จากความสำเร็จในการนำระบบบล็อก (Blog) นำมาประยุกต์ใช้สร้างสังคมออนไลน์สำหรับคนไทยเพื่อการจัดการความรู้ ณ GotoKnow.org โดยสมาชิกจะสร้างบล็อกหรือไดอารี่ เพื่อบันทึกและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ความรู้ ประสบการณ์ ข่าวสาร และ ความคิดเห็นต่างๆ
หนึ่งปีแห่งการเฝ้าเก็บเกี่ยวความต้องการของผู้ใช้ในการนำบล็อกไปใช้เพื่อการจัดการความรู้ ประกอบกับ การเฝ้ามองติดตามเทคโนโลยีใหม่ๆ ที่เกิดขึ้นบนโลกอินเตอร์เน็ตที่เน้นการนำมาใช้เพื่อสนับสนุนการเติบโตของสังคมออนไลน์ต่างๆ
ในที่สุด ระบบการจัดการความรู้ระบบแรกของประเทศ ก็ได้รับพัฒนาขึ้นอย่างสมบูรณ์แบบ ภายใต้ชื่อว่า KnowledgeVolution ซึ่งเกิดจากคำว่า Knowledge และคำว่า Evolution มาผนวกรวมกัน โดยความต้องการที่จะสื่อถึง การพัฒนาการของความรู้ที่เป็นไปอย่างต่อเนื่องไม่หยุดยั้งด้วยความร่วมมือกันของสมาชิกในสังคม และในขณะเดียวกัน Volution มีความหมายคือ วงจรของลายก้นหอยที่มุ่งเข้ามาสู่จุดศูนย์กลาง จึงเปรียบเสมือนกับ การจัดการความรู้ที่ต้องมีเป้าหมายเป็นหลักยึด
KnowledgeVolution ปัจจุบันได้นำมาแทนที่ระบบบล็อกเดิมที่เว็บไซต์เพื่อการจัดการความรู้GotoKnow.org เมื่อวันที่ 5 มิถุนายน 2549 และจะเผยแพร่รหัสต้นฉบับ (Source code) ให้ผู้ที่สนใจดาวน์โหลดไปใช้ได้ฟรี! ในเร็ววันนี้ที่ http://KnowledgeVolution.com โดยระบบนี้เป็นลิขสิทธิ์แบบ GPL (Open-source) คือ การแก้ไขปรับปรุงระบบจะต้องแลกเปลี่ยนเผยแพร่กลับมาสู่สาธารณะ ภายใต้ลิขสิทธิ์ GPL เช่นกัน และผู้เป็นเจ้าของซอฟต์แวร์ KnowledgeVolution คือ สกว. และ สคส. ซึ่งเป็นผู้ให้ทุนพัฒนาและวิจัย
KnowlegeVolution มีความสามารถที่หลากหลายเพื่อตอบสนองกิจกรรมการจัดการความรู้ ซึ่งเน้นที่ก การบันทึกความรู้ การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ การจัดหมวดหมู่ความรู้ การค้นหาความรู้ การสร้างแผนที่ความรู้ และ การสร้างเครือข่ายของกลุ่มผู้ชำนาญการในด้านต่างๆ หรือ กลุ่มคนที่มีปฏิสัมพันธ์ทางสังคมต่อกัน
ความสามารถดังกล่าวนี้ ถูกถ่ายทอดออกมาเป็น features ที่มีให้ในเวอร์ชันล่าสุดของ KnowledgeVolution อันได้แก่ tag, blog, photo & file blog, planet, ask-me, bookmark, portal และ visitor statistics ซึ่งมีรายละเอียดโดยคร่าวดังนี้คือ
