ตัวอย่างแผนการเรียนรู้ระหว่างวิชา
แผนการจัดการเรียนรู้
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปีที่3
หน่วยการเรียนรู้บูรณาการแบบสอดแทรกเรื่องสิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม
เวลา 2 ชั่วโมง
____________________________________________________________________________________________________________________
มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐาน ว 2.1 เข้าใจสิ่งแวดล้อมในท้องถิ่นความสัมพันธ์ระหว่าง สิ่งแวดล้อมกับสิ่งมีชีวิต ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตต่างๆในระบบนิเวศ มีกระบวนการ สืบเสาะหาความรู้และจิตวิทยาศาสตร์ สื่อสารสิ่งที่เรียนรู้และนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ (วิทยาศาสตร์)
มาตรฐาน ท.11ใช้กระบวนการอ่านสร้างความรู้และความคิดเพื่อนำไปใช้ ตัดสินใจแก้ปัญหาในการดำเนินชีวิต และมีนิสัยรักการอ่าน (ภาษาไทย)
มาตรฐาน ส 5.2 เข้าใจปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสภาพแวดล้อมทางกายภาพที่ก่อให้เกิดการสร้างสรรค์ วัฒนธรรม และมีจิตสำนึก อนุรักษ์ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน (สังคมศึกษา)
มาตรฐาน ศ 1.1 สร้างสรรค์งานทัศนศิลป์ตามจินตนาการ และความคิดสร้างสรรค์ วิเคราะห์ วิพากษ์ วิจารณ์คุณค่างานทัศนศิลป์ ถ่ายทอดความรู้สึก ความคิดต่องานศิลปะอย่างอิสระชื่นชม และประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน (ศิลปะ)
มาตรฐานการเรียนรู้ช่วงชั้น
มาตรฐาน ว 2.1.1 สำรวจตรวจสอบสิ่งแวดล้อมในท้องถิ่น วิเคราะห์ข้อมูล อภิปรายและอธิบายความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตกับสิ่งแวดล้อม ความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตต่างๆที่อาศัยอยู่ร่วมกันและนำเสนอผลการศึกษา (วิทยาศาสตร์)
มาตรฐาน ท 1.1.1 รู้จักใช้คำถามเกี่ยวกับเนื้อหาและแสดงความรู้ ความคิด คาดคะเนเหตุการณ์จากเรื่องที่อ่านและกำหนดแนวทางปฏิบัติ (ภาษาไทย)
มาตรฐาน ส 5.2.1 รู้จักสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติในชุมชน เข้าใจการพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน การใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติของคนในชุมชน รักและรู้คุณค่าของธรรมชาติ (สังคมศึกษา)
มาตรฐาน ศ 1.1.2 สังเกต รับรู้สิ่งที่อยู่รอบตัวใช้ทัศนธาตุสร้างสรรค์งานทัศนศิลป์โดยใช้วิธีการต่างๆ ตามความสนใจ (ศิลปะ)
สาระสำคัญ
สิ่งต่างๆที่อยู่รอบตัวเรา เรียกว่า สิ่งแวดล้อม ซึ่งมีทั้งสิ่งมีชีวิตและไม่มีชีวิตบางอยางเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ และบางอย่างมนุษย์เป็นผู้สร้างขึ้น
ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง
1. สำรวจ สังเกตและนำเสนอข้อมูลแสดงความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตต่างๆ ที่อาศัยอยู่ร่วมกันในสิ่งแวดล้อม (วิทยาศาสตร์)
2. ตั้งคำถามและตอบคำถามเชิงเหตุผลเกี่ยวกับเรื่องที่อ่าน (ภาษาไทย)
