อาจารย์ ดร.กระจ่าง อดีตที่ ๑ ของประเทศไทย ท่านจบปริญญาตรี สาขาพฤกษ์ศาสตร์การเกษตร และ ปริญญาเอก สาขา Cytogenetics จาก Reading University ประเทศอังกฤษ ท่านเคยเป็นอาจารย์ที่คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ตั้งแต่ปี ๒๕๑๑ และ ย้ายไปอยู่ที่คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ประสบการณ์ที่สำคัญที่อาจารย์มีคือ ผู้ชำนาญการพัฒนาชนบท องค์การซีโต้ รองเลขาธิการนายกรัฐมนตรี สมัยท่าน พลเอกเกรียงศักดิ์ ชมนันท์ สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ (ชุดสนามม้า)
ประเด็นที่ท่านอาจารย์กระจ่างเล่าให้เราฟัง คือ เราต้องรู้ว่า “ชนบท” คือ อะไร มีเกณฑ์วัดอย่างไร เช่น วิถีชิวิต หรือ ความจำเป็นพื้นฐาน หรือ ความหนาแน่นของชุมชนที่อยู่อาศัย เช่น ชุมชนคลองเตย
คำถามที่ดำเนินการ ทำงานของชาวมหาวิทยาลัย เราจะทำอย่างไร มีสิ่งที่ต้องคิด คือ Intention ที่เราตั้งใจจะไปทำงาน แต่สิ่งที่ต้องคำนึง คือ Perception ของประชาชนที่มารับบริการ ต้องคำนึงถึงทัศนะของชาวบ้าน
สิ่งที่คณาจารย์พึงกระทำ คือ ปรับจิตวิทยาของสังคมดั้งเดิม ที่ทำงานร่วมมือกัยไม่ได้ ความหวังพึ่งพาจากภายนอก ความหวาดระแวงต่อการเปลี่ยนแปลง ความเห็นแก่เล็ก-แก่น้อย
บทบาทที่คณาจารย์ ต้องคิดให้ดีว่า “บทบาทเรา คือ อะไร” ประสบการณ์ของอาจารย์กระจ่าง เพราะตั้งแต่อาจารย์เรียนที่ Reading University อาจารย์ไปดูการทำงานของทุกภาควิชา เพื่อกลับมาพัฒนาชาติไทย โชคดีที่ท่านกลับมาทำงานที่ “มหาวิทยาลัย เชียงใหม่” ทำให้สามารถทำงานในพื้นที่จริงๆ เห็นการพัฒนาชนบท เห็นประชาชนทำงานในพื้นที่จริง การใช้เครื่องมือบางครั้ง สมัยก่อนไม่ค่อยมีการล้างเครื่องมือ ทำให้เกิดการเป็นสนิม ซึ่งแตกต่างกับชาวนาในประเทศจีน “ล้างเครื่องมือทุกครั้งที่ทำนา”
การทำงานในชนบทต้องถาม อดีตหรือความเป็นมาของการพัฒนาในพื้นที่นั้นๆก่อนที่เราจะเข้าไปดำเนินการจริง เราต้องออกจากหอคอยงาช้างไปสัมผัสชนบท เช่น กับที่ท่านเคยไปทำงานกับธนาคารแห่งประเทศไทยในอดีต ซึ่งออกไปทำงานที่ห้วยทราย ในโครงการในพระราชดำริ
เราต้องเปลี่ยนความคิด เราจะเปลี่ยนอย่างไร เราจะสร้างให้ประชาชนเกิดความรู้สึกที่พอเพียงได้อย่างไร ในขณะที่เราเป็นสังคมแห่งการบริโภค
รายงานสดภาคแรกก่อน อาหารมื้อที่สองครับJJ