ป้าย หรือ tag คือ การระบุคำต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับข้อมูลชุดหนึ่ง ไม่ว่าจะเป็น บันทึก ไฟล์ข้อมูล บล็อก แพลนเน็ต หรือแม้กระทั่ง ตัวสมาชิก ซึ่งการติดป้ายจะมีประโยชน์อย่างมากในการค้นหาความรู้และสร้างแผนที่ความรู้ที่เกี่ยวข้องกัน เช่น ท่านสามารถค้นหาสมาชิกใน Gotoknow.org ที่เป็นนักวิจัยด้วยคำว่า “นักวิจัย” เป็นต้น
บล็อกเป็น feature เดียวที่ได้นำมาประยุกต์ใช้เพื่อการบันทึกความรู้ในระบบเดิมของ Gotoknow.org ซึ่งเป็นที่ประจักษ์ชัดถึงประโยชน์ในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และนำมาซึ่งการเข้าถึงความต้องการของผู้ใช้เพื่อการพัฒนาระบบการจัดการความรู้ KnowledgeVolution
สำหรับความสามารถของบล็อกใน KnowledgeVolution ที่เพิ่มเติมเข้ามา นอกจากการเน้นถึงการระบุบันทึกด้วยป้ายแล้ว ก็คือ การเขียนและส่งบันทึกผ่านทางอีเมลมาเข้าบล็อกได้ และ เมื่อบันทึกใดมีข้อคิดเห็นฝากไว้ ระบบก็จะส่งอีเมลไปแจ้งให้เจ้าของบล็อกทราบได้โดยทันทีเพื่อการต่อยอดความรู้อย่างทันท่วงที
สื่อการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ที่สำคัญมากพอกับการบันทึก คือ ไฟล์ข้อมูลและรูปภาพ ซึ่ง KnowledgeVolution เพิ่มความสามารถในการนำไฟล์ข้อมูลและรูปภาพขึ้นเก็บในพื้นที่ของแต่ละบุคคลที่กำหนดไว้ให้ และแสดงผลรูปภาพนั้นพร้อมกับป้ายและรายละเอียดของรูปและไฟล์ที่นำขึ้นเก็บ ตัวอย่างการนำ ไฟล์อัลบั้ม นี้ไปใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น ระหว่างการประชุมหนึ่งๆ ผู้เข้าร่วมประชุมสามารถนำรูปที่ถ่ายในงานขึ้น Photo Blog และกำหนดรูปแต่ละรูปด้วยป้ายหลักป้ายหนึ่ง เช่น มหกรรมการจัดการความรู้ และป้ายรองต่างๆ ตามความสมควร ซึ่งก็จะทำให้สามารถค้นหารูปที่มาจากหลากหลายผู้เข้าร่วมประชุมที่ถ่ายเก็บไว้ได้ทันที
แพลนเน็ต หรือ Planet ก็คือ คำว่า ชุมชนบล็อก ของระบบเดิม แต่ใน KnowledgeVolution เราหันมาใช้คำที่ถูกต้องกว่า แต่ความเป็นชุมชนบล็อกที่มีอยู่เดิมนั้นก็ยังคงอยู่ และจะเพิ่มความสามารถของการเป็นชุมชนเข้ามาอีกมากมายในเวอร์ชันถัดๆ ไป เช่น Ask-us ซึ่งจะคล้ายคลึงกับการเป็น Webboard ของเฉพาะกลุ่ม เป็นต้น
