กลุ่มเสี่ยง..เบาหวานและความดันโลหิตสูง

       หลังจากที่iร.พ พุทธชินราช มีระบบการดูแลคนเป็นโรคเรียบร้อยแล้ว    กลุ่มเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวาน/ความดันโลหิตสูง เป็นสมาชิกอีกกลุ่มที่เราวางแผนการดำเนินการที่จะดูแล   ปี 2549 พี่ๆของเราที่PCU ดำเนินงานคัดกรองโรคเบาหวาน/ความดันโลหิตสูง จนถึงวันนี้ (เดือน ก.ค 2549 ) เขต อ.เมือง คัดกรองได้ 69 %บรรลุเป้าหมายที่ตั้งไว้ แต่เราก็ยังดำเนินการต่อไปเรื่อยๆ   จากการคัดกรอง เรามีกลุ่มเสี่ยงหลายพันคน เราจึงเริ่มวางแผนในระดับชุมชน โดยเริ่มที่PCU ท่าทอง ร่วมคิดร่วมวางแผน ให้พื้นที่รู้ถึงปัญหาสถานการณ์ของโรค...ทีมงานพยายามสอดแทรกการจัดการความรู้ในลงเนื้องาน โดยการเกริ่นรูปแบบที่แปลกแตกต่างจากกิจกรรมเดิมๆ ที่คาดว่าจะสร้างความตระหนัก และสร้างทักษะการเรียนรู้ให้เกิดในแต่ละบุคคลเพื่อให้แต่ละคนหาทางจัดการกับความเสี่ยงของตนเอง  ป้องกันไม่ไห้เป็นเบาหวาน......

จากกิจกรรม  เรามี สมาชิกที่มาร่วมเป็นผู้ที่มี ระดับน้ำตาล 100 -126 mg% มีความเสี่ยงทางพฤติกรรมมากกว่า 1 ข้อ จำนวน 150 คน เป็นสมาชิกกลุ่มใหญ่และสร้างความหนักใจให้เราพอสมควร แต่ด้วยข้อจำกัดของการทำงานและภาระงานในอีกหลายๆพื้นที่ จึงได้ข้อสรุป จัดกลุ่มใหญ่ๆแบบนี้แหละ 

สรุปขั้นตอนการทำงาน

1. คัดกรองตามมาตรฐาน

2. จัดทำทะเบียนกลุ่มดี-กลุ่มเสี่ยง-กลุ่มป่วย

3. คัดเลือกกลุ่มเสี่ยงมาวางแผนการปรับเปลี่บนพฤติกรรมเสี่ยง

4. ประชุมในพื้นที่ เพื่อให้ทราบปัญหา-วางแผน-ดำเนินกิจกรรม 

5. pre-post test

6. ติดตามผลการดำเนินงาน

7. ประเมินผลกิจกรรม

                   

                

ตารางแสดงความรู้ของสมาชิกที่เข้าร่วมกิจกรรม

ระดับความรู้	ก่อนเข้าร่วม กิจกรรม (%)	หลังเข้าร่วมกิจกรรม(%)
ระดับมาก ( 80%)	89	94
ระดับปานกลาง(60-80%)	11	6
ระดับน้อย (< 60%)	0	0

ข้อมูลความเสี่ยงของสมาชิกที่เข้าร่วมกิจกรรม 

ข้อมูล	ร้อยละ
ระดับ FBS 100-126 mg%	56
ญาติสายตรงเป็นเบาหวาน	45
อ้วน	23
เป็นความดันโลหิตสูง	42
ภาวะไขมันในเลือดสูง	39

         

 

 

  

