แปรงสีฟันไม้ข่อย
ในการมาพบปะพูดคุยกัน เรื่อง การดูแลสุขภาพช่องปากของผู้สูงอายุ "ฟันดีที่บั้นปลาย" ที่บ้านสถานี อ.ห้างฉัตร ลำปาง เมื่อวันที่ 8 มิย.49
คุณลุงหนาน เล่าเรื่องแปรงสีฟันไม้ข่อยของพระที่เคยเป็นลูกวัดช่วยดูแลมา ทำให้เราก็ได้รู้ว่า
การเก็บแปรงสีฟันของพระ ก็เอาแปรงสีฟันไม้ข่อยเหน็บไว้ข้างฝา เวลาแปรงก็เอามาใช้ ข้างหนึ่งสำหรับแปรงฟัน อีกข้างไว้จิ้ม คล้ายไม้จิ้มฟัน ตอนนั้นประมาณปี 2490
ลุงหนานเล่าต่อว่า "ก็มีการอมเกลือปู๊ (เกลือที่มีลักษณะเม็ดยาวๆ จะละลายเร็ว) เกลือแม่ไม่เอา (มีลักษณะเป็นเม็ดปุ้มๆ ละลายใช้เวลานาน) วิธีใช้ ก็อมเกลือเสร็จแล้วไปบ้วนปาก พอบ้วนปากแล้วก็มาแปรงฟัน แต่ก่อนสมัย 2500 คนใช้ก็เป็นตุ๊เจ้า ใช้เป็นแปรงสีฟัน
ในกรรมฐานที่เปิ้นสอนพระที่บวชใหม่ “เกศา โลมา นขา ตันตา” “ผม ขน เล็บ ฟัน” มันเป็นหลักสอน คนบวชต้องรู้ว่า ผมเป็นอย่างไร ออกมามันจะขาว สกปรก ตุ๊เจ้าจึงต้องโกนหัว ยาวก็ไม่ได้ ขนก็ต้องโกนขว้าง ทิ้งไว้ก็จะเป็นเชื้อโรค พอถึงเขี้ยวจะมั่น ไม่ผุ ตื่นขึ้นมาก็สีเขี้ยว อมเกลือปู๊ บ้วนปาก แต่ต้องเป็นไม้ข่อย แล้วถึงเอามาแปรงฟัน ถ้าเจ็บเขี้ยว ก็ไปสับเอายางข่อยมาอม เขี้ยวก็จะหายเจ็บ ทนอยู่ต่อไป
ประเดี๋ยวนี้มีแปรงสีฟันหลายยี่ห้อ แต่ไม่ค่อยทนเท่าอันนี้ ตรงปลายเขาก็เอามาตำๆ ให้เป็นปลายพู่สำหรับใช้แปรงฟัน และมีใบข่อยเอามาถูฟัน
ยาสีฟันที่ตุ๊เจ้าใช้ก็ทำเอง เอามะดัน มะขามป้อม มาตำผสมกัน"
ภาพที่แสดงนี้ ก็เป็นของจริงนะคะ ที่ตุ๊เจ้าใช้ และลุงหนานก็คงแอบเม้มไว้ เก็บไว้อย่างดีมากเลย เพราะว่า ดูสะอาดมาก และมาให้เราดูกันนี่ละคะ
ความเห็น (6)
เรียนท่านอาจารย์หมอนนทลี
JJ เคยเห็นพระท่านใช้ครับ ตอบบวชเมื่อปี ๒๕๒๖ ครับ
นับถือค่ะ ประสบการณ์ท่านอาจารย์ JJ หลากหลายมากจริงๆ
แปลกนะคะ หลายสิ่งหลายอย่าง เป็นการสั่งสอนมาจากพระ ... ที่เคยไปอบรม และต้องฝึกภาคสนาม เรื่องส้วมสาธารณะ ที่เคยเล่าให้ฟังใน blog ก่อนหน้านี้น่ะค่ะ พระท่านก็เล่าบอกว่า ท่านก็ได้วิธีการกวาดลานวัด การทำความสะอาดห้องน้ำ ห้องส้วม การซ่อมไฟ มาจากพระเจ้าอาวาสสั่งสอนน่ะแหล่ะ ... ไม่น่าเชื่อว่า ก็มาฟังจากลุงหนานอีกนะคะ ว่า แปรงสีฟัน พระท่านก็เอามาสั่งสอนต่อเหมือนกัน น่าจะแสดงได้อย่างหนึ่งนะคะ ว่า การเรียนการสอนแต่โบราณนี่ ท่าจะพระเป็นผู้นำ
ขอขอบคุณอาจารย์นนทลี... "เพื่อนร่วมทาง" >>> Go2No (~ Gotoknow)
- อาจารย์ถ่ายภาพแปรงสีฟันไม้ข่อยมาได้ชัดเจนมาก มีเจ้าของแปรงอยู่ด้านหลัง เทคนิคการถ่ายภาพคล้ายๆ กับสำนักข่าวอาชีพทีเดียว
ที่มหามกุฏราชวิทยาลัย(ข้างวัดบวรนิเวศฯ บางลำพู)มีพระไตรปิฎก-อรรถกถาแปล >>> พระวินัยมีแสดงคุณของการชำระฟันไว้ ขอเจ้าหน้าที่ค้น อ่าน และจดดูได้
- สาธุ สาธุ สาธุ.... Go2No (ไม่ได้แปลว่า ไปไม่ถึงไหน ทว่า... แปลว่า ไปแสวงหาความรู้)
เรียนอาจารย์นนทลี...เพื่อนร่วมทาง Go2No
- มีเว็บไซต์ให้ดาวน์โหลดพระไตรปิฎก-อรรถกถาได้ที่นี่... ฟรีครับhttp://www.learntripitaka.com
งานนี้ต้องยกความดีให้ หมออ้อย วรางคนา ค่ะ เป็นผู้ถ่าย พร้อมเสียงเชียร์ ให้คุณพ่อหนานชูแปรงไม้ข่อย ... ขอบคุณค่ะ สำหรับแหล่งความรู้ จากพระไตรปิฎก 
ขอขอบคุณอาจารย์นนทลี... เพื่อนร่วมทาง
- ความสำเร็จนี่... มักจะมีเบื้องหลังการถ่ายทำ
- เวลาได้บุญ... คนช่วยก็ได้บุญเหมือนกันครับ สาธุ สาธุ สาธุ