3. รู้จักสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติในชุมชน (สังคมศึกษา)
4. สร้างงานทัศนศิลป์โดยใช้วิธีการต่างๆ ตามความสนใจ (ศิลปะ)
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. อธิบายความหมายของสิ่งแวดล้อมได้
2. จำแนกประเภทของสิ่งแวดล้อมได้
3. วิเคราะห์ผลกระทบที่เกิด จากปัญหาสิ่งแวดล้อมได้
4. เสนอแนะแนวทางแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมในโรงเรียนได้
5. ตั้งคำถามและตอบคำถามเชิงเหตุผลเกี่ยวกับเรื่องสิ่งแวดล้อมได้
6. วาดภาพสิ่งแวดล้อมต่างๆ ที่อยู่ภายในบริเวณโรงเรียนได้
7. แสดงความรับผิดชอบต่อการทำงานเป็นกลุ่มได้
สาระการเรียนรู้
1. ความหมายของสิ่งแวดล้อม
2. ความสำคัญของสิ่งแวดล้อม
3. ประเภทของสิ่งแวดล้อม
กิจกรรมการเรียนรู้
ขั้นที่ 1 ขั้นนำเข้าสู่บทเรียน
1. ครูให้นักเรียนดูภาพสิ่งแวดล้อม ที่อยู่รอบๆตัวนักเรียน จำนวน 10 ภาพ (เก้าอี้, น้ำตก, ภูเขาหัวโล้น,ทะเล, ผีเสื้อ,ป่าไม้สีเขียวขจี,คนตัดไม้ทำลายป่า,นกกำลังบินกลับรัง, รถยนต์ภายในกรุงเทพมหานคร, พระอาทิตย์กำลังตกดิน) และใช้คำถามประกอบดังนี้
- ภาพนี้คืออะไร?
- ภาพนี้เป็นสิ่งมีชีวิตหรือสิ่งไม่มีชีวิต เพราะเหตุใด?
2. ให้นักเรียนช่วยกันจัดกลุ่มภาพทั้ง 10 ภาพ ตามความคิดของนักเรียนพร้อมทั้งบอกเกณฑ์ที่ใช้ในการจัดกลุ่ม แล้วครูเขียนการจัดกลุ่มภาพที่นักเรียนนำเสนอบนกระดาน
3. ครูให้นักเรียนช่วยกันยกตัวอย่างสิ่งแวดล้อมรอบๆตัวเรา ทั้งสิ่งมีชีวิตและสิ่งไม่มีชีวิตเพิ่มเติม
ขั้นที่ 2 ขั้นแลกเปลี่ยนประสบการณ์
1.ครูให้นักเรียนแบ่งกลุ่ม 4 กลุ่ม แล้วให้มีสมาชิกกลุ่มละประมาณจำนวน 4-5 คน โดยจัดกลุ่มคละความสามารถแล้วเลือกประธาน เลขานุการ
2.ให้นักเรียนเล่นเกมแข่งขันการตั้งคำถามและตอบคำถาม จากภาพ (ภาพนักเรียนทิ้งขยะและภาพน้ำเสียที่โรงงานอุตสาหกรรมนำมาปล่อยทิ้งตามถนนแล้วส่งกลิ่นเหม็น) ซึ่งมีวิธีเล่นเกม ดังนี้
- ครูหยิบภาพนักเรียนทิ้งขยะขึ้นมา แล้วให้นักเรียนกลุ่มที่ 1 และให้นักเรียนกลุ่มที่ 2 ฝึกตั้งคำถามจากภาพ แล้วให้นักเรียนกลุ่มที่ 3 และนักเรียนกลุ่มที่ 4 ตอบคำถามแล้วบันทึกคำถามและคำตอบลงในแบบบันทึกที่ 1 ซึ่งแต่ละกลุ่มจะช่วยระดมความคิดเห็นในการตั้งคำถามและตอบคำถามสำหรับการเล่นเกมในครั้งนี้
- ครูหยิบภาพน้ำเสียที่โรงงานอุตสาหกรรมนำมาปล่อยทิ้งตามถนนแล้วส่งกลิ่นเหม็นขึ้นมา แล้วให้นักเรียนกลุ่มที่ 3 และนักเรียนกลุ่มที่ 4 ฝึกตั้งคำถามจากภาพแล้วให้นักเรียนกลุ่มที่ 1 และนักเรียนกลุ่มที่ 2 ตอบคำถาม แล้วบันทึกคำถามและคำตอบลงในแบบบันทึกที่ 1 ซึ่งแต่ละกลุ่มจะต้องช่วยกันระดมความคิดเห็นในการตั้งคำถามและตอบคำถามสำหรับการเล่นเกมในครั้งนี้เช่นเดียวกัน
3. ครูให้นักเรียนดูภาพเพิ่มเติม (ภาพนักเรียนทำความสะอาดบริเวณโรงเรียน, ภาพคนเผาขยะ, ภาพน้ำท่วม, ภาพภัยแล้งที่มีดินแตกระแหง, ภาพภูเขาสีเขียวขจี) ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มระดมความคิด ช่วยกันตอบคำถามดังนี้
- นักเรียนชอบภาพใดมากที่สุด เพราะเหตุใด?
