จากการรายงานการประชมเรือข่ายปราชญ์ชาวบ้านและพหุภาคีภาคอีสาน ครั้งที่ 6 /2549 เรื่อง "คันคูใหญ่"
จะทำอะไรร่วมกันให้มีประโยชน์สูงสุดในคันคูใหญ่ โดยกลุ่มที่ 3 เสนอว่า
ขั้นการเตรียมการ
มีการปรึกษาและร่วมกันวางแผนผังของคันคูใหญ่ว่าจะทำอะไรที่ไหน เมื่อไหร่ และอย่างไร จุดไหนทำถนน จุดไหนควรทำที่พักอาศัย และเลี้ยงสัตว์
ขั้นการดำเนินการ
เมื่อมีการวางแผนแล้วก็เป็นการดำเนินงาน ว่าจะใช้กำลังคนในครอบครัว หรือจะจ้างเครื่องจักรมาช่วย จากนั้นก็ดำเนินการเรื่องปุ๋ยคอก ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยชีวภาพ การปลูกพืชบำรุงดินให้ดินมีสภาพที่ดีขึ้น
จากนั้นก็ดำเนินการออมน้ำ การจัดการน้ำว่าหานำมาจากไหน จะเจาะบาดาล หรือจะสูบน้ำจากแหล่งน้ำตามธรรมชาติมาใช้ รวมทั้งจัดการน้ำให้เกิดประโยชน์สูงสุดด้วยความประหยัดสูงสุด
เมื่อมีการจัดการน้ำและทำให้ผืนดินที่อุดมสมบูรณ์พอที่จะปลูกพืชได้แล้ว ก็นำกล้าของผัก ผลไม้ สมุนไพร และไม้ใช้สอย รวมทั้งการเลี้ยงสัตว์ ตามที่แผนผังตนเองทำใว้ ทำจากง่านไปหายาก
และที่สำคัญจะต้องมีการดูแลเอาใจใส่อย่างมากทำให้เกษตรกรมีงานทำตลอดปีและมีอาหารปลอดสารเคมี ช่วยให้ร่างกายแข็งแรง ครอบครัวอบอุ่นและมีความสุข
จะมีวิธีอย่างไรบ้างให้เกิดคันคูใหญ่
กลุ่มที่ 4 นำเสนอว่าถ้าจะให้เกิดคันคูใหญ่ ทำได้โดยการวางแผนพึ่งตนเองก่อนโดยอาศัยแรงงานในครอบครัว พึ่งพากันเองในกลุ่ม โดยการลงแรงหมุนเวียนกันเอง สร้างกองทุนหมุนเวียนในกลุ่ม มีการจ้างรถปรับสภาพพื้นที่ หรือจะเอาดินจากที่อื่นมาถมเพื่อให้เกิดคันคูใหญ่
อื่ม......
หลังจากที่อ่านบันทึกของพิไลมาสักระยะ
ครูเห็นว่าพิไลมีความมุ่งมั่นและความเชี่ยวชาญเกี่ยวกับด้านคันคูใหญ่มาก ๆ
แต่ครูขอฝากโจทย์เล็ก ๆ สักนิดนึงให้พิไลคิดต่อหน่อยนะว่า
ถ้าพิไลทำเรื่องคันคูใหญ่จนสัมฤทธิ์ผล สมมติว่าทำได้เต็ม ๆ เลย หนึ่งร้อยเปอร์เซ็นต์ สิ่งที่สัมฤทธิ์ผลนั้น จะทำให้ชุมชนแก้ปัญหาสิ่งต่าง ๆ ได้ทั้งหมดหรือไม่
และถ้าไม่พิไลจะทำอย่างไรต่อ........
ขอขอบคุณ คุณสำราญ มากนะค่ะที่เป็นกำลังใจให้เสมอ เดือนกันยายนไลจะลงพื้นที่ศึกษาจริงแล้วค่ะ และจะได้รู้ถึงคำว่า ททท อย่างลึกซึ้งแน่นอน
ขอบคุณค่ะ
ไล
ขอบคุณอาจารย์ ปภังกร มากค่ะที่ตั้งคำถามให้ได้คิด
คำถามนี้เป็นแนวทางแนะนำที่ดีมากค่ะ
ขอบคุณค่ะ
ไล