ในการประชุมสภามหาวิทยาลัยแต่ละครั้ง มีวาระเสนอขออนุมัติเปิดหลักสูตรใหม่ หรือขออนุมัติปรับปรุงหลักสูตรเก่าหลายหลักสูตร
ผมมีคำถามเกิดขึ้นในใจเสมอว่า กรรมการสภามั่นใจได้อย่างไรว่า
-หลักสูตรนั้นเป็นหลักสูตรที่มี value add จริงๆ สำหรับมหาวิทยาลัยและประเทศไทย คือไม่ใช่แค่เพราะมีอาจารย์อยากเปิดสอนหรือคณะอยากเปิดสอน และไม่ใช่เป็นหลักสูตรตามแห่ คือที่อื่นเขาเปิดสอน เราก็เปิดบ้าง
เป็นคำถามเชิงคุณค่า และเชิงคุ้มค่า
-กลไกของการพิจารณาก่อนมาถึงสภามหาวิทยาลัย มีความเหมาะสม พิจารณาประเด็นต่างๆ ได้ครอบคลุมรอบด้าน และแม่นยำหรือไม่ คือต้องไม่พิจารณาแค่ประเด็นเชิงเทคนิคหรือสาระวิชาการ แต่ต้องพิจารณาประเด็นด้านการจัดการ และด้านการสร้างสรรค์วิชาการด้วย ผมมองว่าหลักสูตร & นักศึกษา คือกลไกสร้างสรรค์ทางวิชาการของมหาวิทยาลัย ไม่ใช่แค่ "เปิดสอน" และ "สอนนักศึกษา"
ตามที่ปรากฏในเอกสารและการชี้แจง เราเห็นคณะ/หน่วยงานเจ้าของหลักสูตร บัณฑิตวิทยาลัย(ถ้าเป็นหลักสูตรระดับบัณฑิตศึกษา) คณะกรรมการพิจารณากลั่นกรองหลักสูตร แต่กรรมการสภาไม่เข้าใจว่าเขาทำงานกันอย่างไร
-หลักสูตรที่นำเสนอ กับหลักสูตรอื่นๆ ที่มีอยู่แล้ว จะทำให้เกิด synergy ทางวิชาการระหว่างกัน หรือเกิด dis-synergy อย่างไร
ประเด็นคือเรามักจะตกหลุมพราง พิจารณาหลักสูตรแยกเฉพาะรายการเดียว ไม่สามารถมอง "ป่า" ของหลักสูตรทั้งป่าได้ ทำอย่างไร สภามหาวิทยาลัยจะสามารถให้ wisdom เชิงระบบของหลักสูตรได้
วิจารณ์ พานิช
18 ก.ค. 49
ขณะนี้ คณะเภสัชศาสตร์ (และเข้าใจว่าที่อื่นๆ ก็คงเป็นเช่นเดียวกัน) กำลังพยายามทำความเข้าใจกับโครงสร้างการบริหารหลักสูตรตามที่ สำนักงานคณะกรรมการอุดมศึกษาได้สร้างกฏเกณฑ์มาใหม่ รวมทั้งเรื่องราวอื่นๆ ที่เกิดกฎเกณฑ์ต่างๆ จากที่ต่างๆ กำหนดมาให้ทำ แต่ไม่เคยมีคำถามเลยว่าผลผลิตจากหลักสูตรต่างๆ นั้น มีความฉลาดมากขึ้นเพียงใด (ตามที่ท่านนายกสภามหาวิทยาลัยเขียนไว้) และเราจะรู้ได้อย่างไรว่าเราฉลาดขึ้น
จริงๆ แล้วอาจารย์ทั้งหลายก็คงจะไม่ร้ว่า wisdom ที่ควรจะเป็นของมหาวิทยาลัยคืออะไรกันแน่คะ เพราะเวลาเราคุยกันเป็นหมู่คณะ พวกเราแต่ละคนจะมีมุมมองของความเป็นผู้เชี่ยวชาญที่แตกต่างกันไป เมื่อจับเอามารวมกันแล้ว เราไม่สามารถมองเห็นความเป็นหนึ่งเดียวหรือปัจจัยร่วมได้เลย แม้แต่ในคณะเล็กๆ อย่างนี้