แพลนเน็ตนั้นเป็นเหมือนกับระบบการรวบรวมบล็อกที่มีอยู่ในระบบเฉพาะที่สมาชิกแต่ละคนสนใจที่จะติดตามอ่านอยู่เป็นประจำ (Reading list) และเจ้าของบล็อกนั้นๆ จะสามารถติดตามได้ว่ามีสมาชิกท่านใดสมัครรับอ่านบล็อกของตนอยู่บ้าง หรือที่เรียกว่า วงจรแพลนเน็ต นั่นเอง
Ask-me คือ feature ของการถามตอบ โดยผู้เยี่ยมชมสามารถสอบถามคำถามต่างๆ ไปยังสมาชิกคนหนึ่งๆ ได้โดยตรง เมื่อมีผู้เข้ามาถามคำถาม ระบบก็จะส่งอีเมลไปแจ้งให้สมาชิกทราบโดยทันที และสมาชิกเองก็สามารถตอบและแก้ไขคำตอบนั้นๆ ได้ตลอดเวลา ส่วนผู้เยี่ยมชมหรือสมาชิกท่านอื่นที่อยากให้คำตอบเสริมก็สามารถเขียนลงในส่วนของข้อคิดเห็นได้ด้วยเช่นกัน
การรวบรวมแหล่งความรู้จากเว็บไซต์ต่างๆ ที่สมาชิกสนใจและเข้าไปเยี่ยมชมอยู่เป็นประจำนั้น สามารถนำมารวมเก็บไว้ที่ เว็บอ้างอิง หรือ Bookmark ได้ และยังสามารถกำหนดป้ายของ bookmark แต่ละอันได้อีกด้วย หากอยากทราบว่ามีเว็บไซต์ใดบ้างที่ถูกจัดกลุ่มให้อยู่กลุ่มเดียวกัน หรือ กำหนดด้วยป้ายเดียวกัน นั่นเอง ก็สามารถค้นหาได้อย่างง่ายดาย หรือ อาจจะดูความ Popular หรือ จำนวนคนที่สนใจเว็บนั้นๆ ได้อีกด้วย
ศูนย์รวมข้อมูล หรือ Portal คือ อีกหนึ่ง feature ที่เพิ่มขึ้นมาให้แก่สมาชิกเพื่อเอื้ออำนวยต่อการติดตามกิจกรรมการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างสมาชิกท่านหนึ่งๆ กับสมาชิกท่านอื่น
ในศูนย์รวมข้อมูลจะแสดงข้อมูลล่าสุดต่างๆ ของสมาชิก เช่น บันทึกล่าสุด คำถามล่าสุด ไฟล์ที่นำขึ้นล่าสุด คำถามหรือข้อคิดเห็นที่สมาชิกแลกเปลี่ยนเรียนรู้ไว้ในที่ของสมาชิกท่านอื่น เป็นต้น
เรียกได้ว่า ศูนย์รวมข้อมูลเป็นสถานที่ประจำที่สมาชิกสามารถติดตามการต่อยอดความรู้ได้อย่างรวดเร็วนั่นเอง
ในแต่ละหน้าของระบบจะเก็บประวัติและแสดงผลการเข้าเยี่ยมชม เช่น จำนวนผู้เข้าชมทั้งหมดและในแต่ละวัน รายการ IP address พร้อมกับรายการหน้าเพจที่นำผู้เยี่ยมชมเข้ามาถึงหน้าเพจ ณ ปัจจุบัน
เรียน อ.จันทวรรณ
ยัง งง ๆ อยู่กับเวอร์ชั่นใหม่ มีคำหลายคำที่ไม่คุ้นเคย ทำให้ยังไม่มั่นใจในการใช้ คงต้องทดลองเรียนรู้สักระยะหนึ่งก่อน จึงจะเกิดความมั่นใจ และบันทึกต่อ แต่โดยส่วนตัวแล้ว รู้สึกชอบ เวอร์ชั่นเก่ามากกว่า รู้สึกสวยงาม และน่าอ่านมากกว่าค่ะ....
