หวงแหนภาษาถิ่น วันละคำ “เดะ”
ห่างหายไปเสียนาน ด้วยหลาย ๆ สาเหตุ ที่ไม่ต้องแก้ตัวใด ๆ ทั้งสิ้น วันนี้อยากนำเสนอคำว่า “เดะ” จริง ๆ แล้วเป็นคำเชิงบวก หากแต่มีบ้างที่นำไปใช้เพื่อประชดประชัน แต่ก็เป็นไปในแบบน่ารัก ๆ งอนหน่อย ๆ ประมาณนั้นครับ
“เดะ” จะหมายถึงการที่เราจะทำอะไรก็ละเมียดละไม ตั้งใจในการทำ เก็บรายละเอียด ติชมเชิงลึก ลงไปจนถึงสาระที่เป็นรายละเอียด ฯ แต่ก็มักจะช้ากว่าที่ควรจะเป็น ส่วน “เดะ” แล้วจะออกมาดีหรือไม่ นี่ไม่ใช่ประเด็นที่จะเป็นความหมายของคำนี้ เพราะ “เดะ” แล้วไม่ได้เรื่องก็ได้ ดีเลิศก็ได้ครับ
สำนวนเวลาพูดที่มักจะใช้กันเช่น
“หวางอีเดะหยู ไม่ทันเพื่อน” หมายถึง “มัวแต่ประดิดประดอยอยู่นั่นแหละ จะทันคนอื่นได้ยังไง”
“เขาเดะเป็นอย่างดี ถึงได้ที่ 1” หมายถึง “เขาตั้งใจทำ เลยออกมาดี จึงชนะเลิศ”
“เดะกันจังนะ ภูมิใจแหละ” หมายถึง “ค้นหาคำชื่นชมในตัวเขา (รวมทั้งสัตว์หรือสิ่งของ) ในทุก ๆเรื่อง แม้จะเป็นรายละเอียดปลีกย่อย เพราะร่วมกันภูมิใจในสิ่งนั้น”
ข้อควรระวังในตัวอย่างที่ 3 ระวังจะ “เหลิง” หรือ “เอิด” ค่อยมาต่ออีกนะ ส่วน “เหลิง” หรือ “เอิด” หากไม่มีใครช่วยต่อ ก็จะเขียนในบันทึกครั้งต่อไป (คาดว่าน่าจะมีนะ เช่น...) ที่สูราด (สุราษฎ์ธานี) หรือสงขลา เขามีใช้กันบ้างไหมคำนี้ ลอง ลปรร.กันมานะครับ ขอท้า...
ความเห็น (5)
- เข้ามาเรียนภาษาใต้ ครับผม
- แอบตอนอบรมครูระหว่างครู วางแผนการทำโครงงาน จะไปดูตามกลุ่มต่อครับ
มีใครคนหนึ่ง ส่งข้อความมาว่า "เดะ" ในภาษายาวี แปลว่า "น้อง" ครับ อืม! ช่วยกันเติมเต็มให้กันดีครับ จะได้เพิ่มการเรียนรู้ ขอบคุณมากครับ
อาจารย์ ขจิต
เหลือบไปเห็น คห.อาจารย์ขจิต ตอนจะเขียนความหมาย "เดะ" เพิ่มในส่วนที่เป็นภาษายาวี สงสัยจังเลยว่าแอบ ๆ ทำอะไร ที่แท้ก็อบรมครู
อาจารย์ขจิต ผมรอให้อาจารย์ขยายความประเด็น “เหลิง” หรือ “เอิด” อยู่นะครับ
- อธิบายได้แต่เอิดครับ เช่น นายก ค่อนข้างเกเร กวนชาวบ้านไปทั่ว อาจพูดว่า บ่าวนี่ทำเอิด นี่..
- ใช่หรือเปล่าครับ ไม่ได้ใช้นาน ต้องพี่Handy อธิบาย ผมอธิบายอาจเป็น ทองแดงติดเหน่อๆ
อาจารย์ ขจิต
รอไว้ให้ อ.Handy มาช่วยเฉลยครับ และเติมเต็มให้ในประโยคตัวอย่างแบบสูราด ครับ