- นักเรียนไม่ชอบภาพใด เพราะเหตุใด?
- นักเรียนคิดว่าสาเหตุของปัญหาสิ่งแวดล้อมในโรงเรียน คืออะไร แล้วนักเรียนมีวิธีการแก้ไขปัญหานี้ได้โดยวิธีใดบ้าง?
- ผลกระทบที่เกิดจาก ปัญหาสิ่งแวดล้อมในโรงเรียนจะกระทบกับใครบ้างอย่างไร จงอธิบาย?
4.ให้สมาชิกแต่ละกลุ่มอภิปรายแลกเปลี่ยนประสบการณ์เพิ่มเติม
ขั้นที่ 3 ขั้นประสานความคิด
1. ครูแจกใบความรู้ที่ 1 เรื่องสิ่งแวดล้อมรอบตัวเรา แล้วให้แต่ละกลุ่มศึกษาใบความรู้ หรือเข้าห้องสมุด หรือเรียนรู้จากหนังสือพิมพ์ หรือสอบถามจากผู้รู้เพื่อศึกษาความรู้เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมรอบตัวเรา
2.ครูให้คำแนะนำแก่นักเรียนที่มีข้อสงสัยหรือเสนอแนะแนวทางการค้นคว้าข้อมูลหรือแนวทางแก้ปัญหาเพิ่มเติม
3. ให้แต่ละกลุ่มสรุปความรู้แล้วเขียนแผนผังความคิดในใบงานที่ 1.1 เรื่องสิ่งแวดล้อมรอบตัวเรา
4.ครูสุ่มตัวแทนแต่ละกลุ่มนำเสนอผลงาน จากใบงานที่ 1.1 หากนักเรียนสงสัยครูอธิบายเพิ่มเติม
ขั้นที่ 4 ขั้นจิตสำนึกดีงาม
1.นักเรียนแต่ละกลุ่มปฏิบัติกิจกรรมในใบงานที่ 1.2 เรื่องปัญหาสิ่งแวดล้อมโดยให้แต่ละกลุ่มช่วยกันวิเคราะห์ปัญหาสิ่งแวดล้อมในโรงเรียน ผลกระทบที่เกิดขึ้นพร้อมทั้งบอกวิธีการแก้ปัญหาด้วย
2.ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มช่วยกันวาดภาพพร้อมทั้งระบายสีใบงานที่ 1.3 เรื่องโรงเรียนในฝัน แล้วให้เขียนอธิบายความหมายของโรงเรียนในฝันตามความเข้าใจของข้อสรุปของนักเรียนแต่ละกลุ่ม
3.ให้แต่ละกลุ่มนำเสนอผลการปฏิบัติกิจกรรมในใบงานที่ 1.1 และใบงานที่ 1.3
ขั้นที่ 5 ขั้นสรุปและประเมินตามสภาพจริง
1. นักเรียน ครู และเพื่อนแต่ละกลุ่ม ร่วมกันประเมินผลการเรียนรู้ของผู้เรียนจากใบงานที่ 1.1ใบงานที่ 1.2 และใบงานที่1.3 จากแบบประเมินพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม, แบบประเมินการวาดภาพสิ่งแวดล้อม, แบบประเมินงานนำเสนอผลงาน แต่ละกลุ่มตามสภาพที่เป็นจริง
2. นักเรียนและครูร่วมกันสรุปผลการเรียนรู้เรื่องสิ่งแวดล้อมรอบตัวเราโดยใช้แผนภูมิสรุปประกอบ ครูช่วยสรุปเติมเต็มในส่วนที่ผู้เรียนนำเสนอข้อมูลไม่ครบ หรือข้อมูลไม่สมบูรณ์