ก็ไปที่ตู้เก็บไฟล์ แล้วก็กดนำไฟล์ขึ้นคะ
ข้อมูลย่อๆ ของบันทึกก็ยังมีให้อยู่นะคะ
ลืมใส่ชื่อค่ะ ความเห็นก่อนหน้าเป็นของพี่เองค่ะ อ.จันทวรรณ
ในเวอร์ชันนี้ ถ้าอาจารย์ login เข้าใช้ระบบไว้ก่อนนะคะ จะดีมาก เพราะจะช่วยให้การฝาก comment ต่างๆ ขึ้นชื่อของอาจารย์แบบลิงค์ได้ เป็นการสร้าง Social network คะ และก็ ถ้า login ไว้ ก็ไม่มีการบังคับใส่ รหัสตัวเลข ด้วยนะคะ :)
อาจารย์ครับอย่าเพิ่งรำคาญคนรอยหยักในสมองมีน้อย ผมจะเอารูปลงบันทึกยังไง
ผมเปิดตู้เก็บไฟล์แล้ว นำไฟล์ขึ้นแล้วแต่มันไม่ไปปรากฎที่บันทึกนะครับ ทำไงบอกละเอียดด้วย
ขอบคุณครับอาจารย์สำเร็จแล้ว เดาไปเดามา ดูจากคำแนะนำของอาจารย์บ้าง คนอื่น ๆ ที่ส่งมาช่วยเหลือบ้าง ตอนนี้ได้แล้ว
ในคู่มือน่าจะทำขั้นตอนให้ละเอียดนะครับ คนที่ไม่ทีโอกาสไปอบรมจะได้ทดลองทำเป็น ไม่ให้เสียเวลามากเพราะบางครั้งทำไม่ได้ก็ท้อเหมือนกัน
ขอบคุณอาจารย์อีกครั้งครับ
ขอบคุณครับ
ดิฉันทิ้ง gotoknow.org/blog ไปหลายวัน เพราะงานยุ่งมาก ( ข้ออ้างมั้ง) กลับมาอีกที เปลี่ยนโฉมหน้าไป ตอนนี้กำลังเริ่มเรียนรู้ของใหม่ ไม่แน่ใจว่าจะได้เรื่องมากน้อยขนาดไหน ขอบคุณสำหรับข่าวสารใหม่ ๆ
ลองทำคู่มือแบบง่ายๆให้ไปลองดูกันได้ที่นี่ค่ะ คิดว่าถ้าไม่ติดกับสิ่งที่มีและวิธีการของ version ที่แล้วจะพบว่า version นี้ใช้ง่ายและเพิ่มความสะดวกหลายอย่างมากค่ะ ขอยกนิ้วให้กับการเปลี่ยนแปลงค่ะ ยิ่งใช้ยิ่งชอบใจ
อ้อ แต่อยากให้มีตัวเลือก "มีต่อ..." สำหรับส่วนที่เป็น portal ของเราบ้างน่ะค่ะ เพราะจะมีเฉพาะแค่ไม่เกิน 10 บันทึกล่าสุดเท่านั้น บางทีคิดถึงอันที่เราไปแจมไว้ก่อนหน้านั้นด้วยน่ะค่ะ (ไม่ได้ก็ไม่พรือ...ค่ะ)
ขอบคุณในแรงพลังที่ทุ่มเท รักษาสุขภาพด้วยนะคะ
ลองสร้างบล๊อกดูครับ
หลายคนบอกว่าลงรูปไม่ได้
เป็นเรื่องธรรมดาครับ ในโลกนี้ไม่มีสิ่งใดยาก และไม่มีสิ่งใดที่ง่ายครับ
ถ้าคุณได้มาโดยไม่เสียอะไร แสดงว่ามีอีกคนที่เสียอะไรโดยที่ไม่ได้มา
http://gotoknow.org/blog/tblog
ก็ฝากบล๊อก เล็ก ๆนี้ ไว้ กับท่านผู้อ่านด้วยนะครับ
จะหาเวลานำข้อมูลที่เป็นประโยชน์แก่ท่านทั้งหลาย มาแบ่งปันกันเสมอครับ
shaere knowledg for you
ปล. ขอบพระคุณทุกท่านที่เกี่ยวข้องทั้งหลายที่ทำให้ผมมีบล๊อกครับ ขอบพระคุณมาก ๆ ครับ
เรียนอาจารย์ครับ
ผมอยากขอคำแนะนำในการเปลี่ยนหัวบล็อกจากอาจารย์หน่อยครับ หรือท่านใดทราบช่วยกันให้ความรู้หน่อยครับ ขอบคุณครับ
หัวข้ออันบนพิมพ์ไม่ครบค่ะ
คือจะถามว่าweb portal คือเว็บอะไรค๊ะ เปนเว็บเกี่ยวกับอะไร ช่วยตอบด้วยนะค๊ะ