KM (แนวปฏิบัติ) วันละคำ : 82. การประเมิน
• การประเมินเป็นสิ่งที่คนไทยไม่ชอบ ทำให้คนเครียด เกิดบรรยากาศที่ไม่เป็นอิสระ ยิ่งการกำหนดตัวชี้วัดคนไทยยิ่งไม่ชอบ ที่จริงคนชาติไหนๆ ก็ไม่ชอบ เพราะการประเมินโดยทั่วไปเน้นการหาจุดบกพร่องเพื่อแก้ไข
• ใน KM ก็มีการประเมิน แต่เราเน้นการประเมินเชิงบวก คือประเมินหาความสำเร็จ ที่ส่วนใหญ่เป็น micro success เพื่อเอามาขยายผล สคส. เรียกว่าการ “จับภาพ” เราเน้นบรรยากาศไปจับภาพแบบกัลยาณมิตรมาเยี่ยมเยียนเพื่อหาร่องรอยของความสำเร็จเล็กๆ น้อยๆ สำหรับเอาไปบอกต่อ หรือเพื่อให้รางวัล/ยกย่อง จริงๆ แล้วถือเป็น empowerment evaluation คือประเมินเพื่อส่งเสริม
• การประเมินหาข้อบกพร่องมาแก้ไข มีความเสี่ยงต่อการที่มีคนไปชี้ตัวคนผิดหรือบกพร่อง ซึ่งจะสร้างบรรยากาศเชิงลบ ก่อความขัดแย้ง และทำให้คนไม่มีความสุข แต่การ “จับภาพ” ความสำเร็จ จะสร้างบรรยากาศเชิงบวก สร้างขวัญกำลังใจ
• จริงๆ แล้ว ในการทำ KM ต้องมีการประเมินอยู่ตลอดเวลา โดยทุกคนที่เป็นสมาชิกทีม KM การทำ AAR, Retrospect, ตารางแห่งอิสรภาพ ต่างก็เป็นการประเมินทั้งสิ้น แต่เน้นการประเมินตนเองของกลุ่ม อย่างเป็นอิสระ ไม่เน้นที่ผลการประเมิน แต่เน้นกระบวนการ เพื่อใช้เป็นเครื่องมือ ลปรร. ไม่ใช่เพื่อบอกว่าใครดีกว่าใคร
• การประเมินจำนวนมากในสังคมไทย ทำกันอย่างหลอกๆ เพียงเพื่อให้ได้ชื่อว่าสอบผ่าน หรือได้คะแนนดี ไม่ได้เกิดผลต่อการเรียนรู้ของผู้ปฏิบัติงาน ในทางตรงกันข้าม กลับสร้างวัฒนธรรมจอมปลอมขึ้น ดังกรณีมีการว่าจ้างทำผลงานเพื่อนำส่งให้ผ่านการประเมิน
• การประเมินใน KM ต้องระมัดระวังอย่าให้ตกไปอยู่ใต้วัฒนธรรมจอมปลอมเช่นนั้น ต้องเป็นการประเมินตามสภาพความเป็นจริง เพื่อการเรียนรู้ร่วมกัน และเพื่อการพัฒนาตนเอง ของทีมงาน
• “คุณเอื้อ” และทีมแกนนำ KM ของหน่วยงาน ยังต้องประเมินบรรยากาศการ ลปรร. ที่เป็นอิสระ และมีบรรยากาศเชิงบวก หากยังไม่ดีนัก ก็ต้องหาทางพัฒนาทักษะนี้ของทีมงาน
• เมื่อทำ KM ไประยะหนึ่ง ก็ต้องร่วมกันประเมินการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น เช่นความสามารถในการเล่าเรื่อง ความสามารถในการประชุมแบบสุนทรียสนทนา (dialogue) ความสัมพันธ์ระหว่างทีมงาน ผลงานที่ดีขึ้น เป็นต้น
• จะเห็นว่าการทำ KM หนีการประเมินไปไม่พ้น แต่ต้องเป็นการประเมินแนว KM คือประเมินเชิงบวก เพื่อการเรียนรู้ และการพัฒนา
วิจารณ์ พานิช
๒๙ พค. ๔๙
ความเห็น (3)
ดร.ไสว เลี่ยมแก้ว
วัฒนธรรมแบบใดก็ต้องเป็นของกลุ่มคนแบบนั้น ดังนั้น วัฒนธรรมจอมปลอมก็ต้องเป็นของกลุ่มคนจอมปลอม
และ Imply ต่อไปว่าในระบบการประเมินผลดังกล่าวยังมีกลุ่มคนจอมปลอมอยู่ และมีทั้งผู้ประเมิน และผู้ถูกประเมินอีกด้วย จริงไหมครับ
แต่ผมคิดว่า น่าจะยังมีฝ่ายที่ถูกหลอกให้ประเมิน ซึ่งน่าจะให้เขาอยู่นอกกลุมจอมปลอมนั้น
ผมชอบความคิดของคุณหมอครับ จึงร่วมแสดงความคิดด้วย.
ยินดี ลปรร. แนวความคิดด้วยครับ ผมก็ติดตามอ่านบันทึกของอาจารย์อยู่เสมอ
วิจารณ์
เห็นด้วยครับ