สื่อการเรียนรู้/แหล่งการเรียนรู้
๏ สื่อการเรียนรู้
- ภาพสิ่งแวดล้อมที่ดีและสิ่งแวดล้อมที่ไม่ดี
- ภาพสิ่งแวดล้อมในโรงเรียน
- แผนภูมิสรุปผลการเรียนรู้
- แบบบันทึกที่ 1
- ใบความรู้ที่ 1 เรื่องสิ่งแวดล้อมรอบตัวเรา
- ใบงานที่ 1.1 เรื่องสิ่งแวดล้อมรอบตัวเรา
- ใบงานที่ 1.2 เรื่องปัญหาสิ่งแวดล้อม
- ใบงานที่ 1.3 เรื่องโรงเรียนในฝัน
๏ แหล่งการเรียนรู้
- ห้องสมุด
- หนังสือพิมพ์
- บริเวณรอบโรงเรียน
- บริเวณรอบชุมชน
การวัดและประเมินผล
สิ่งที่ต้องการวัด |
วิธีการ |
เครื่องมือ |
เกณฑ์ |
1. อธิบายความหมายของสิ่งแวดล้อมได้ |
ตรวจใบงานที่ 1.2 |
ใบงานที่ 1.2 |
อย่างน้อย 5 ข้อ |
2. จำแนกประเภทของสิ่งแวดล้อมได้ |
ตรวจใบงานที่ 1.1 |
ใบงานที่ 1.1 |
แนบท้ายแผนฯ |
3. วิเคราะห์ผลกระทบที่เกิดจากปัญหาสิ่งแวดล้อมได้ |
ตรวจใบงานที่ 1.3 |
ใบงานที่ 1.3 |
แนบท้ายแผนฯ |
4. เสนอแนะแนวทางแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมในโรงเรียนได้ |
การนำเสนอผลงาน |
แบบประเมินการนำเสนอผลงาน |
อย่างน้อย 5 ข้อ |
5. ตั้งคำถามและตอบคำถามเชิงเหตุผลเกี่ยวกับเรื่องสิ่งแวดล้อมได้ |
ตรวจการบันทึก |
แบบประเมินการวาดภาพ |
แนบท้ายแผนฯ |
6. วาดภาพสิ่งแวดล้อมต่างๆที่อยู่ภายในบริเวณโรงเรียนของนักเรียนได้ |
ตรวจผลงาน |
แบบประเมินการวาดภาพ |
แนบท้ายแผนฯ |
7. แสดงความรับผิดชอบต่อการทำงานเป็นกลุ่มได้ |
การทำงานกลุ่ม |
แบบประเมินพฤติกรรมการทำงานกลุ่ม |
แนบท้ายแผนฯ |
ที่มา
ลิขิต พวงประโคน. (2552) การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเรื่อง ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม ความสามารถในการแก้ปัญหา และความพึงพอใจในการเรียนการสอน ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3จากการจัดการเรียนรู้บูรณาการแบบสอดแทรก. นครราชสีมา: วิทยานิพนธ์ปริญญาโท (หลักสูตรและการสอน), มหาวิทยาลัยราชภัฎนครราชสีมา
ไม่มีความเห็น