จากข้อมูลที่เราได้ จึงเป็นที่มาของรูปแบบการดำเนินงาน ความรู้ของกลุ่มเป้าหมายของเราอยู่ในระดับมาก เป็นส่วนใหญ่ ประเด็นความรู้คงไม่ใช้ปัญหา  แต่เมื่อใช้กระบวนคิดร่วมกัน สมาชิกของเราต่างแสดงความเห็นต่างๆนาๆดังนี้ Ø      รู้แต่ไม่ทำ   Ø      ไม่รู้จะทำวิธีไหนØ      โรคจะเกิดกับเราจริงๆหรือØ      เราคงไม่โชคร้ายจะเป็นหรอก ??  กลุ่มแกนนำจึงพยายามหาความรู้ ผู้รู้ทั้งในและนอกชุมชน จากหนังสือและสื่อต่างๆ จนเป็นที่มาในการพยายามหา ผู้ป่วยที่มีประสบการณ์การเป็นเบาหวานจากประวัติย้อนหลัง มีระดับ FBS 100-110 mg% เป็นระยะเวลานานถึง 7 ปี  มีประสบการณ์ทั้งสำเร็จและล้มเหลว ในการดูแลตนเองเก็บสะสมเป็นความรู้ในตัว จนปีที่ 7 เป็นเบาหวาน เมื่อมีเวทีชุมชน จึงเป็นโอกาสที่เหมาะสมในการนำตัวอย่างมาถ่ายทอดเรี่องราวให้สมาชิกในชุมชนฟังและแลกเปลี่ยนประสบการณ์ตรงอย่างน่าสนใจและตรงใจมากกว่ารูปแบบการบรรยายโดยนักวิชาการ   ผู้นำชุมชนและแกนนำชุมชนที่มีศักยภาพสูงของชุมชนท่าทอง สามารถชักชวนให้สมาชิกชุมชนเห็นความสำคัญ ก่อเกิดเป็น เวทีชาวบ้าน  และแลกเปลี่ยนเรียนรู้บนความสำเร็จและความล้มเหลวในระหว่างสมาชิกที่จะดูแลตนเองให้เกิดโรคเบาหวานช้าที่สุด โดยมีรูปแบบการปรับพฤติกรรมที่แตกต่างกันไป

กิจกรรมดังกล่าวไม่ได้มีแต่ชาวบ้านเท่านั้น แต่มีเจ้าหน้าที่สาธารณสุขเข้ามาร่วมด้วย  ทำให้แนวทางการแก้ปัญหาที่ขาดความรู้ทางวิชาการ  ได้มาบรรจบพบกับความรู้ที่เป็นส่วนขาดของชุมชน

ก่อเกิดเป็น การจัดการความเสี่ยงโดยการประสานความร่วมมือระหว่างชุมชนและนักวิชาการ ที่ ผสมผสานกลมกลืน  

ผลลัพธ์ที่ได้ในกิจกรรมนี้คงไม่ใช้ผล POST -TEST ที่แสดงว่ากลุ่มเสี่ยงในชุมชนมีความรู้เพิ่มขึ้น      แต่เราจะติดตามและดูความเข็มแข็ง

ของชุมชนทีเริ่มจากฐานการเรียนรู้วงนี้ ขยายไปสู่กิจกรรมอื่นๆ เพื่อลดพฤติกรรมเสี่ยงต่อการเกิดโรค ตามที่สมาชิกบอกว่า ปี 2550 เราจะไม่เป็นเบาหวาน และตั้งเป้าหมายว่าระดับน้ำตาลในปีหน้าของแต่ละคนจะไม่เพิ่มไปกว่านี้ ซึ่งเราได้แต่หวังว่าสมาชิกทั้ง 150 คน คงจะมีแนวทางในการจัดการดูแลตนเองที่เหมาะสม โดยนำประสบการณ์+ความรู้ที่ได้ไปปรับประยุกติ์ใช้ได้อย่างเหมาะสม  ซึ่งเป็นเรื่องที่เราชาวสาธารณสุขคงจะเข้าไปกำหนดเป็นรูปแบบที่ตายตัวไม่ได้

 

     ปี 2550 เราจะมารายงานผลว่าสมาชิกท่าทองของเราจะมีระดับน้ำตาลเป็นอย่างไร

                                               ผู้เล่า รัชดา พิพัฒน์ศาสตร์

                                                        ปิลันธนา จันทร  

 

[นิพัธ]

อ้อ อุ๋ย  ทำได้ดีมาก ถ้า 150 คนนี้ สามารถเปลี่ยนพฤติกรรมแล้วไม่เป็นเบาหวานในอนาคตได้ ถือว่าอ้อ อุ๋ย ได้ทำประโยชน์ให้กับสังคมอย่างมากเลยนะ นี่คือการป้องกันที่แท้จริง อย่าว่าแต่ 150 คนเลย แม้แต่คนเดียวก็คุ้มค่า ไม่เสียแรงที่ได้ทำงานร่วมกัน ชื่นชมด้วยความจริงใจ

[ทีมเบาหวานพุทธชินราช พิษณุโลก]

ขอบคุณคะ ..แต่หัวหน้าคะ..สงสัยสมาชิกคนที่ 151.... (อ้อเองคะ)จะเป็นเบาหวาน เพราะขนมของแต่ละชุมชน อร่อยจริงๆคะ ...(แฮะ..แฮะ..แซวเล่นคะ...)

