ชาวบ้าน “หายจากความยากจน”     แล้วหน้าตาของงานวิจัยของมหาวิทยาลัย หรือของนักวิจัยทั้งหลาย   จะมีน่าตาเป็นอย่างไร?? จึงจะเป็นงานวิจัยที่ ชาวบ้านเห็นแล้ว โดนใจมาก  กระโดดเข้ามาขอร่วมด้วย       ถ้าเราอยากจะทำบุญร่วมชาติกัน เพื่อเป็นการสร้างกุศลไห้กับชาวบ้าน  จะได้ลืมตา และอ้าปากได้บ้าง ก็จะเป็นการสร้างบุญครั้งใหญ่  ขณะนี้แม้แต่ผมเองที่เคยทำงานวิจัยมาหลายเรื่อง  และล่าสุดกำลังเสนอหัวข้อการทำวิทยานิพนธ์   ว่าหัวข้อวิจัยยังเป็นประโยชน์ต่อชาวบ้านอยู่เหมือนเดิมหรือเปล่า   และยังต้องกลับไปชวนเพื่อน ๆที่เรียนด้วยกัน ทบทวนอีก เพื่อจะได้ไม่ต้อง เป็นงานวิจัยที่ สวยงาม..อยู่ในตู้ไว้เชยชมความงามของรูปเล่มอย่างเดียว......