ด่วน! กระปุกออมสินขาดตลาด (2)

เสร็จสิ้นภารกิจของวันเสาร์ลงด้วยดี ในวันอาทิตย์มีภารกิจต้องไปเชิญชวนให้สมาชิกมาเข้าร่วมโครงการอีกที่กลุ่มบ้านเหล่า ซึ่งอยู่ที่เถินเหมือนกัน ดังนั้น ในคืนวันเสาร์ผู้วิจัยจึงต้องนอนค้างที่เถิน 1 คืน ซึ่งก็ได้รับการต้อนรับอย่างดีจากครอบครัวของพี่นก ที่มอบห้องพักให้ 1 ห้อง (มีห้องน้ำในตัวอีกต่างหาก) ต้องขอขอบคุณมา ณ ที่นี้ด้วยนะคะ รุ่งเช้าของวันอาทิตย์ หลังจากรับประทานอาหารเช้าเสร็จแล้ว ในเวลาประมาณ 08.45น. พี่นกและแฟนพี่นกได้ขับรถมาส่งผู้วิจัยที่กลุ่มบ้านเหล่า มาถึงกลุ่มประมาณ 09.00น. สมาชิกเริ่มทยอยกันมาออมแล้ว เชื่อหรือไม่คะ พอผู้วิจัยกับพี่นกถือกระสอบกระปุกลงจากรถเท่านั้นแหละ สมาชิกมายืนรอต้อนรับเลย ผู้วิจัยได้รับการบอกเล่าในภายหลังว่า สมาชิกกลุ่มบ้านเหล่ารู้ข่าวการมอบกระปุกออมสินและตารางการออมจากกลุ่มบ้านดอนไชย วันนี้มาออมก็เลยถือโอกาสมาดูด้วยว่าที่บ้านเหล่าจะมีกระปุกออมสินมามอบให้หรือไม่ ปรากฏว่ามี ดังนั้น กระปุกออมสินจึงหมดลงอย่างรวดเร็วภายในเวลาไม่ถึง 1 ชั่วโมง (50 กระปุก) ปฏิกิริยาของสมาชิกกลุ่มบ้านเหล่ากับกลุ่มบ้านดอนไชก็คล้ายคลึงกัน คือ ให้ความสนใจ และตั้งใจฟังการอธิบายเป็นอย่างมาก มากลุ่มบ้านเหล่าในวันนี้ สิ่งที่สะท้อนจากสมาชิกเพิ่มเติมจากกลุ่มอื่นๆ คือ ในช่วงสายมีคุณลุงคนหนึ่งเดินมาถามหากระปุกออมสิน คุณลุง : กระปุกออมสินอยู่ที่ไหน? ขอลุงสักกระปุกหนึ่งสิ ผู้วิจัย : กระปุกหมดแล้วค่ะ มาดูเดือนหน้าอีกทีนะคะ อ.นวภัทร์ : กระปุกออมสินจะแจกให้เฉพาะสมาชิกเท่านั้นนะคะ คุณลุง : แจกแต่สมาชิกเหรอ? ผู้วิจัย : ใช่ค่ะ ให้เฉพาะสมาชิกกลุ่มวันละบาทที่สนใจเข้าร่วมโครงการลดรายจ่ายเท่านั้น คุณลุง : ยังงี้ลุงก็ไม่ได้สิ เพราะ ลุงไม่ได้เป็นสมาชิก ผู้วิจัย : คุณลุงไม่ได้เป็นสมาชิกเหรอคะ ถ้ายังงั้นก็คงไม่ได้ค่ะ คุณลุง : ความจริงน่าจะแจกให้กับคนที่ไม่ได้เป็นสมาชิกด้วยนะ แจกให้ไปก่อน จะได้หยอดเงินใส่กระปุก พอเต็มหรือมีมากพอที่จะสมัครจะได้มาสมัครเป็นสมาชิกไง เพราะ สมัครตอนแรกเสียเงินตั้ง 130 บาท ลุงอยากได้กระปุกเอาไปหยอดเงินออมเอาไว้ก่อน ผู้วิจัย : ถ้าอย่างนั้นเดือนหน้าคุณลุงมารับกระปุกก็แล้วกันนะคะ เดี๋ยวหนูจะฝากกรรมการเอาไว้ให้ ก่อนที่ผู้วิจัยจะเดินทางกลับ คุณลุงเห็นกระปุกออมสินในถุงใส่ของของผู้วิจัย คุณลุงจึงเอ่ยปากขอกระปุกออมสินนั้น ผู้วิจัย : อ๋อ! กระปุกนี้เขาทำไม่สมบูรณ์ค่ะ เขาลืมทำที่หยอดเหรียญ ถ้าคุณลุงจะเอากระปุกนี้ไปก็ได้ค่ะ แต่ต้องไปหาที่เจาะรูสำหรับหยอดเหรียญเองนะคะ คุณลุง : ได้ ไม่ยากหรอก เดี๋ยวจะจัดการเอง ขอบใจนะ (รับกระปุกไปพร้อมกับรอยยิ้มค่ะ) เจอกรณีคุณลุงคนนี้ทำให้ผู้วิจัยคิดถึง “ความครอบคลุม” ขึ้นมาทันที ผู้วิจัยเห็นว่า มีโครงการและงบประมาณลงมาที่ชุมชนเป็นจำนวนมาก แต่ก็ต้องยอมรับว่ายังขาด “ความครอบคลุม” อยู่พอมากเช่นเดียวกัน กลุ่ม/องค์กร/ปัจเจก (คน) ไหนที่มีอำนาจ มีบารมี มีความรู้ เข้าถึงข้อมูลข่าวสาร หรือมีเครื่องต่อรองก็จะเข้าถึงทรัพยากรได้มาก ดังนั้น จึงไม่น่าแปลกใจแต่อย่างใดที่การพัฒนาของสังคมไทยจะมีลักษณะกระจุกตัวที่กลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง ซึ่งนำมาสู่ปัญหาต่างๆมากมายทั้งทางตรงและทางอ้อม