[ปารินุช]

ถามว่า

ทานกาแฟสดมากๆ  สามารถเป็นเบาหวานได้หรือเปล่าค่ะ

[พี่โต้ง]

ไม่เป็นก็ทนไหวแล้วอ้อ เห็นกินก๋วยเตี๋ยว ตักน้ำตาลใส่ที 2 ช้อนโต๊ะ ลดหน่อยนะจ๊ะน้อง

[ครู บัว ทองกะไลย]

• อนุโมทนาด้วยครับช่วยเหลือผู้ป่วยด้วยจิตและใจที่เอื้ออาทร
• ครับเบาหวานทำให้สุขภาพเสียสมดุลย์ไปหมด
• ทึ่งในการทำงานเป็นทีมของ ร.พ.

[ทีมเบาหวานพุทธชินราช พิษณุโลก]

• ขอบคุณ คุณครู บัว ทองกะไลย  ค่ะที่มาแลกเปลี่ยนฯ ทักทาย
• เบาหวานแม้จะทำให้สุขภาพเสียสมดุล แต่เราสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลตนเอง และเรียนรู้ที่จะอยู่กับเบาหวานได้ค่ะ ทำนองว่าถ้อยทีถ้อยอาศัยกันระหว่างเบาหวานกับผู้ที่เป็นเบาหวาน เราต้องรู้ทันเบาหวานค่ะ รับรองว่าแม้เป็นเบาหวานชีวิตก็มีความสุขได้ค่ะ
• ทีมเรามีกำลังใจอย่างน้อยก็จากคุณครูบัวหนึ่งคนล่ะค่ะ นอกจากกำลังใจยังต้องอาศัยแรงบันดาลใจด้วยค่ะ ทีมถึงจะเวิล์ค

 

[อ้อย]

ขอเป็นกำลังใจให้ทั้งทีมงานและผู้ร่วมโครงการทุกท่านนะคะ ชื่นชมในการทำงานเชิงรุกสู่ชุมชน และมีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในชุมชน ขอให้ทุกคนมีสุขภาพแข็งแรงนะคะ

[j]

อยากได้ตัวอย่างทะเบียนกลุ่มเสี่ยงจัง ขอตัวอย่างได้ไหมค่ะ

[พีรยา สมสะอาด]

สวัสดีค่ะ ตอนนี้ทำโครงการผู้ป่วยเสี่ยงเบาหวานความดันในเขตมหาสารคามเหมือนกันค่ะ ได้ข้อมูลแล้วค่ะ อยากทราบข้อมูลของทางพิษณุโลกบ้างค่ะ เพื่อเอามาใช้อ้างอิง และไม่ทราบมีการติดตามผลในกลุ่มเสี่ยงต่อหรือไม่คะ

ขออนุญาตขอข้อมูลไ้ด้หรือไม่ค่ะ หรือว่าตีพิมพ์ในวารสารใด เพื่อจะนำมาอ้างอิงผลค่ะ และยินดีให้ผลของมหาสารคามเช่นกันค่ะ

ขอบคุณค่ะ

[รุ่งทิพย์ ทวียศ]

สวัสดีค่ะ

ได้รับมอบหมายให้ดูแลงานสร้างเสริมสุขภาพของจนท.ร.พ.ศรีมหาโพธิและจะต้องจัดกิจกรรมกลุ่มเสี่ยงกลุ่มป่วยให้กับจนท.ซึ่งในเรื่องของของการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและกิจกรรมในวันประชุม ซึ่งยังไม่มีความรู้ในเรื่องนี้ดีจึงอยากจะขออนุญาตขอข้อมูลในการจัดกิจกรรมบ้างได้มั๊ยค่ะ(ขอความกรุณาช่วยชี้แนะ)ซึ่งทางทีมงานจะจัดกิจกรรมในวันที่23 มิ.ย.52นี้ค่ะขอขอบพระคุณล่วงหน้า....รุ่งทิพย์ ทวียศ ร.พ.ศรีมหาโพธิ อ.ศรีมหาโพธิ จ.ปราจีนบุรี 25140